Yüzde 0,91 ile beklentileri aşan şubat ayı enflasyonu, yıllık enflasyonu yüzde 15,61’e yükselterek Temmuz 2019’dan bu yana görülen en yüksek seviyeye çıkarttı. Gıda fiyatlarının önemini anlamak adına şunu ifade etmeliyiz ki;
gıda’nın enflasyona tek başına 5 puanlık katkısı oldu. Yani enflasyonun üçte biri gıda üzerinden geliyor.
aylık yüzde 1,22 artış ile yüzde 27,09’a çıkarak Mayıs 2019’dan bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
Tüketici ve üretici enflasyonu makası çok yüksek!
Tüketici enflasyonun 15,61 gerçekleşmesi ile tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu (yüzde 27,09) arasındaki makasın halen çok fazla olduğu görülmektedir.
Bu fark bize ne ifade ediyor?
Bu farktan çıkarmamız gereken ise süregelen sürecin önümüzdeki dönemde de enflasyonu bir müddet daha bu seviyelerde seyretmeye sevk edeceğidir. Ayrıca yasakların kalkmasıyla talebin artacağı bir döneme giriyoruz. Üreticiler maliyetlerinde katlandıkları enflasyonu talebin yüksek seyretmesi halinde daha hızlı fiyatlara aksettirmesi de beklenir. Ancak bu süreci geriletecek tek unsur bulunmaktadır. O da TL’nin değeridir.
Türk Lirası'nın değer kazanması üreticilerin maliyetlerinde azalmaya sebep olabilir. Bu durum dönemsel kur düşüşü şeklinde değil de kalıcı ve sürdürülebilir kur seviyesi ile gerçekleşebilir. Zira hammadde stoku ve mal stoku yüksek kurdan oluşmuş üretici bunları zararına elden çıkarmaya yanaşmayacaktır.
Gıda enflasyonu yumuşak karnımız!
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre gıda fiyatları şubatta aylık yüzde 2,57 artarken manşet tüketici enflasyonuna etkisi 0,67 puan oldu. Taze sebze ve meyvede aylık enflasyon yüzde 5,21, işlenmemiş gıdada ise yüzde 1,64 oldu. İşlenmiş gıdada da yüzde 2,27 aylık enflasyon oluştu. Gıda fiyatlarında bu yüksek fiyat artışları da manşet enflasyonda beklentilerin aşılmasına neden oldu.
Normalleşme giyim ve ayakkabı enflasyonunu arttıracaktır.
Giyim ve ayakkabı grubunda
salgın etkisiyle düşen talep fiyatları baskılamaya devam etti.
Şubatta giyim ve ayakkabı grubunda enflasyon yüzde 0,93 geriledi. Ancak hem yeni normalleşme adımları hem de ilkbahar sezonu ürünlerinin raflara çıkacak olması martta giyim ve ayakkabı grubunda enflasyon artışı beklentilerini güçlendiriyor.
Eğlence ve kültür grubunda Türk Lirası’ndaki güçlenme fiyatlara yansıdı ve ithal yoğunluklu bilgisayar, tablet gibi ürünlerin fiyatlarında düşüş yaşandı. Bu da eğlence ve kültür grubunda yüzde 0,98’lik düşüş getirdi.
Lokanta ve otellerdeki yüzde 1,32’lik artışta da döner, pizza, burger gibi paket servisli
gıda fiyatlarındaki zamlar etkili oldu.
Merkez Bankası gıda temelli enflasyona ne cevap vermeli?
Hem iç faktörler hem de emtia fiyatlarındaki artışın getirdiği küresel baskıdan dolayı enflasyonun bir müddet daha artmaya devam edeceğini bu veriler ışığında görmekteyiz. Manzaranın bütününe baktığımızda
gıda fiyatlarının her dönem olduğu gibi bugün de baş rolü
aldığını ifade etmeliyiz. Ancak
gıda enflasyonu faiz yükselterek düşürülemez
tam tersi artar. Zira
gıda özelinde; faiz artışı maliyet unsurlarını arttıracağı gibi talepte de bir azalmaya yani tasarrufa sebep vermeyecektir.
Bu nedenle şubat ayı enflasyon verilerinin bize söyledikleri ile
Merkez Bankası'nın faiz artışına gitmemesi gerektiğini
düşünüyorum.
İş, Tarım Bakanlığı'na düşmektedir.
Tarım Bakanlığı'nın gıda üretimini sadece teşvikler ile değil, öncelikle envanter çıkarma, planlı üretim ve üretilen mamüllerin stok yönetiminde verimlilik arttıracak temelden çözümler
geliştirerek yeni bir bakış açısına sahip olması bir zorunluluktur. Yoksa biz bu manzaraya defalarca şahit olmaya devam edeceğiz.
