Bu yaz en fazla suç temalı realiti şovlar üzerine yazı yazdım. Suç realitilerinde patlama (4-6-2017), izdivaç tımarhanesinden stüdyo nezarethanesine gündüz ekranı (16-7-2017), söz ve göz hapsi (27-7-2017), kamusal gösteri biçimi (30-7-2017), suç temalı realitiler neden rağbet görüyor?/1(3-8-2017), suç temalı realiti şovlar neden rağbet görüyor?-2 (6-8-2017), realiti şov karakteri (10-8-2017), hasar tespit raporu ışığında realiti şovlar (17-8-2017).
4 Haziran tarihli suç realitilerinde patlama yazısını yazarken, ekranda ikisi yaz tatiline çıkmış ikisi henüz başlamış dört adet suç temalı realiti programı vardı. İzdivaç programlarının tekrar ekrana gelmesine müsaade edilmeyeceği, barıştırma kavuşturma temalı formatların aynı engele takılacağı aşikardı. Geriye kala kala kayıpları arayan, cinayetleri aydınlatmaya soyunan formatların kalacağı belliydi.
İzdivaçların boşluğunu doldurmak için boş yaz ekranını fırsat bilen barıştırma konseptli formatlardan Seda Akgül’lü Ne Seninle Ne Sensiz ve Gel Barışalım ismini iki haftada Asuman Dabak’la Hayat olarak değiştiren programın ömrü kısa sürdü. Seda Akgül içerik ve isim değişikliği ile Her Şey Gerçek adıyla suç realitisine geçiş yaptı. Asuman Dabak ise bayrağı Yasemin Bozkurt’a Hayatın Penceresinden programına devretti. Anlat bacım diyerek başladığı televizyon serüveninde trendlere en hızlı uyum sağlayan televizyon karakteri unvanını elinde bulunduran Seda Sayan ise Artık Susma diyeceğinin müjdesini verdi! Sen Yeter ki İste ile hayalleri gerçekleştirmeye soyunan Hande Ataizi suç temasına hızlı geçiş yaparak, Vatan Şaşmaz cinayetinde bavulun kilidinin bir an önce kırılmasını, varsa veda mektubunun ele geçirilmesini talep etti canlı yayında, ilk okuyan ilk yayınlayan olup rakiplerine fark atabilmek uğruna. Esra Erol izdivaç temasından uzaklaşmayacağının sinyalini Caner Berke evliliğinde neler oluyor alt yazısıyla verdi. Balçiçek İlter ise Olay Yeri ile rekabete dahil oldu. Şu an itibariyle ekranda 10 adet suç temalı realiti programı var. Gündüz ekranı sabahtan akşama kadar cinayet vakalarının işgali altında.
İzdivaçların bir kısmı tema değişikliği yaparak yoluna devam ederken; izdivaç karakterleri de ekrandan uzak kalmadı! Evleneceksen Gel kurgusunun en fazla dikkat çeken, rağbet gören, takipçi sayısı fazla olan Solmaz Kaan Nurullah üçlüsü, Aşk-ı Roman isimli “dizimsinin” içinde salınmaya başladı. Merak faktörü destekli başlangıç reytingi televizyon yayıncılığının kimyasını bozacak endişesi yaşatsa da sezonun açılması ile birlikte reytingleri normale döndü. Kısmetse Olur’un kurmaca karakterleri ise Gençlik Başımda Duman isimli dizisi ile her gün zihinleri meşgul edip zamanı tüketme hazırlığında.
Televizyona program yapmak hiç bu kadar ucuz olmamıştı. Daha düne kadar bizim programda yaşanan her şey gerçek savunusunda olanlar, izdivaç yasağı engelini aşmak için bu programda yaşanan her şey kurmaca savunusu altına sığınırken, hiç mi ahlaki etik vicdani rahatsızlık huzursuzluk hissetmez!
RTÜK 2004 yılında reklam arası dizi izleme işkencesine son verebilmek adına reklam sürelerine sınırlama getirdi. 60 dakikalık dizilerde 70-80 dakika reklam yayınlandığı hatırlandığında RTÜK’ün müdahalesinin haklı gerekçeleri vardı. Ama TV kanalları kısıtlamaya uymak yerine aşmak için çaba harcadı. 80 dakikalık reklam süresini yakalamak için yeni reklam kuşakları açıldı ve dizi süreleri 150-160 dakikaya kadar uzadı. O zaman bir bölümü (60 dakika) seyretmek için 130 dakika ekran başında kalan izleyici, bugün bir bölümü seyredebilmek için üç saatten fazla ekran başında kalıyor.
Benzer durum aile değerlerine zarar veriyor gerekçesiyle izdivaç formatlarına sınırlama getirilmesinden sonra da yaşanacak. Çünkü temanın ne olduğu fark etmeksizin realiti şovların tahrip gücü çok yüksek. İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre en tehlikeli icatlar arasında atom bombası ile birlikte ilk sırayı paylaşan realiti şov yıkıcı bir tür.
BBG’nin başladığı 2001 yılından bu yana sayısız realiti şov programı geldi ekrana. Ekonomik krizin derinden hissedildiği 2008’de, dizilerin cazibesini yitirdiği 2011 ve 2016 yılında kurtuluş ipi vazifesi gördü. Reytinglerin ve RTÜK’ün etkisiyle içerik ve biçim değiştirerek devam etti BBG macerası. (*)
Yasaklama sınırlama ile gündüz ekranını düzeltmek maalesef mümkün değil. Çözüm, seyircinin dikkatini çekecek reyting listesinin üst sıralarında yer alacak yeni formatlar bulmaktan geçiyor. Burada en büyük görev TRT’ye düşüyor. TRT yeni formatlar yeni programlarla yeni trendler başlatabildiği zaman özel kanallar da benzer programlar yapacaktır. Her yasak her engelleme gelen gideni aratır sözünü yaşatmaktan başka bir işe yaramayacak.
