Ekonomi yaşanan son durumu değerlendirmesi için MÜSİAD Başkanı Ömer Cihat Vardan''a sorduğum sorulara oldukça uzun cevaplar aldım.
Soru ve cevapları kısaltarak Başkan''ın değerlendirmelerini sizinle paylaşmak istiyorum;
Bankaların durumunda 7-8 ay öncesine oranla rahatlama olmasına rağmen, bunlar oldukça seçici davranıyorlar. Sıkıntılı firmalara yanaşmak istemiyorlar. Asıl paraya ihtiyacı olanların dertleri devam ediyor. Burada KGF tam anlamıyla işlerse, epey yara sarabilir.
İnsanlar haklı olarak kendi durumlarına bakarak yorum yapıyorlar. Ama herkes bu durumun tüm dünyayı ilgilendirdiğini ve çözümün de biraz vakit alacağını bilmeli. Olayın sadece hükümet tarafının olmadığını ama hepimizin çözüme ulaşmak üzere elimizi taşın altına koymamız gerektiğini bilmeliyiz.
Erol Yarar Bey, MÜSİAD''ın kurucu başkanı ve MÜSİAD''ın gelişmesinde büyük emekleri geçmiş bir insan. Verdiği röportajdaki düşünceleri birçok kesim tarafından MÜSİAD görüşü olarak algılandı veya öyle algılanması arzu edildi. Fakat bu görüşler Erol Bey''in görüşleridir, bizi bağlayan bir tarafı yok.
Tüm üyelerimize krizden çıkma adına yapılması gerekenleri kendilerine salık veriyoruz. Bu şekilde herkesi çözümün bir parçası yapmaya çalışıyoruz. Firmaların moralini ve iş yapma kabiliyetlerini yüksek tutmalarına, gayret ediyoruz.
Türkiye gündemini bir hayli meşgul eden, HSYK, Ergenekon v.s. konuları bizim en son raporumuzda da dile getirmeye çalıştığımız; Yargı Reformu, Eğitim Reformu ve Kamu Yönetimi Reformu söylemlerimizin ne kadar yerinde olduğunu gösteriyor. Eğer biz gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşmak istiyorsak, demokrasiyi tam yerleştirmek ve demokrasi içinde kalkınmayı gerçekleştirebilmemiz lazım.
İşlerin genel durumunda eskiye nazaran bir hareketlilik var. Ama bu hareketliliğin oranı sektörlere göre değişebiliyor. Bizim gibi yatırım malı üreten, satan firmalar genel manada henüz rahatlayamadılar. Bazı imalat sektörlerinde hareket başladı. ÖTV-KDV indirimlerinin önemli katkısı oldu. Öyle ki kısa çalışma ödeneğine başvuran firmaların bazıları bu taleplerini geri çektiler. Yaklaşık 3 hafta önce Kocaeli-Gebze bölgelerinde tekrar çalışmaya başlayan işçi sayısı 4,000 kadardı. Bu diğer bölgelerde de benzer bir şekilde sürüyor. Yukarı çıkış ivmesi hızlı değilse de belirli bir dibi görüp, yukarı doğru çıkmakta olduğumuzu söylemek mümkün.
MÜSİAD üyelerinden belediyelere iş yapan müteahhit firmaların sayısı oldukça az, hatta sadece birkaç firma diyebiliriz. Onların da sıkıntıları diğerleri gibi. Ama burada sorun, sadece belediyelerin veya diğer kamu kuruluşlarının veya özel sektör firmalarının aldığı hizmet veya mal bedellerini zamanında ödememeleri değil, bu duruma düşen firmaların kendi taşeronlarına veya piyasada mal aldıkları tedarikçi firmalarına ödemelerini zamanında yapmamaları nedeniyle piyasanın sıkışması. Büyük firmalar iflas erteleme kararı aldıklarında bunlarla iş yapan firmalar hacizlerle karşı karşıya kalabiliyorlar.
Otel sahibi parayı hemen alıp, kasaba olan borcunu ödüyor Kasap, 100 doları hemen kaparak toptancıya olan borcunu vermeye gidiyor Toptancı büyük bir sevinçle parayı alıp, kriz nedeniyle kredili hizmet veren son defa birlikte olduğu kadına götürüyor. Kadın parayı alıp aynı otele giderek oraya olan borcunu ödüyor.
Ve o anda Rus müşteri odadan geri dönüyor ve odayı beğenmediğini söyleyip 100 dolarını geri alarak kasabayı terk ediyor. Rus müşterinin bu ziyaretinden somut olarak hiç para kazanan olmuyor ancak Tüm kasaba borçlarından kurtuluyor ve geleceğe ümitle bakıyor.