Bundan önceki yazımızda (İslam Devleti Meselesi -2- 27.02.2013/Perşembe) Tahsin Varol"un Varide sitesinde çıkan İslam Devleti Üzerine (www.varide.net, Pazar, 17 Şubat 2013) başlıklı yazısını tartışıyorduk. O yazıda üzerinde durmak istediğimiz birkaç hususun kaldığını söylemiştik. Onları da belirterek konu tekrar açılmadıkça kapatmak istiyoruz. Daha önce 5 nokta üzerinde durmuştuk, devam eden mülahazalarımız şunlar (paragraf numaraları Sayın Varol"un yazısından belirlediğimiz baki kalan hususlar):

6. "Hem son devrin âlimlerinden Bediuzzaman Said-i Nursî Hazretleri de dikkat ederseniz İslam"ın hep iman, itikat ve ahlakından bahsetmiş, zerre kadar işbu devletti, iktidardı, şuydu, buydu, alanlarına girmemiştir. Neden girmemiştir? Kanaatimce artık İslam"ın "iktidar olma", "devlet olma" zamanı geçmiştir."

Cevap: Üstat Bediüzzaman"ın imanı kurtarma yöntemi bu gün için de geçerliğini korumaktadır. Ortada Müslüman yoksa onların devletinden nasıl bahsedilebilir ki! O açıkça söylememiş bile olsa uyguladığı yöntem Müslümanları kendi düzenlerini kurmaya sevk edecektir. Burada, dile getirilmemiş bir amacın varlığını göz ardı etmemek gerekir.

7. "Müslümanların kalitesini artırmak için işe çekirdekten başlanılması lazımdır ve elhamdülillah şu andaki hükümetimiz okullara Kur"an ve Siyer derslerini seçimlik de olsa koymuştur. Bu toplum eğer kaliteli Müslüman olacaksa kanaatimce bundan 20 sene sonra olacaktır, inşaallah."

Cevap: Yöneticilerin Müslüman olmasından bir teselli payı çıkartılacaksa o teselli insana kıyamete kadar ekmek olabilir. Yöneticinin Müslüman olmasıyla düzenin Müslümanca olması hususu kafaları karıştırmamalıdır. İngiltere"de de okullarda Kur''an ve Siyer dersleri okutulsa bundan memnuniyet duyarız; fakat bu memnuniyetimiz orada Müslümanca bir yönetimin işbaşında olduğu gerçeğini mi gösterir? Veya Tayyip Erdoğan ABD"nin şimdiki kurulu düzeninde başkan olarak orada görev yapsa, bu neyi gösterir ki! Nitekim Obama"nın Müslüman olduğu söyleniyor; ABD"nin kurulu düzeni açısından ne işe yarar? Züğürtlere teselli olma dışında…

***

İmdi modern zamanların devlet telakkisine bakarak ve o telakki tarzından kaçınmak isteyerek İslam dininin bir devlet teşkilatı öngörmediğini ileri sürmek tam da ifrattan kaçayım derken tefrite düşmek olur.

Hamdi Varol öyle şeyler söylüyor ki, dışardan makul gibi görünüyor, fakat irdelendiğinde Müslümanları küfür yönetimine boyun eğmiş olarak yaşamaya mahkûm ediyor. Vurguladığı hususların tümü sorunlu…

1. İslam"ın önsel olarak bir devlet öğretisi yoktur. Ancak böyle bir öğretinin olmadığını söylemek devlet gerçekliğini yok saymak anlamına gelmemelidir. Nitekim Maverdi"nin "El-Ahkâm-ı Sultaniye"si olsun, İbni Haldun"un Mukaddime"si olsun sözü geçen teori üzerine çok bilinen iki devlet teorisi kitabıdır.

2. Ancak biliyoruz ki, adı geçen kitaplar olsun, tarih boyunca uygulamada ortaya çıkmış reel devletlerin uygulamaları olsun, sonraki Müslümanlar için bağlayıcı nitelik taşımaz. İslam, bir toplu yaşama düzenindeki ilkeleri öngörüyor: adalet, hak, nasafet vb. ilkeler...

3. Önsel olarak bir devlet teorisinin vaz edilmemiş olması ve fakat yalnızca yönetim düzeninin ilkelerinin (adalet, hak, nasafet vb.) belirtilmiş olması Müslümanlara geniş bir hareket serbestisi veriyor. Bu demektir ki, şayet bir İslam devleti kurulacaksa, bu devletin yürümesi sadedindeki pratik hükümler o gün, orada yaşayan reel ve aktüel Müslümanların ihtiyacı muvacehesinde belirlenecektir.

4. Bu son cümlemizden çıkan bir başka sonuç daha var: biz bugün yaşayan Müslümanlar kendimizi nasıl ki, Emevilerin, Abbasilerin, Selçukîlerin, Osmanlının uygulaması ile bağlı ve bağımlı görmüyorsak, bizim bu günden ileri süreceğimiz görüşler de sonraki Müslümanlar için bağlayıcı olmayacaktır.

Böyle olmakla birlikte ilke bazında nazarî görüş, öğreti geliştirmenin önünde bir engel de bulunmamaktadır.

Son söz: Eğer Müslümanların bir devleti yok ise bu durumda onun rejimini tartışmak, kendiliğinden önemini kaybeder, bu bağlamdaki tartışmaların, görüşlerin tümü keenlemyekûn sayılır, abese irca olur.