Salı günü kabine toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları ile Covid19’la mücadelede yeni bir dönem başladı. Toplum sağlığını korumak için alınmak zorunda kalınan kararların ekonomi üzerinde de etkileri olacağı aşikâr. Son kararla ortaya çıkan kısmi kapatmalarla beraber bugünkü Merkez Bankası Para Politikası Kurulu kararı daha da önemli hale geldi.
Salı günü gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı'nın ardından açıklanan yeni önlemler şu şekilde; Hafta sonları tedarik ve üretim zincirleri aksamayacak şekilde 10.00 ile 20.00 saatleri arası dışında sokağa çıkma sınırlaması uygulanacak. Alışveriş merkezi, market, restoran, berber ve kuaför gibi işletmelerin çalışma süreleri saat 10.00 ile 20.00 arası olarak sınırlanacak. Restoran ve kafelerde sadece paket servis uygulamasına geçilecek. Ara tatilde olan okullardaki eğitim-öğretim, yıl sonuna kadar online olarak sürdürülecek. Kamu ve özel sektördeki esnek mesai düzenine ve mesai saatlerinin yoğunluk oluşturmayacak şekilde belirlenmesine hassasiyet gösterilecek. 65 yaş ve üstü için uygulanan belirli saatlerde sokağa çıkma uygulaması, çalışanlar hariç olmak üzere 20 yaş altına da uygulanacak. Sinemalar, yıl sonuna kadar kapalı kalacak. Tüm bu yeni önlemlerin ekonomide kısmi kapatmalar anlamına geldiği değerlendirilebilir.
Bugün gözler Merkez Bankası’nda. Para Politikası Kurulu (PPK) yeni Başkan Naci Ağbal yönetimindeki ilk toplantısının kararını açıklayacak. Reel ekonominin gerçeklerinin ve alınan son tedbirlerin gerektirdiğinin aksine oluşturulan genel algı PPK’nın bir faiz artışı yapacağı yönünde. İlginç olan artış için tahmin aralığı da çok değişken. Örneğin Morgan Stanley 150 baz puanlık bir artışın yeterli olacağını raporlarken bazı platformlarda 450-500 baz puanlık artışın altındaki bir rakamın bile yeterli olmayacağı ifade ediliyor. Bu seviyenin altındaki faiz artışının sermaye çıkışını hızlandıracağı ve bunun da kur üzerinde baskı oluşturacağı iddia ediliyor. Peki ABD Merkez Bankası FED’in bir araştırması bu konu hakkında ne diyor?
FED’in yayınladığı Akıncı, Benigno ve Queralto’nın çalışmasında belirttiği hali ile Covid19’un neden olduğu sermaye girişlerindeki ani duruşa karşı uygulanması gereken faiz politikası ana akım iktisadın ezbelerinden oldukça farklı. Çalışma, sermaye çıkışları ile karşı karşıya kalan gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının döviz kuru endişesi ile faiz oranlarını düşürmekten çekinmelerinin sakıncalarını ortaya koyuyor.
Çalışmanın bulgularına göre; faiz oranlarını olması gereken zamandan daha geç ve olması gerekenden daha az indirmek kısa vadedeki kazanımlara nispeten daha yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Covid 19’un küresel ekonomide oluşturduğu ani duruş döneminde hali hazırda gelişmekte olan ekonomiler gelişmiş ekonomilere oranla daha düşük faiz indirimleri yapmıştı.
