Çin’den başlayan ve dünyanın gidişatını değiştiren küresel salgında ilk şok atlatılmak üzere.
Salgından en fazla etkilenen Çin, ABD ve Avrupa ülkelerinde normalleşme başladı.
Alışveriş mekanları açılırken, caddeler canlanıyor.
Salgını en az hasarla atlatan ülkeler arasına giren Türkiye de kademeli olarak yeni normale geçmeye hazırlanıyor.
Ancak bu normalleşme eski yaşadığımız normal değil artık.
Dünyanın sosyal mesafeli, maskeli, sağlık öncelikli yeni normali var.
**
Salgından sonra dünya yeni normale daha genç girecek çünkü salgınla önemli bir yaşlı nüfus hayata veda etmiş olacak.
Salgından önce ciddi bir emekli nüfusa sahip olan Avrupa yeni normale genç nüfusla devam edecek.
Muhtemelen yaşlı nüfusun azaldığı yeni dönemde sağlık sigortasına olan talep artacak.
Küresel ilaç şirketleri ile küresel hayat ve emeklilik şirketleri yeni normale önde girecekler.
**
Dünyanın en önde gelen ekonomi dergilerinden Forbes’ın yayınladığı “Dünyanın En Büyük Sigorta Şirketleri” listesinde hangi şirketler bakalım;
İlk 10 içinde ilk sıra Çinli sigorta devi Ping An’ın.
Piyasa değeri 26,1 milyar dolar.
İkinci sırada Almanların Allianz var. Marka değeri 20,3 milyar dolar.
Üçüncü sırada Çinli China Life’ın piyasa değeri 14,4 milyar dolar.
Dördüncü sıradaki Fransız Axa’nın marka değeri, 13,3 milyar dolar.
Beşinci sıradaki Hong Kong merkezli AIA’nın değeri 10,3 milyar dolar.
Altıncı sırada Çin Pasifik Sigorta şirketi CPIC’in değeri 8,7 milyar dolar.
Yedinci sıradaki ABD şirketi Metlife’nın değeri 8,1 milyar dolar.
Sekizinci sırada yer alan ABD’li şirket Allstate’nın değeri 7,6 milyar dolar.
Dokuzuncu sıradaki Çinli PICC şirketinin değeri 7,2 milyar dolar.
İsviçreli Zurich, 7,1 milyar dolarlık piyasa değeri ile listenin son sırasında.
**
Kalkınmanın ekonomik ve sosyal boyutlarını daha şimdiden eşi benzeri görülmemiş biçimde etkileyen salgın, sistemsel bir insani gelişme krizi halini aldı.
Bireyler ve toplumların bunun gibi şokları daha iyi atlatabilmesi ve sonrasında düze çıkabilmesi için hem kısa hem de uzun vadede, kırılganlıkları azaltan ve krizle mücadele kapasitesini yükselten politikalar hayati önem taşıyor.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), ülkelerin COVID-19 kriziyle baş etme ve düze çıkma kapasitelerindeki büyük farkları gösteren iki yeni gösterge panosu yayınladı.
Küresel salgına karşı ülkelerin baş etme ve düze çıkma kapasitelerinde büyük farklar olduğu görülüyor.
Yoksulluk düzeyi, sağlık hizmetleri kapasitesi, internete erişim ve sosyal koruma gibi göstergeler, Covid-19 krizinin ektilerinin 189 ülkenin her birinde ne kadar ağır olduğunu ortaya koyuyor.
Örneğin, en gelişmiş ülkeler -çok yüksek insani gelişme kategorisinde olanlar- 10 bin kişi başına ortalama 55 hasta yatağı, 30’u aşkın doktor ve 81 hemşireye sahipken, en az gelişmiş ülkelerde bu rakamlar 7 hasta yatağı, 2,5 doktor ve 6 hemşire düzeyinde seyrediyor.
Türkiye bu alanda birçok gelişmiş zengin ülkelerden iyi durumda.
**
Genel izolasyonun geniş çaplı uygulanmasıyla, dijital eşitsizlik her zamankinden daha önemli hale geldi.
Dünya nüfusunun yüzde 85,5’ini oluşturan 6,5 milyar insan, bugün dahi güvenilir genişbant internet bağlantısına sahip değil; bu durum onların çalışma ve öğrenime devam yeteneklerini sınırlıyor.
Son dönemlerde yoksulluğun azaltılmasında kaydedilen ilerlemeye rağmen, dünyada her dört kişiden biri çok boyutlu yoksulluk içinde yaşıyor veya bu tehlikeye karşı kırılgan durumda; ve dünya nüfusunun yüzde 40’ı aşkın kısmının sosyal koruması yok.
**
En çok merak edilen soru şu; Yeni normale girerken küresel salgın tam olarak ne zaman bitecek?
Küresel dev şirketler aşıyı bulduktan ve bizi aşıladıktan sonra.
Yani aşıyı bulan şirketler ‘bitti’ demeden salgın bitmeyecek.
Bu da en az bir yıl demek.
Ya da covid-19 virüsü sürpriz yapacak; 2 ay sonra ben bittim diyecek.
Sağlık uzmanlarının söylediği böyle bir seçenek de var.
Kul kurarken kader gülermiş.
**
Son söz; Bu sadece bir insani kriz değildir, istihdam krizidir, insani yardım krizidir ve kalkınma krizidir.
Ve dünya bu krizden ancak ortak sorumluluk ve küresel dayanışma ile çıkabilir
