ABD Başkanı Joe Biden 19 Şubat’ta“Münih Güvenlik Konferansı”nda yaptığı konuşmada “Amerika geri döndü” demişti. Konferanstan bir hafta sonra ABD, Suriye’nin doğusunda İran destekli milislere yönelik bir hava operasyonu gerçekleştirdi. Bazı siyasi yorumculara göre “Amerika geri döndü” cümlesi “Amerikan müdahaleciliği”nin canlandırılmasını içeriyor.
Biden’ın Başkanlık seçimlerini kazanmasıyla birlikte “Amerikan Askeri Endüstriyel Kompleksi”nin beslediği sözde düşünce kuruluşları atağa geçmişti. Bu kuruluşlarda çalışan stratejistler uluslararası liberal düzeni korumak için ABD’nin güç kullanmaktan kaçınmaması gerektiğini şiddetle telkin ediyorlar. Bu zihniyetin her iki parti içinde de güçlü taraftarları var.
Suriye operasyonuna Demokrat Parti içinde tepki gösterenler de oldu. Sol kanat liderlerinden Senatör Bernie Sanders Amerikan Anayasası’nın savaş ilân etme yetkisini Başkan’a değil Kongre’ye verdiğini savundu. Birçok Demokrat Kongre onayı olmadan gerçekleştirilen askerî operasyonları doğru bulmuyor. Senato Azınlık Lideri Mitch McConnell başta olmak üzere birçok Cumhuriyetçiyse operasyonu destekliyor. Suriye Operasyonu’nun “İran Nükleer Anlaşması” için yapılması beklenen müzakere sürecini nasıl etkileyeceği ise merak konusu.
Biden, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Yemen’deki operasyonlarına ABD’nin askerî desteğini sonlandırdığını açıklamıştı. Biden bu ülkelere ileri teknoloji içeren silah satışlarını dondurmuştu. Suudi Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile Emirlikler Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayed, Trump’ın Damadı ve Danışmanı Jared Kushner’le kurdukları “özel ilişki” üzerinden Beyaz Saray’a erişim sağlıyorlardı. Biden Yönetimi Dışişleri Bakanlığı’nı devre dışı bırakan bu ilişkiye son verdi. Biden Yönetimi Suudilerle ilişkiyi yeniden formatlıyor. Biden sadece Suudi Kralı ile muhatap olacak. Prensin Beyaz Saray’a erişimiyse kısıtlanacak.
Biden tarafından “Ulusal İstihbarat Direktörlüğü”ne getirilen Avril Haines, Senato’daki onay oturumlarında Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın katledilmesiyle ilgili istihbarat raporunu serbest bırakacağını taahhüt etmişti. Raporun kamuoyuna açıklanması Trump tarafından engellenmişti. Biden’ın Cuma günü Suudi Kralı’yla yaptığı görüşmeden sonra rapor gün yüzüne çıktı. Raporda Kaşıkçı cinayetinden Muhammed Bin Selman’ın sorumlu olduğu belirtiliyor. ABD, cinayete karışan birçok kişiye yaptırım getirecek. Kaşıkçı cinayetinin azmettiricisi olduğu belirtilen Veliaht Prens içinse herhangi bir yaptırım öngörülmüyor.
Trump gider ayak Yemen’deki Suudi karşıtı “Husî” güçleri terör örgütleri listesine dahil ettirmişti. Biden yönetimiyse Husîler’i terör örgütü listesinden çıkardı. Suudiler’i ve Emirlikler’i endişelendiren bir diğer meseleyse ABD’nin “İran Nükleer Anlaşması”na geri dönmesi. İsrail de anlaşmaya dönülmesinden çok rahatsız. Gerçi ABD, İsrail ile “istişare” içinde olacaklarını açıkladı. ABD Başkanı Obama ile Netanyahu arasında ciddi bir gerginlik yaşanmıştı. Böylece İsrail, nükleer anlaşma sürecinde gerçekleşen arka plan çalışmalarında devre dışı kalmıştı. Bu yüzden İsrail Hükümeti “Nükleer Anlaşma” konusunda Biden ile açıktan sürtüşmek istemiyor.
İsrail için bir diğer endişe konusu ise, “Uluslararası Ceza Mahkemesi”nin İsrail hakkında soruşturma yolunu açması. Trump yönetimi İsrail’i korumak için “UCM”ye adeta savaş açmıştı. İsrail yanlısı yazarlar Biden’ın Trump’ın “UCM politikası”nı devam ettirmesini istiyorlar. UCM kararına ABD’nin tepki vermemesinin “teşvik” olarak algılanacağını belirten yazarlar İsrail’in UCM’yi durdurmak için çok sıkı arka kanal çalışmaları yapmasını öneriyorlar.
Trump yönetiminin “Taliban” ile yaptığı anlaşmaya göre Amerikan askerleri Mayıs’a kadar Afganistan’dan çekilecek idi. Biden da ülkede çok az sayıda ‘muharip’ olmayan asker bulunduracaklarını söylemişti. Biden yönetimi için en olası seçenek ise çekilme işleminin uzatılması gibi görünüyor. Peki uzatma önerisine Taliban olumlu cevap vermezse ne olacak? Trump, ABD askerlerini evlerine döndürmeyi ilk başkanlık seçimlerinin ana konusu yapmıştı. Trump vaadini gerçekleştiremedi. ‘Amerika geri döndü’ ise Biden bunu gerçekleştirebilir mi?
