Big Bang yani “Büyük Patlama”ya soracak olursanız her şey 13,7 milyar yıl evvel sıcak ve çok yoğun bir noktadan meydana geldi.

Pardon, “her şey” değil tabii; evren sadece.

Çünkü her şey evrenden ibaret olsaydı, evrenin oluşmasına neden olan “şey” de olmazdı.

Daha doğrusu, evren her şey olsaydı, zaten evren olmazdı.

Bu kadar “şey” kelimesi yakmamızın nedeni, “Big Bang”den sonra ortaya çıkan ve maddenin temel yapısını oluşturduğu varsayılan parçacığa “Higgs” dememek içindi.

Fakirle okurun arasına sırf “higgs”den sebep, bilimsel bir deyimin ''soğukluğu'' girmesin istedim.

Neyse, esas mesele şu:

Maddenin yapısı veya “eşyanın hakikati” nedir? Maddeyi oluşturan şey niçin patlamadan duramamıştır?

Hadi patlamış patlamış, nasıl bir kozmik zekaya sahipmiş ki, her hali bir hesap üzre kurulu, milim sapmaz şu muazzam evreni oluşturmuş?

“Büyük Patlama”ya neden olan bu parçacık nasıl bir şeydir ki, patlamanın doğası gereği darmaduman bir hal; bir kaos, bir kargaşa, bir hercümerç beklenirken, müthiş bir ahenge, dirliğe, düzene, milim sapmazlığa kaynaklık etmiş?

Gerçekten de nasıl kodlanmış, nasıl bir yazılımla donatılmış bir “şeydir” bu?

Bütün bu soruların cevabını bulmak için “filmi” biraz geriye, yani günümüzden 13,7 milyar yıl evveline sarmak gerekir.

Ancak böyle bir flashback sayesinde bizim “şey” dediğimiz “higgs” adı verilen parçacığı izleyebilir, huyunu suyunu biraz olsun öğrenebiliriz.

Olmaz demeyin, olur; olur da, bunun için müthiş bir zaman tüneline ihtiyaç var.

Fransa İsviçre sınırında yer alan, 1954''de 12 ülkenin katılımıyla kurulan, günümüzde Türkiye''nin de gözlemci statüsünde katıldığı dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuarı CERN''de böylesi bir zaman tüneli inşa edildi zaten.

Detektör ve bilişim teknolojilerinin de yer aldığı bu laboratuarda evrenin sırlarını inceleyen hızlandırıcıların yer aldığı bir bölüm var.

Bizi de şimdilik bu bölüm ilgilendiriyor.

Buradaki parçacık hızlandırıcıları tesmiye olunan akseleratörler sayesinde atom parçacıkları kafa kafaya getirilerek çarpıştırılabiliyor.

Maksat: protonları çarpıştıra, çarpıştıra “Big Bang” öncesi hale ulaşmak; maddenin yapısını, maddeyi bir arada tutan kuvvetleri fehmetmek…

Birkaç gün sonra (10 Eylül''de) gerçekleşecek bu müthiş deney için tastamam 8 milyar dolara kıyılmış; yerin 100 metre altında, 27 kilometrelik tünelde en büyük hızlandırıcı Large Hadron Collider(LHC) kurulmuş.

Rivayet olunur ki, evrenin oluşumunu sağlayan madde-antimadde asimetrisini incelemek için tasarlanan bu hızlandırıcıda, süper iletken mıknatıslarla yönlendirilecek protonlar çok yüksek enerjiyle çarpıştırılacak.

Evrenin başlangıcında ortaya çıkan olağanüstü enerji yoğunluğuna ulaşılarak, “Büyük Patlama”ya neden olan parçacıkların tekrar ortaya çıkması sağlanacak.

“Higgs” adını verdikleri şeye “Çıkıp gelesin diye, ortamı, evrenin oluşmasına neden olduğun koşullarla aynı hale getirdik, hadi gel …” denilecek.

Gelir mi, gelmez mi bilinmez!

Gelse bile, sırf ortam aynı diye, milyarlarca yıl öncesinin haliyle tezahür edeceğini tahayyül etmek oldukça zor.

Farzımuhal aynı şekilde, yani 13,7 milyar yıl önceki haliyle tekrar ortaya çıktı diyelim…

Dünyalı bir evrene müsamaha gösterme ihtimali, bir miktar kara delikle birlikte gelme ihtimalinden daha az mı olacak?