Olağanüstü zamanlar yaşıyoruz. Hayatımızdaki her şey pandemiden etkileniyor. Hiçbir planımız veya rutinimizi yürütemiyoruz. Her gün yeni kararlar almak zorunda kalıyoruz. İşte bu alanlardan birisi de Türkiye’nin LGS dediğimiz lise giriş sınavı ve YKS dediğimiz üniversite giriş sınavları. Bu sınavlardan ikisi de bu süreçten çok etkilendi. Gençler sınavın yarattığı kaygı bir yana pandeminin yarattığı olumsuz psikoloji ve bunlara ek sınav takvimlerinin değişmesiyle de bu durumda çok olumsuz etkilendiler. Hepsinin psikolojisi gerçekten kötü durumda ve aileler onları motive etmekte çok zorlanıyorlar. Bu dönemde her alanda olduğu gibi bu alanda da umarım az olur ama olumsuz etkilenenler olacaktır.
Ben bu olumsuzlukları azaltmak amacıyla hem LGS’yi yapan MEB’e hem de YKS için ÖSYM ve YÖK’e bazı kolaylaştırıcı önerilerde bulunmak istiyorum. Önce LGS diyelim; 1,8 milyon genç sınavla öğrenci alan okulları istemiyor. Gelin önce adrese dayalı yerleştirme yapın, özel okul kayıtlarını aldırın, yabancı okul kayıtlarını açın. Buralara kaydolan öğrencilerin %80’i LGS’ye girmeyecektir. Bu durumda sınava giren 1,8 milyon değil en fazla 500 bin kişi olacaktır. İkincisi öğrencilere 9.sınıfın sonunda yatay geçiş şansı vererek bu yıl sınavla öğrenci alan okullar için sınava katılımı azaltın. Hatta daha ileri gidip öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği taş çatlasa 200 okul için bu yıl yerleştirme yapmayarak öğrencileri ortak müfredat olan 9.sınıfın sonunda bu okullara geçirerek bu LGS’ye katılımı azaltarak hem çocukların bu dönemi daha rahat geçirmesini hem de sınavda oluşacak olumsuzlukları azaltabilirsiniz.
YKS’ye gelince; oradan YÖK bir iki adım atarak öğrencilere sınav konusunda yardımcı olmaya çalıştı. Ama asıl sorun sınavdan daha çok sonrasındaki tercih dönemi olacaktır. Bu konuda bu yıla özgü yapılabilecek birçok adım var. Bunlar; öncelikle Tıp ve Hukuk başta olmak üzere konulan başarı sırası barajı bu yıl kesinlikle ya iyileştirilmeli ya da bu yıla özgü uygulanmamalıdır. Böylece adaylar ciddi oranda rahatlayacaklardır. İkincisi adım; öğrencilerin üniversite tercih dönemi pandemi dolayısıyla en az 3 hafta olmalıdır. Gençler rahat bilgi alabilmeli, iletişim kurabilmelidir. Üniversiteler ekim ayında açılıp öğrencilerin ağustos ayı boyunca tercih ve tanıtım çalışmalarına katılımı sağlanmalıdır. Bu durum hem üniversiteler hem de öğrencilerde rahatlama yaratacaktır. Üçüncü önerim; 12.sınıfın tamamının OBP’den çıkarılmasıdır. Öğrencilerin 2.dönem not alamaması ve ilk dönem genelde derslere yeterince yüklenememeleri sebebiyle notları onları yansıtmıyor. Bu sebeple bu yıl OBP hesaplanırken 12.sınıf tamamen değerlendirme dışı bırakılmalı diye düşünüyorum. Bu yıl yerleştirme yapılırken özel yetenek bölümlerinin öncesinde koşullu öğrenci kabul etmesi sağlanarak sınav puanı gerekliliğini sonradan şart kabul ederek temmuz ve ağustosta özel yetenek sınavları yapılabilmelidir.
Bunların yazmamın tek sebebi her zaman olduğu gibi gençlerin işini kolaylaştırmak onlara yardımcı olmaktır. Birilerinin sınav tarihi üzerinden gençleri yormasını ve onlar üzerinden gündem yaratmasını hiç doğru bulmuyorum. Onlara yardımcı olmanın yolu onların işini kolaylaştırmak diye düşünüyorum. Eminim hem MEB hem de YÖK yazdıklarımı öğrenci sesi olarak görüp onlara bu konularda el uzatmaktan keyif alacaktır.
Ama sonuç olarak şunu da söyleyeyim bu sistem doğru mu derseniz; ben bu yaşlarda bu sınavların ve yerleştirme sisteminin eğitime vurulmuş en büyük darbe olduğunu düşünüyorum. Bu sebeple Türkiye sınavla ve onun sonuçları ile eğitimde verim sağlayacağı inancından vazgeçmelidir.
