Başkanlık sistemi tartışması, yeni anayasa, Çamlıca''da Camii, başörtüsü sorunu, İstanbul''un trafik çilesi, terör, Suriye krizi, Avrupa Birliği müzakerelerinde sürecin tıkanması, İslam dünyasındaki kaotik değişim, Asya ve Afrika''daki çatışma alanları, Ortadoğu''da etnik ve mezhebi ayrışmaya doğru gidiş... Ülkenin gündemi ortalama bu.
Bütün bu başlıkları tek tek ele almak gerekir. Ve her konuda bağımsız bir makale yazılmalı.
Bunların içinde en önemlisini seçmeliyiz. Sanırım en önemlisi bölgenin geleceğini derinden etkileyecek "Suriye krizidir". Kriz artık hayati bir önem taşıyor.
Bütün gazetelerin birinci sayfalarında Suriye krizinin derinleşmekte olduğuyla ilgili haberler var. Tüm gözler Halep''e çevrilmiş durumda.
Geçen hafta Özgür Suriye Ordusu, Halep''in yarısını ele geçirmişti. Esad şehirde kontrolü tekrar sağlamak için harekete geçmiş. Suriye Baas rejiminin ordusu ve Özgür Suriye Ordusu Halep''te yığınak yapmaya devam ediyor. Herkes bir katliamın olacağından emin. Başka bir beklenti içinde olmak olası değil. (Bu satırları okuduğunuz anlarda Halep''ten katliam haberleri ve görüntüleri gelecektir.)
Başbakan, 2012 Londra Olimpiyatlarının açılışına katılmak üzere gittiği İngiltere''de İngiliz Başbakanı David Cameron''la yaptığı görüşme esnasında "Esad''a Halep''te gereken cevabı Suriye''nin öz evlatları verecek" açıklamasında bulundu. Hesaplaşmanın üssü olarak Halep seçilmiş. Ortaya çıkacak olan sonuç krizin çözülmesine katkı mı sağlayacak veya yeni bir küresel çatışmaya mı neden olacak göreceğiz.
Henüz Türkiye''nin çabalarının dışında uluslararası camiada Suriye''ye operasyon için oluşmuş bir irade yok.
ABD ve AB, Esad''ın kendi iradesiyle gitmesi beklentisi içinde. Libya''da Kaddafi''ye karşı bu kadar direniş olmadan Batı bloku müdahale etmişti.
Esad, İran-Rusya ve Çin eksenine yaslanmış durumda. Başta İran bugünkü Suriye''yi kendisi için vazgeçilmez görüyor. İran, Irak, Suriye ve Lübnan koridorunu elden bırakmak istemiyor.
Rusya, Orta Doğu ve Akdeniz siyaseti içinde yer alabilmek için Suriye''nin Tartus limanında bulunan üslerini korumak istiyor.
Suriye krizi, bölge dengelerini etkileyecek büyük bir potansiyele sahip. Bölgede herkes bir hamle yapıyor. Bu hamleler tüm ülkelerin iç istikrarlarını bozacak ve sınırlarını değiştirecek konumda.
Rejim karşıtı gösteriler çatışmaya dönüşünce Esad tüm dünyayı uyardı "yönetimi bırakmayacağını", zorlanması durumunda "bölgeyi ateşe vereceğini" ifade etti.
Bunun anlamı açık ve sonuçları ortaya çıkıyor. Bölge ülkeleri Suriye Baas rejimini devirme hamlesini yaparken Tahran-Şam ekseni de yeni bir hamle yapıyor. Sudi Arabistan doğusunda Şii nüfusun yoğun olduğu bölgelerde gösteriler yapılıyor ve Şii mollalar tutuklanıyor. İran ve Suriye Kürtlere yönelik yeni açılımlar içinde. Böylece tarihin bütün dönemlerinde var olan Türk-Kürt kardeşliği ve birlikteliği ciddi tehdit altına giriyor.
Irak''ta kanlı şekilde Saddam Hüseyin diktatörlüğü sona erdirildiğinde en kazançlı çıkanlar Şiiler ve Kürtler olmuştu. Ülke fiilen ikiye bölündü. Kuzey bölgesinde Kürt ve merkezi Bağdat olan güney bölgesinde Şii yönetimi oluştu. Kuzeyde özerk Kürt yapısının devamı Şii çoğunluk yönetiminin tutumuna bağlı bulunuyor. Bu Kuzey Irak Kürtlerinin Şiilerle iyi geçinmekten başka bir çıkış yollarının olmadığını gösteriyor.
İran kendi Kürtleriyle ilgili sorunlarını çözdü. İran Kürdistanı tam özerk bir statüye kavuştu.
Şimdi sorun Suriye''de. Suriye Baas rejimi ilk hamlesini yaptı Kuzey Suriye''de yaşayan ve daha önceleri kimlik bile vermediği Kürtlere özerklik statüsü sağladı. Kamışlı''dan Halep''e kadar olan bölge PKK destekli PYD''nin kontrolüne girmiş oldu.
KDP lideri Mesut Barzani''nin, silahlandırdığı Iraklı Kürt milisler güvenliği sağlamak üzere Kamışlı''dan Suriye''ye girdiler. Barzani''nin esas planı, Erbil''den Akdeniz''e uzanan bir stratejik koridor oluşturmak.
Barzani''nin kurduğu Yüksek Kürt Konseyi''nin PYD''li üyesi Muhiddin Şeyhali "Türkiye buraya girerse bir daha çıkamaz. Burası kan gölüne döner" tehdidinde bulundu. Hafız Esad döneminde kapatılmış olan PKK kamplarının Kamışlı, İdlip ve Ayn Al Arab bölgelerinde yeniden açılmış olduğuyla ilgili haberler geliyor.
Baas rejiminin tasfiye olmamak için ilk olarak Kürt kartını masaya sürdüğünü görüyoruz. Baas rejiminin çaresiz kaldığı anda son hamle olarak Suriye''yi üç bölgeye ayıracaktır.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergi Lavrov''un Halep''teki çatışmaların sonucunun dramatik olacağını ve muhalifleri destekleyen ülkeleri uyarması dikkate alınmalı. Anlaşılan Rusya Suriye''de Esad ve Baas rejimine verdiği destekte bir değişiklik bulunmamaktadır.
Suriye krizi birçok yapıyı ayrıştırıyor. En büyük endişem mezhebi ve etnik eksende yeni ve telafisi mümkün olmayacak bir kaosa sürüklenmekte olduğumuzdur. Aklıselim içinde hareket etmek gerekiyor.
Siz bir hamle yaparsınız karşınızdaki bir hamle yapar.
Rakiplerinizi alt edebilmeniz için her zaman daha ileri bir hamleyi göze almanız gerekir.
