Üsküdar İstanbul'un fethini gören, canlı izleyen tek şehirdir.
Üsküdar tarih boyunca ve günümüzde İstanbul'un en iyi seyredildiği yerdir.
Üsküdar'ı seyretmek içinse İstanbul tarafına geçmek gerek.
Yahya Kemal, bunu da şöyle dile getiriyor:
Bu şiirinde Üsküdar'a Hayal Şehir diyor ünlü şairimiz Yahya Kemal.
Bu hafta yine Uluslararası Üsküdar Sempozyumu'nun dokuzuncusu gerçekleştiriliyor.
*
Kız Kulesi'nden Çamlıca'sına, camilerinden tekkelerine, insanlarından korularına, adına nice şiirler, romanlar yazılmış olan Üsküdar'a, bilimsel araştırmaların pek fazla ilgi gösterdiğini söyleyemiyoruz.
Oysa nice bilinmez
koynunda saklıyor.
Osmanlı cemiyeti kendisinden önceki İslam toplumlarının vakıf geleneğini sürdürmekle kalmamış, vakıfları
özdeş bir kurum haline getirmiş.
Vakıflar eliyle cemiyet hayatının
altyapı, bayındırlık, dini ve sosyal hizmetler ile sosyal güvenlik ve
gibi değişik alanlarda ihtiyaç duyduğu kurumsal yapı ve finansman ihtiyacı karşılanmış.
*
maliyesi ile
sisteminin yanında üçüncü bir alan oluşturan
kanalıyla, fertlerin elinde toplanan serveti hizmete dönüştüren bir mekanizma oluşturulmuş.
Bu açıdan
Vakfa konu olan mallar daha çok
oluşur.
Kuruluşu gerçekleştirilen herhangi bir vakıf, kendisine tahsis edilen bu gibi mallardan elde edilen kira vb. gelirleri kuruluş amacına yönelik faaliyetlerin icrası amacıyla kullanır.
*
Para vakıfları konusu nedense ihmal edilen önemli alanlardan biridir. Bu yüzden de konuyla ilgili bilgiler sınırlıdır.
ile ilgili bulduğumuz bazı bilgiler vardır.
Para vakfı, asl-ı mâlının (kuruluş sermayesinin) bir kısmı veya tamamı nükûddan (nakit paradan) oluşan vakıftır.
Kaynaklarda
saltanat yıllarında kurulan para vakıflarına tesadüf edilmektedir.
Bunlar içinde en eski tarihli olanı 826/1423 yılında kurulmuştur.
Bunlara ilaveten Fatih Sultan Mehmed tarafından
zararlarının sübvansiyonu için oluşturulan para vakfı da meşhurdur.
*
Farklı dönemlerde ve değişik bölgelerde oranı değişmekle beraber para vakıfları
i'nin yıkılışına kadar varlığını sürdürmüş.
Bir ara
endişesinden dolayı yasaklanan para vakıfları daha sonra
Efendi'nin fetvasıyla tekrar açılmış.
*
Kanuni döneminde Üsküdar bölgesinde kurulan veya faaliyet gösteren para vakıflarının sayısı 150 olarak tespit edilmiş.
Halen Üsküdar merkezinde bulunan
para vakıflarıyla kurulmuş.
*
Altyapı ve bayındırlık hizmetleri, dini ve kültürel hizmetler, eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri, sosyal güvenlik ve dayanışma hizmetleri ve hayri hizmetlere destek verir.
Bunlara ilaveten şahısların
karşılanır.
Hayır yapmak isteyen ancak yeterli malî gücü olmayan, ya da malî gücü yeterli olmakla birlikte vakıf olmaya elverişli gayrimenkul bulamayan kişilere destek verir.
ortak ihtiyaçları karşılanır.
Mali sıkıntıya düşen esnafa ya da ailelerine yardım edilir.
Bu açıdan para vakıfları,
gibi fonksiyon da icra eder.
Öte yandan para vakfı olmamakla beraber benzer prensiplerle işletilen
da toplumun zayıf ve korunmaya muhtaç bir kesimini oluşturan yetimler için bir güvenlik şemsiyesi oluşturuyordu.
*
döneminde vakıflara ait paralar, devlet hazinesinin açıklarını kapatmak için müracaat edilen bir fona dönüşmüş.
itibaren tek parti hükümeti CHP döneminde vakıf mallarına göz konmuş ve han hamam, cami ne varsa satılmış.
Vakıf Paralar Müdürlüğü'nde bulunan nakit para mevcudu önemli bir artış kaydetmiş ve
sonunda 4 milyon 879.090 liraya ulaşmış.
1954 yılına gelindiğinde elli milyon lira olan sermayesinin büyük bir kısmı vakıflardan temin edilerek “
T.A.O.” kurulmuş.
Bu paranın önemli bir kısmını para vakıfları oluşturuyor.
