|
Kudüs mukaddes ama sorunlu
Kudüs Sendromu
, kutsal mekanlarla ve şeylerle yakınlıkları arttıkça, akıllarıyla araları açılan Hristiyan hacıların hastalığına Batılılarca konulan genel teşhisin adıdır.


Yahudiler Kudüs Sendromu'na uğramıyorlar, çünkü onların uğradıkları

Kibir Sendromu,

sendromun her çeşidine rahmet okutuyor.



Nedir Kibir Sendromu?



Yahudiler

seçilmiş

bir millet olduklarına, tanrıları

Yhvh

'nin

Bereketli Hilal

(Arz-ı Mev'ud) ile birlikte Kudüs'ü de başkent olarak sadece kendilerine layık gördüğüne inanıyorlar.



İşin ilginç yanı, Hıristiyanların ve Yahudilerin kutsal saydıkları metinlere göre de başları Kudüs'le hiç hoş bulunmuyor.



Örneğin

İsa

, “Ey Yeruşalim! Peygamberleri öldüren, kendisine gönderilenleri taşlayan Yeruşalim! Tavuğun civcivlerini kanatları altına topladığı gibi ben de kaç kez senin çocuklarını toplamak istedim, ama siz istemediniz. Bakın, eviniz ıssız bırakılacak! Size şunu söyleyeyim: 'Rab'bin adıyla gelene övgüler olsun!' diyeceğiniz zamana dek beni bir daha görmeyeceksiniz.” (Matta 23:37) sözleriyle Kudüs ile Kudüslüleri (Ferisileri) müştereken suçlayarak tehdit ediyor. Buna göre (Luka 13:34'te zikredilen şekliyle, “...Bir peygamberin Yeruşalim'in dışında ölmesi düşünülemez” diyerek, onu tekrar kutsiyetin içine çekmeye çalışsa da) İsa'dan sonra Kudüs'ün bir daha iflah olması mümkün görünmüyor.



Öte yandan

Hezekiel

, Kudüs'ün

babasının Amorlu, annesinin ise Hititli

olduğunu söyleyerek, onu Yahudiliğin evveline almakla kalmıyor, öncesinde lanetlenerek çıplak bırakılmış, sonrasında Tanrı tarafından

kırda bir bitki gibi

yetiştirilmiş olan Kudüs'ü inanılmaz derece

edep dışı

kelimelerle sıfatlandırarak, adeta Tevrat'a konu edilmesinden dolayı Kudüs'ü pişman ediyor (Tevrat: Hezekiel 16). Gerçi, Tanrı'nın onu affedeceğini de yazan Hezekiel, onun bu affedilişiyle sanki “ağzını açamayacak derecede” utanca batacağını söylemekten de geri duramıyor.



Ama yine de Yahudiler ve Hristiyanlar,

üzerine ekin ekilmeye hazır bir tarla

haline gelecek şekilde

Nebukatnezar

(MÖ. 589) ile

Titus

(MS. 70) tarafından yer ile yeksan edildiği halde, İsa'nın ve Hezekiel'in yerden yere vurduğu Kudüs'te, (Via Dolorosa, Ağlama Duvarı vb.) kutsalların başarılı bir kurguyla üretimini sağlayarak, onu yukarıda zikrettiğimiz sendromlarıyla birlikte sevmeyi sürdürüyorlar.



Müslümanların Kudüs'le ilişkilerinde ise her hangi bir problem olmadığı gibi, malum sendromlarla da bir ilgileri bulunmuyor.



Çünkü,

İslam'da kutsallık

anlayışı Musevilik ve İseviliktekinden farklı olduğundan, kutsal mekan anlayışı da farklıdır.



El-Kuddûs

, Allah'ın isimlerinden biridir ve

O'nun, her türlü eksiklikten münezzeh bulunması, halk ettiklerini maddi ve manevi kirlerden temizleyen
olması

manasındadır.



Dolayısıyla

kutsiyet sadece Allah'a mahsustur

. O'nun görme ve idrak alanımız dahilindeki

tecellileri ise kesintisizdir

; tecellilerinin kimi vakitlerle ve mekanlarla mukayyet olarak zikredilmesi ise sadece

nispet ilişkisindendir

ki, tecelli ettiği ve bu yolla işaretlemeyi takdir buyurduğu kimi vakitler ve mekanlar, sadece

O'nun uluhiyetini bilmemiz, bunu yaşarken dile getirmemiz ve bizden sonrakilere bildirmemiz içindir.


İbn Teymiyye

, Buhari ile Müslim'in kaydettikleri “Denkler yalnızca üç mescid için bağlanabilir, yani ziyaret kastıyla yolculuk yapılabilir: Mecid-i Haram, Mescid-i Aksa ve benim şu mescidim.” mealindeki hadisi de zikredip, İslam ulemasının mezarlıklar üzerine mescid yapılmasını haram saydıklarını söyler. Bu manada, Allah'ın işaret ettiği (mukaddes) mekanları, peygamber mezarlarının bulunduğu mekanlardan da tümüyle ayırıp, örneğini kendisinin ziyaret ettiği Kudüs'ten verir:



“Sahabeden kim Mescid-i Aksa'ya gitse orada mutlaka namaz kılardı. Ama gerek Mescid'in yakınlarında bulunan, gerekse (Hz. İbrahim'in) mezarının bulunduğu bu mağaraya (el-Halil'e) uğramazlardı. Bu durum Şam'ın Hicri IV. Asrın sonlarına doğru Hristiyanlar tarafından işgaline dek sürdü. Hristiyanlar bu bölgeyi işgal ettiklerinde mağaranın kapsını açarak orasını kilise haline getirdiler. Bilahare İslam orduları burayı fethettiklerinde kimi Müslümanlar burasını mescid olarak kullandı. İlim sahibi kişiler onların bu davranışlarını kınamış ve o mekanın mescid olarak kullanılmasına karşı çıkmışlardır.” (İhlas ve Tevhid, çev.: Abdi Keskinsoy, Pınar Yayınları)



Yine de İbn Teymiyye, “Hz. Peygamber'e sıkı sıkıya bağlı, son derece salih bir insan” olarak nitelediği

İbn Ömer

'in, Resulüllah'ın yürüdüğü, konakladığı ve namaz kıldığı mekanları aradığını belirterek, (kendisi onaylamamakla birlikte) onun bu tutumunun kişisel (ferdi) tercih olduğunu söylemeyi de ihmal etmemiştir.



Buradan bize,

Musevi ve İsevi bir kutsiyet anlayışına kapalı olma hassasiyetini sürdürerek

, Kudüs'ü Müslümanca bir tutum ve niyetle ziyaret etmenin esaslarını tekrar belirleme ruhsatı çıkabilir.



Ancak, korkum şudur ki, giderek daha fazla Batılı kutsallığın etkisi altına giren Müslümanların Kudüs'ü ziyaretleri, mukaddesat anlayışımızı da sorunlu hale getirmeye teşneymiş gibi görünmektedir.



Süleyman'ın mezarını keşfetmeye tutkulu

zamanenin paralel artıkları

da sanki bunun ilk habercileri gibidir.



Bu nedenle Beytü'l-Makdis'e artan mevcut ilgi güzel, ama sorunludur.


#Kudüs
#İslam
#Musevilik
7 years ago
Kudüs mukaddes ama sorunlu
Her şarkı söyleyişinde
Mülâhaza etmek
Siyasetçileri bürokratlara kurban etmek
Musallada bir sosyolog daha… Vehbi Başer’in ardından
Taşkent’in öbür yüzü