Hükümet kamu bankaları öncülüğünde kredi faizlerini indirerek özellikle konut ve otomotiv piyasasının canlanması için çok önemli ve yerinde bir finansman paketi başlattı.
Bazı kamu bankaları ile birçok banka konut kredisi faiz oranlarında indirime gitti. Buna bağlı olarak konut kredisi faizleri 0,64 ile 0,74 oranına geriledi. 15 yıl vade ile ödenen kredilerin ardından konut satışlarında hareketlilik yaşanmaya başladı
Burada amaç uzun süredir yaprak oynamayan inşaat ve otomotiv sektöründe yeni bir talep artışı ile hem stokların azaltılması hem de önemli bir ekonomik faaliyetin başlatılması.
**
Çok kısa sürede, çıplak gözle de görüleceği üzere, hem de ilgililerin verdikleri tepkileri dikkate aldığımızda, bu faiz indirimi sanki ev sahibi olmak isteyenlerin daha avantajlı ve uzun süreli ödeme kapasitesini arttırmak için devletin yaptığı bir sübvansiyon değil de, doğrudan mülk ya da inşaat sahiplerine yapılan devlet desteğine dönüştürüldü. Faiz indirimindeki avantajdan çok daha büyük eklemelerle fiyatlar artırıldı.
Müdahale edilmediğinde bir nevi kamusal mala dönüşen bazı özel malların haksız sömürüye neden olabileceği maske örneğinde de net olarak görülmüştür.
**
Geniş kitlelerin yararlanması (bir nevi sosyal politika hedefi de var) amacıyla görev zararı pahasına kamu bankalarına verdirilen kredi desteği, inşaat ya da otomobil satıcılarının kar marjını artırdığı bir mecraya taşınmıştır.
Devletin politika hedeflerini boşa çıkaracak şekilde kredi hamlesinin kar hanesine yazdırma girişimleri zor ekonomik süreçte açık bir istismar, ticari ahlakla bağdaşmayan ve makro ekonomik istikrar hedefiyle de çelişen bir bencilliktir.
Hiç kimse piyasa ekonomisi işleyişi içinde bunlar olabilir diyemez. Devlet tam da bugün yaşandığı gibi olağanüstü süreçlerde, sosyal politikaların realize edilmesinde ortaya çıkan piyasa başarısızlıklarına müdahale için vardır.
Toplumun büyük bir kesimini sübvanse ederek konut ve araba alımını teşvik eden (aynı zamanda sektörlerin canlanmasını amaçlayan) söz konusu kredi politikasının sonuçlarının amaca hizmet etmesini temin için ilgili devlet birimlerinin acil ek düzenlemeler yapması gerekiyor.
**
İnsanların başını sokabilecekleri bir mekan istemelerinden daha doğal bir hak olamaz. Hem İnsanların bu talebine cevap vermek hem de ilgili sektörlerin yaşadığı sıkıntıları gidermek için yerinde bir kararla konut kredi faizleri düşürülmüştür.
İkinci olarak inşaat sektörü önemli düzeyde istihdam sağlayan, büyümeye katkısı çok yüksek olan bir sektör. Sektörün gelir esnekliği yüksek olduğundan daralma ve genişleme dönemlerinde tepkisi yüksek olmaktadır. Sektör uzun süredir kan kaybetmekte ve küçülmektedir.
Bu sektörün ekonomiyi kuşatıcı gücü, ekonomik katkısı sadece bizde değil gelişmekte olan ülkelerin çoğunda ve gelişmiş ülkelerde de oldukça yüksektir. Bugün Çin’de, ABD’de, Japonya gibi dünya ekonomisini sürükleyen lokomotif ülkelerde olduğu gibi diğer çok sayıda ülkede de gayrimenkul sektörü ekonomik büyümeye önemli katkı vermektedir.
Yani, inşaat sektörünün ekonomik katkısı sadece Türkiye’ye özgü değildir. Sektörün ileri ve geri bağlantılı olduğu, etkilediği mal çeşidinin 200’ün üzerinde olması teşvik için seçilme nedenini de iyi yansıtmaktadır.
**
İpotekli konut satışı ciddi bir şekilde talebi etkileyen faktördür. Konut kredi faizlerinin yükseldiği dönemlerde sektörün önemli daralmalar gösterdiği, özellikle orta gelir grubunun konut alabilmesi için mutlaka bir kredi desteğine ihtiyaç olduğu, kredi maliyetlerinin de doğrudan konut talebini belirlediği görülmektedir.
Konut kredilerinde yapılan indirim, fiyat artışlarıyla boşa çıkartılmazsa konut arzı stokunu massedecek ve yeni projelere başlamayı teşvik edecek bir talep artışı (ekonomik normale dönüşü destekleyecek bir ivme) söz konusu olabilecektir. Benzer gelişmelerin taşıt kredileri için otomotiv sektöründe yaşandığını da görmekteyiz.
**
İşin özeti; devlet bankaları eliyle yapılan kredi faizi indirimlerini (konut, taşıt, turizm, ihtiyaç kredileri v.s.) içeren finansman paketinden hedeflenen sonuçları alabilmek için mutlaka sapmaları önleyecek yeni düzenlemelere ihtiyaç olduğunu söyleyerek konuyu sonlandıralım.
