Covid19 salgını ve ülke ekonomileri üzerindeki etkisi devam ediyor. Tüm dünyanın hazırlıksız yakalandığı bu salgın uzadıkça da hükümetler yeni tedbirler ve ekonomik destek paketleri açıklamaya devam ediyor. Bu bağlamda, geçtiğimiz pazartesi günü gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan da Türkiye ekonomisi için yeni bir destek paketini ilan etti.
Covid19 salgınının en çok zarar verdiği ve işlerini olumsuz etkilediği grupların başında esnaflar var. Kabine toplantısının ardından salgın tedbirleri sebebiyle işlerine ara vermek zorunda kalan esnaflara iki grup halinde destek olma amacıyla yeni bir destek programı hayata geçiriliyor.
Programa göre birinci gruptaki; kahvehane, kafe, çay bahçesi gibi yerler ile okul ve personel servisleri, düğün salonları, öğrenci yurtları, kantinler, kırtasiyeler, internet kafeler, hamamlar, lunaparklar gibi işletmelere bir defaya mahsus 5 bin liralık hibe ödemesi yapılacak. İkinci grupta olan bakım, onarım, tamirat, kaporta işleriyle uğraşanlar, seyyar satıcılar, sıhhi teçhizatçılar, hırdavatçılar, müzisyenler, oto yıkamacıları, kuru temizlemeciler, oyuncak, kozmetik ve hediyelik eşya satıcıları, camcılar, çilingirler, bakırcılar, kalaycılar, ayakkabıcılar, tuhafiyeciler, zücaciyeciler ve kurs işletmecilerine lokantalar, pastaneler, dondurmacılar, terziler, berberler, taksici, minibüsçü ve otobüsçüler ile pazarcılar da dahil ederek bir defaya mahsus 3 bin TL’lik bir ödeme yapılacak.
Buna ilave olarak Erdoğan, KOBİ’lere yönelik yeni bir “Nefes Kredisi” programının başlayacağını da ilan etti. Bildiğiniz üzere Nefes Kredisi KOBİ’lere düşük faizli ve uzun vadeli kredi imkânı sağlıyor.
Erdoğan, esnafa yönelik yeni hibe destek paketini açıklarken bankacılık sektörünün esnaflara, KOBİ’lere ve ihracatçılara verdiği kredilerin Kredi Garanti Fonu (KGF) marifetiyle kolaylaştırıldığını ifade etti. Bir ara oldukça fazla tartışılan ve bana göre haksız ithamlarla karşı karşıya kalan KGF’nin kefaletlerinin ekonomiye ne gibi katkılar sağladığına yönelik olarak Merkez Bankası’nın bir çalışma tebliğindeki bulgular oldukça çarpıcı sonuçlara işaret ediyor.
Ufuk Akçiğit, Ünal Seven, İbrahim Yarba ve Fatih Yılmaz’ın hazırladığı “Kredi Garanti Programlarının Firma Düzeyindeki Etkisi: Türk Kredi Garanti Fonundan Bulgular” başlıklı çalışmadaki bulgulara göre; KGF desteği alan firmalar almayan ikizlerine kıyasla istihdamlarını %17, satışlarını %70 artırırken kredi temerrüt olasılıklarını ise %0,6 azaltmışlar. Öte yandan her 1 milyon TL’lik KGF kredisinin yaklaşık 2,7 ilave istihdam ve 3 milyon TL ilave satış sağladığı görülmüş. Elbette kredi genişlemesinin bazı yan etkileri olabilir ancak Türkiye’nin işletmelerinin sermaye yapısına baktığımızda KGF kefaletinin önemini anlamak daha kolay olur.
Covid19 hayatımızın her alanını etkilediği gibi küresel borçların da yapısını değiştirdi. Geçtiğimiz Salı günü ABD Finansal Hizmetler Komitesi’nde “Pandemi döneminde Çin’in borçlandırma stratejisinin küresel borç mimarisine etkileri” ele alındı. Buna göre; uluslararası borç mimarisi artık miadını doldurmuş durumda ve bu alanda bir reform gerekiyor. Borç stoku eskiye oranla daha büyük ve daha kırılgan durumda. Tüm bunlardan daha önemlisi artık Çin sermaye ihraç etmeye başladı ve borç verdiği ülkelere uyguladığı strateji oyunun kurallarını değiştiriyor. Küresel çıkar çatışmasının ağırlıklı olarak ekonomik savaşa döndüğü son dönemde mücadelenin artık ülkelerin “borçlandırma politikaları” üzerinden devam edeceğini ifade edebiliriz.
