''Ben Avrupa''ya giderken kafam önümde eğik gitmiyorum. Çünkü çocuk, kadın ve ihtiyar öldürmedik. Çünkü hiçbir kutsal yere saldırmadık. Oysa onlar bunların tamamını yaptılar. Hem de Batı''nın gözü önünde; Batı medeniyeti adına.'' Bosna Hersek Devleti''nin kurucu Cumhurbaşkanı bilge lider merhum Alija İzetbegoviç işgalin sonucunu özetliyordu adeta.
Ayrıca ''Bize yapılan soykırımı unutursak bunu bir daha yaşamaya mecburuz, size asla intikam peşinden koşun demiyorum ama yapılanları da asla unutmayın!'' tavsiyesinde bulunuyordu.
5 gün önce Hollanda Arnhem mahkemesi, BM Barış Gücü askerleriyle ilgili bir karar verdi. Bu kararı anlatmadan önce geçmişe doğru bir hatırlatma yapalım.
Bosna Hersek hükümeti 1993''de Lahey Uluslararası Adalet Divanı''na başvurmuştu. Dönemin Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç liderliğindeki Belgrad yönetimini, Bosna Savaşı sırasında Bosnalı Sırpları, "Büyük Sırbistan" yaratma çabasıyla soykırım olan etnik temizlik kampanyası yürütmesi için cesaretlendirmek, silahlandırmak ve finanse etmekle suçlamıştı.
Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi (USSM) 14 yıl sonra 26 Şubat 2007''de Bosna''nın genelinde ve Srebrenica''da yaşananlarla ilgili mahkeme kararını açıkladı.
Kararda mahkeme: ''Srebrenitsa''da yapılanların, Soykırım Sözleşmesi (1948) uyarınca soykırıma girdiği sonucuna vardığını" kaydetmiş, ancak aynı mahkeme: ''Mevcut uluslararası hukuka göre, sorumluğu bulunan kişi ve kurumlarıyla Sırbistan soykırım yapmamıştır. Davada mali tazminat uygun bulunmamıştır (…)'' açıklamasını yapmıştı.
Sadece Srebrenica''da soykırım yapılmış ve Sırbistan da suçlu bulunamamıştı.
Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi halen devam ediyor. Srebrenica ile ilgili şimdiye kadar 10 kişiye mahkûmiyet verildi, 9 kişinin yargılanması sürüyor.
En popüler olanlar şüphesiz Bosna Sırplarının lideri Radovan Karaçiç ile Sırp Komutan General Ratko Mladiç''in davalarıdır.
Karaçiç ve Mladiç, yargılanma sürecinde zaman zaman o dönemde Bosna''da yöneticilik yapan, ülkelerinin savunmasında görev alan Boşnak siyasilere yönelik iddialar gündeme getirmekte ve onların da suçlu olarak yargılanmalarını talep etmektedirler. Bunun üzerine USSM, suçlanan kişileri mahkemeye çağırmakta ve yargılamaktadır.
Ne hazindir ki o gün ülkelerini savunmak için çalışan insanlar, bugün Bosna Hersek polisi ve istihbaratının operasyonları sonucu ''bir suçlu'' gibi yakalanarak USSM''ne gönderilmektedirler.
Gelelim asıl meseleye:
11 Temmuz 1995''de Srebrenica''yı korumakla görevli BM Barış Gücü''ne bağlı Hollandalı askerler, sivil halkı Sırp Çetnik saldırganlara teslim etmişlerdi. Teslimden önce Srebrenicalılar Hollandalı askerleri birçok kez Sırpların katliam yapacakları konusunda uyarmışlardı. Ama sonuç tam bir hüsran oldu.
Öyle ki; Srebrenica halkı Sırp General Mladiç''e teslim edilirken Hollandalı askerlerin tercümanlığını yapan Hasan Nuhanoviç ailesinin kurtarılması için BM askerlerine yalvarmış ama başarılı olamamıştı.
Sırp saldırganlar birkaç gün içinde uygar dünyanın gözleri önünde bugüne kadar tespit edilebilen 8 bin 372 kişiyi katlettiler. 25 bin insan da yaşadıkları yerleri terk ederek ölüm korkusu altında güvenli bölgelere kaçmak zorunda kaldı.
Hala yurtlarına geri dönemeyen 1 milyonun üzerinde Boşnak mülteci var.
Her yıl 11 Temmuz''da Serebrenica''da soykırımı anma toplantısı ve kimlik tespitleri yapılmış kişilerin cenaze merasimleri yapılıyor.
Srebrenica ve Jepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subaşiç ve Hollandalı BM askerlerinin tercümanı Hasan Nuhanoviç, Hollanda''nın Arnhem mahkemesinde Srebrenica''yı korumakla görevli Hollandalı BM askerlerinin komutanı Thom Karremans, yardımcısı Rob Franken ve askerlerden Berend Oosterven aleyhinde ''koruma görevlerini yerine getirmedikleri ve soykırıma göz yumdukları'' suçlamasıyla dava açmışlardı. Ancak açtıkları davada savcılık birkaç gün önce ''BM askerlerinin halkı korumakla görevli olmadıklarını, gözlemci statüsünde olduklarını iddia ederek'' takipsizlik kararı verdi.
Daha önce de Hollanda hükümeti Srebrenica''da görev yapan askerleri kahramanlık madalyası ile ödüllendirmişti.
Bosna Hersek''te işlenen savaş suçlarıyla ilgili Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi''nde devam eden dava çadır tiyatrosu gibi, güçlüler güçsüzleri yargılıyor.
Neden Bosna''da Güvenlikli bölge uygulaması yapan, silahsız ve savunmasız halkı saldırganlara teslim eden BM suçlu olarak mahkemeye çağrılmamaktadır?
Bosna Hersek''te olanlar, uluslararası sistemin temsilcisi olarak kabul edilen ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Almanya ve Fransa gibi ülkelerin bilgisi dışında mı olmuştur?
BM tarafından ''Güvenlikli Bölge'' ilan edilen ayrıca BM askerleri tarafından korunan bölgelerden birinde Srebrenica''da tarihin en büyük soykırımı yapılıyor ve uluslararası sistem bunu bilmiyor! Olacak şey mi?
Sadece kuklalar yargılanmamalı, kuklacılar da mahkeme huzuruna çıkartılmalıdır.
Alija''nın dediği gibi ''Hiç kimse intikam peşinde koşmamalı, sadece adaleti aramalıdır.'' Biz sadece adalet arıyoruz/arayacağız.
Bosnalıların adaletin tecellisinden başka beklentileri yok.
