Fetih tarihleri İspanya’nınkiyle aynı, çok dinli ve çok kavimli yönetim tarzları bakımından benzerlikleri olan ve ondan yaklaşık dört asır daha fazla yaşayan Hint-Türk İslamlığı, bu vasfını Timur’dan (v. 1405) beri süre gelen devlet yönetimi geleneğinden almış olmalıdır. Çünkü, şer’i hukukun yanı sıra örfî ve bu bağlamda muhalif din ve kavimlerin yapılarına, güçlerine ve tabiyet düzeylerine göre özel hukuk uygulamalarına baş vurulmuş, yeni denemelerden, değişikliklerden, daha ideal arayışlardan hiç kaçınılmamıştır.
Öte yandan, ilk uygulamasını Timur’da bulan, halifenin Kureyş’ten olmasını savunmakla birlikte, devlet yönetiminde devlet başkanlarının bağımsız siyasi faaliyetlerini esas alma düşüncesinin Zahîrüddîn Muhammed Bâbür tarafından pekiştirilerek uygulanması; devletin 1858’de yıkılmasını takiben Cuma hutbelerinde Osmanlı sultanlarının adlarını zikretmesi ve buna hilafetin ilgasıyla (1924) son verilmesi de mezkûr devlet geleneğiyle birlikte değerlendirilmelidir.
Hilafet ile saltanat(lar) ilişkisinin bu şekilde kurulmasının faydalarından biri, ilim ve tasavvuf ehli ile tüccarların Singapur’dan Fez’e ve Kurtuba’ya uzanan hatta serbestçe dolaşabilmeleri ve bu sayede İslamî bilgi, bilim ve yönetim tecrübelerini İslam mülkü içinde taşıyarak Müslümanlara ortak bir ufuk sunabilmeleridir.
