Olağanüstü zamanlarda yaşıyoruz. Hayatımızdaki her şey pandemiden etkileniyor. Hiçbir planımız veya rutinimizi yürütemiyoruz. Her gün yeni kararlar almak zorunda kalıyoruz. İşte bu alanlardan birisi de Türkiye’nin lise giriş sınavları (LGS) ve üniversite giriş sınavları (YKS), bu süreçten çok etkilendi. Gençler sınavın yarattığı kaygı bir yana pandeminin yarattığı psikolojiden de çok olumsuz etkilendiler. Hepsinin psikolojisi gerçekten kötü durumda ve aileler onları motive etmekte çok zorlanıyorlar. Bu dönemde her alanda olduğu gibi bu alanda da umarım az olur ama olumsuz etkilenenler olacaktır.
Bugün sabah uyandığımda MEB’in kararını duyunca çok şaşırdım; MEB, hem LGS’de hem de YKS’de müfredatın aynen geçerli olduğunu belirterek öğrencilere bütün konulara çalışın dedi. Ben bu kararı yanlış buluyorum. Geçtiğimiz yıl sadece Mart, Nisan ve Mayıs’ta okullar online eğitim yaptığı halde ikinci dönem konularını sınavdan muaf yapan MEB, bu yıl çocuklar hiç okula gidemezken muafiyet olmayacak dedi. Bence büyük bir adaletsizlik oluşur. Bu açıdan MEB’in bu kararını yeniden düşünmesinde fayda var. Ben bu yıl için daha kapsamlı ve daha çözüme dönük önerilerde bulunmak istiyorum. LGS için MEB’e ve YKS için YÖK’e bazı kolaylaştırıcı önerilerde bulunmak istiyorum. Öncelikle her iki sınav için de müfredatları geçen yılın sınavında olduğu gibi kısıtlayın.
Önce LGS diyelim; bu yıl mümkünse LGS yapmayın ama yapacaksanız 1,5 milyon gencin hepsi sınavla öğrenci alan okulları istemiyor bunu bilin ve gelin önce adrese dayalı yerleştirme yapın, özel okul kayıtlarını aldırın, yabancı okul kayıtlarını açın. Buralara kaydolan öğrencilerin %80’i LGS’ye girmeyecektir. Bu durumda sınava giren 1,8 milyon değil en fazla 400-500 bin kişi olacaktır. İkincisi öğrencilere 9.sınıfın sonunda yatay geçiş şansı vererek bu yıl sınavla öğrenci alan okullar için sınava katılımı azaltın. Hatta daha ileri gidip öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği, taş çatlasa 200 okul için bu yıl yerleştirme yapmayarak öğrencileri ortak müfredat olan 9.sınıfın sonunda bu okullara geçirerek bu LGS’ye katılımı azaltarak hem çocukların bu dönemi daha rahat geçirmesini hem de sınavda oluşacak olumsuzlukları azaltın. Çünkü şu anda 8.sınıflar özel ders veya kaçak hafta sonu kurslarında sınava hazırlanıyor. Bu durumu ortadan kaldırın.
YKS’ye gelince; YÖK bir iki adım atarak öğrencilere sınav konusunda yardımcı olabilir. Ama asıl sorun sınavdan daha çok sonrasındaki tercih dönemi olacaktır. Bu konuda bu yıla özgü yapılabilecek birçok adım var. Bunlar; sınavı Ağustos sonu ve Eylül ayı başında yapalım. Böylece Mart’dan sonra rahatlamaya başlayan pandemi sürecinin devamında üniversiteye hazırlık için öğrencilere altı ay süre vermiş olursunuz. Bu durum hem üniversiteler hem de öğrencilerde rahatlama yaratacaktır. Bir diğer önerim 2021 ÖSYS’de OBP katkısı olmasın. Çünkü bu öğrencilerin hem 11 hem de 12.sınıfları ciddi sorunlarla geçti. Sınav bile yapamıyoruz. Bazı yerlerde ezbere not veriyoruz. Her türlü ciddi adaletsizlik oluşacaktır. Bu yıl yerleştirme yapılırken özel yetenek bölümlerinin öncesinde koşullu öğrenci kabul etmesi sağlanarak sınav puanı gerekliliğini sonradan şart kabul ederek Temmuz ve Ağustos’ta özel yetenek sınavları yapılabilmelidir.
Bunların yazmamın tek sebebi her zaman olduğu gibi gençlerin işini kolaylaştırmak onlara yardımcı olmaktır. Eminim hem MEB hem de YÖK yazdıklarımı öğrenci sesi olarak görüp onlara bu konularda el uzatmaktan keyif alacaktır.
Ama sonuç olarak şunu da söyleyeyim bu sistem doğru mu derseniz; ben bu yaşlarda bu sınavların ve yerleştirme sisteminin eğitime vurulmuş en büyük darbe olduğunu düşünüyorum. Bu sebeple Türkiye sınavla ve onun sonuçları ile eğitimde verim sağlayacağı inancından vazgeçmelidir.
