Bir önceki yazımda Merkez Bankası’nın Kasım ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında aldığı faiz indirimi kararının banka yönetimi tarafından çizilen genel çerçevesini sizlere iletmiş ancak yer kısıtı sebebi ile detayları belirtmemiştim. Bugün Merkez Bankası’nın son aldığı politika faizi indirimi kararında önemli bir etken olan ve PPK metinlerinde de bir süreden bu yana sıkça atıf yapılan “ticari krediler” konusuna bakalım.
PPK metinlerindeki “ticari krediler” ifadesine ilişkin yönlendirmeleri kısaca hatırlayalım. Politika faizinin sabit tutulduğu 12 Ağustos’taki PPK toplantısında ticari kredilerdeki seyir “ılımlı” olarak ifade edilmişti.
Politika faizinin %19’dan %18’e indirildiği Eylül’deki PPK toplantısında ise o güne kadarki parasal duruştaki sıkılığın ticari kredilerde öngörülenin ötesinde daraltıcı etkiye neden olduğu belirtilmişti. Yine Ekim ayındaki PPK’da “parasal duruşun sıkılığı ticari kredilerde öngörülenin ötesinde daraltıcı etki yapmaya devam ediyor” diyerek 200 baz puan daha indirim yapılmıştı.
18 Kasım’da yapılan PPK’da politika faizi bu kez 100 baz puan indirilerek %16’dan %15’e düşürüldü. Bu kararın detaylarını gördüğümüz karar metninde; o güne kadar yapılan faiz indirimlerine atıfla “Para politikası duruşunda yapılan güncellemenin ticari krediler üzerinde olumlu etkileri görülmeye başlamıştır.” denilerek faiz indirimlerinin ticari kredilerdeki genişleme sürecini başlattığına dikkat çekilmişti.
Aşağıdaki grafikte ticari kredilerin 13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış seyrini görüyoruz. Grafikteki siyah çizgi 2008-2020 yılları ortalamasını gösterirken açık renkli çizgi 2020 yılının tamamındaki yüzdesel değişimi gösteriyor. Nihayet kırmızı çizgi ile de 2021 yılındaki seyri izliyoruz. Bu verilere göre 2021 yılının son döneminde ticari kredilerin 2020 yılının ve 13 yıllık ortalamaların üzerine çıktığını görüyoruz.
Aşılara ve alınan tedbirlere rağmen pandeminin etkilerinin yoğun bir şekilde hissedildiği bir dönemden geçiyoruz. Bu durum bir yandan ekonomik aktörlerin finansmana erişimini zorlaştırırken diğer yandan da maliyetini artırıyor. Pandemi döneminde finansmana erişimi kolaylaştıran ve finansman maliyetlerini azaltan politikalar kabul görmekle beraber bu süreçte daha güçlü sözlü yönlendirmeler ile kurdaki dalgalanmaların önüne geçilmesi de büyük önem arz ediyor.
