|
Aşıda küresel eşitsizlik ve Dünya Bankası’nın yeni aşı fonu

Dünyanın Covid19 pandemisi ve onun toplumsal ve ekonomik alandaki etkileri ile mücadelesi hız kesmeden devam ediyor. Elbette insanlığın bu süreci de atlatacağını biliyoruz. Ancak bu konuda bildiğimiz bir şey daha var ki o da gelişmiş ülkelerin insanların ölümü pahasına aşıyı ve patentini paylaşmayacağı.

AŞININ EŞİT DAĞILMAMASININ MALİYETİ NE?

Bu yıl başında Türk akademisyenler, Selva Demiralp, Cem Çakmaklı, Sevcan Yeşiltaş, Muhammed Ali Yıldırım ve Şebnem Kalemli-Özcan Dünya Sağlık Örgütü’nün paylaştığı ve aşının dünyada eşit dağılmamasının maliyetini hesapladıkları bir çalışma yaptılar. Söz konusu çalışmaya göre eğer aşı tüm dünyada eşit dağılmasa bunun küresel ekonomiye maliyeti 3,8 trilyon dolar olacak ve bunun yarısını da gelişmiş ülkeler ödemek zorunda kalacak.

Çalışmanın yayınlandığı günlerde Dünya Sağlık Örgütü liderliğinde oluşturulan ve aşı üretimi ile dağıtımına odaklanan konsorsiyumun hesaplarına göre; 2021 yılında dünya nüfusunun yüzde 20’sinin aşılanması için gerekli aşı üretimi ve dağıtımı için sadece 38 milyar dolara ihtiyaç vardı. Yine aynı dönemde bu konu için toplanan miktar 11 milyar dolardı ve gelişmiş ülkeler bu fona katılmakta çekingen davranıyorlardı. Öyle de oldu.

DÜNYA BANKASI’NIN YENİ AŞI FONU NE KADAR?

Gelişmiş ülkeler bir yandan vatandaşlarını aşılarken diğer yandan da kendi ülkelerindeki aşı üreticilerinin ürünlerini satmaya devam ediyorlar. Bir ara insanlık için “aşının patentinin ücretsiz olması” gerektiğine yönelik bir gündem oluşturulmaya çalışılsa da her nedense bu girişim çok kısa sürdü. Yani aşıyı eğer henüz kendiniz üretememişseniz kimse size patent vermiyor ve aşıya sadece paranız varsa ulaşabiliyorsunuz.

Tabi paranız yoksa devreye Dünya Bankası giriyor. Ancak görünen o ki oldukça sınırlı bir şekilde. Geçtiğimiz Çarşamba günü Dünya Bankası daha önceden aşı alımları ve dağıtımı için planladığı 12 milyar dolarlık fonu 20 milyar dolara çıkardıklarını açıkladı. Bunun sebebi olarak de özellikle gelişmekte olan ülkelerden gelen genel finansman talebindeki keskin artış olduğunu belirtti.

Dünya Bankası Başkanı David Malpass, COVID-19 aşılarının satın alınması ve dağıtımı için 51 gelişmekte olan ülkeye 4 milyar dolar civarında kaynak sağlandığını söylüyor. Bu ülkelere 25 tane daha eklenecekmiş. Anlaşılan tüm dünyanın aşılanması bir hayal olarak kalacak ve yeterli miktarda aşı olsa bile parası olmayan ülkeler aşıya ulaşamayacak.

PANDEMİ BİTMEDEN RİSKLER BİTER Mİ?

Görüldüğü üzere aşıdaki eşitsizliğin küresel ekonomiye maliyeti oldukça yüksek. Ancak her nedense gelişmiş ülkeler ve onların öncülüğündeki uluslararası kuruluşlar bu durumu pek umursuyor gibi görünmüyorlar. Öte yandan küresel ekonomik entegrasyonlar ve tedarik zincirlerine baktığımız da ise Covid19 tamamen kontrol altına alınmadan küresel ekonominin düze çıkması mümkün görünmüyor. Yani her ülkenin aşıya hızla ve uygun maliyetlerle erişimi gerekiyor.

Batılı aşı üreticileri bu gerçeği görmezden gelirken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı üzere Türkiye’nin geliştiriyor olduğu “TURKOVAC” adlı yerli aşının “tüm insanlığı aşısı” olacağının ilan edilmesi son derece önemli bir adım oldu.

#Covid19
#Dünya Bankası
#David Malpass
#TURKOVAC
#Türkiye
3 yıl önce
Aşıda küresel eşitsizlik ve Dünya Bankası’nın yeni aşı fonu
Tasavvufa saldırmak mı?
Görüşünü söylemekle teröristi korumak arasındaki fark
Oltaya takılanlar...
Efendimiz’in (sav) Zekatı-1
Milyonlar milyarlar havada uçuşuyor