Geçen hafta Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ikinci yılını bitirmesi dolayısıyla Cumhurbaşkanımız basın toplantısı düzenledi. Geçmiş iki yılın icraatlarını bakanlık bazında anlattığı basın toplantısında öne çıkan en önemli konu, hiç şüphesiz yüzyılın en önemli salgınlarından biri olan Kovit-19 virüsü ile mücadeledeki başarı oldu. Bunun yanında Doğu Akdeniz’deki, Libya’daki başarımızı da göz ardı edemeyiz. Diğer önemli bir konu ise, hem polisin hem de askeriyenin içindeki fetöcülerin önemli bir kısmının temizlenmesi ile terörle mücadelede elde edilen başarı vurgusuydu.
Yani Türkiye, yeni sistemle birlikte bölgesel ve küresel krizlere karşı daha etkin, daha hızlı ve daha kapsamlı refleksler verebilme imkanına kavuştuğunu yapılan icraatlar ile göstermiş oldu. Bu sistem, gerek ve ihtiyaç duyulduğunda her türlü değişikliğin süratle yapılabilmesine imkân sağladı.
Salgının daha kolay atlatılmasında bu sistem sayesinde alınan hızlı ve yerinde kararların etkisi çok oldu.
Örneğin; salgın sürecinde 12,2 milyon vatandaşımıza 43 milyar TL, yaklaşık 1,3 milyon esnafa 30 milyar TL, 207 bin 450 firmaya 163 milyar TL finansman tahsisi yapıldı. Salgın sürecinde 29 milyar lira tutarında vergi ödemesi ile 40 milyar TL’lık SGK prim ödemesi ertelendi.
Küresel ekonomiler Kovid-19 salgınının olumsuz etkilerinden sıyrılmaya çalışırken, Türkiye’de ise; salgın döneminde ülkemizin dört bir yanında yeni hastaneler, barajlar, sulama tesisleri, millet bahçeleri, ulaşım yatırımları, hizmete alındı. Türkiye bu dönemde de yatırımlarına hız kesmeden devam etti. Bu yatırımların en önemlileri;
Cumhuriyet tarihinin en büyük altyapı yatırımlarından, İstanbul havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu, metro, hızlı tren gibi yatırımlara salgın döneminde de devam edildi. Ülkemizin 60 yıllık hayali olan yerli otomobil fabrikasının temeli atıldı.
Ayrıca, koronavirüs ile daha etkili mücadele için 1.005’er yatak kapasiteli biri Yeşilköy’de diğeri Sancaktepe’de olmak üzere iki Acil Durum Hastanesi kısa sürede hizmete alındı.
Ülkemize giriş ve çıkışlardaki sağlık kontrolleri için 8 sınır kapısında Sahra Hastaneleri kuruldu. Bugüne kadar 136 ülke ve 4 uluslararası kuruluşun sağlık malzemesi desteği talebi karşılandı.
Bu süreçte küresel ekonomiler Kovid-19 salgınının olumsuz etkilerinden sıyrılmaya çalışırken, Türkiye diğer ülkelerden ayrışarak salgının etkisinden hızlı bir şekilde çıkmaya çalışıyor. Birçok gösterge, pandemi öncesi rakamlara yavaş yavaş yaklaştığımızı gösteriyor.
İstanbul Ticaret Odasının yaptığı araştırmaya göre; Türkiye’de 16 Mart-31 Mayıs 2020 tarihleri arasındaki pandemi sürecinde toplam alışveriş harcamaları %17 düşerken, 1-30 Haziran arasındaki normalleşme sürecinde salgın dönemine göre %37 arttı. 10 Temmuz itibariyla 19 sektörün 12’si kredi kartları ile yapılan satışlarda yeni tip koronavirüs etkisini geride bıraktı. Araştırmaya göre, tüketicilerin kartla yaptıkları harcamalar elektronik eşya ve bilgisayarda %47 artarken, müteahhit işlerinde artış %33, mobilya ve dekorasyon ile yapı malzemeleri, hırdavat, nalburiyede ise %27 yükseldi.
Salgından en olumsuz etkilenen sektörler, seyahat, yeme-içme ve giyim olurken, normalleşme süreci ile birlikte harcamalar salgın öncesi dönem seviyesine döndü. En hızlı toparlanan sektör yeme-içme oldu. Öte yandan market ve alışveriş merkezleri, bireysel emeklilik, hizmet sektörleri, kuyumcular, sağlık-sağlık ürünleri-kozmetik, eğitim-kırtasiye-ofis malzemeleri harcamaları da pandemi öncesi seviyesine hızla yaklaşıyor.
Örneğin, beyaz eşya satışları Haziran ayında geçen senenin aynı ayına göre %14 artarak 816 bin adete çıktı. Türkiye’de akaryakıt satışları, normalleşme süreci ve iç turizmdeki hareketlenmenin etkisiyle koronavirüs salgını öncesindeki seviyeyi yakaladı. Yine Türkiye’de kurulan şirket sayısı, Haziran da aylık %179 artışla 9 bin 596’ya, kapanan şirket sayısı %116 artışla bin 112’ye ulaştı.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), yılın ilk yarısında Türkiye’de yaptığı yatırımlarının 1 milyar Euro’ya yaklaştığını bildirdi. EBRD salgının en ağır hissedildiği dönemde 38 ülkeye toplam 5,1 milyar Euro yatırım yaptı. Dolayısıyla, en çok yatırımı bu dönemde Türkiye aldı.
