Et denilince aklımıza kıyma, parça ve dilim etlerden olan pirzola, biftek gibi yenmesi ve tadı güzel olan ürünler gelir. Hayvansal gıdaların vitamin bakımından oldukça zengin olan bölümü ise hiç kuşkusuz sakatatlarıdır. Birçok insan boşu boşuna zararlı diye veya başka sebeplerden dolayı sakatat yemiyorlar. Oysa uzmanlar sakatatların ölçüsünde yenildiğinde sağlık açısından birçok faydası olduğunu, hatta kuyruk yağının evlerimizde kullandığımız margarinden çok daha sağlıklı olduğunu söylüyor.
Hayvanların tüketilebilir iç organları olarak bilinen sakatat; beyin, dil, karaciğer, dalak, böbrek, uykuluk, işkembe ve paça gibi geniş bir yelpaze üzerine kurulu olan ürünlerden oluşmaktadır. Mevsimi geldiğinde dünyaca ünlü restoranların spesiyalleri arasında yer alan sakatat ürünleri Avrupa ülkelerinde Deli Dana hastalığının çıkması ile unutulmaya yüz tutmuştur. Bana sorarsanız ağızlarının tadını bilmiyorlar derim. Bugün ise sizlere besin değeri oldukça zengin olan sakatatlardan birisi olan uykuluktan bahsedeceğim.
Uykuluk; Latince'de timusun ismi ile anılan, kuzu, koyun ve ya dananın göğüs boşluğunda nefes borusuna yapışık olarak bulunur. Bir anlamda hayvanın bademciği de sayılabilir. Yenidoğan yavruda büyük olduğu gibi, hayvanın büyümesi ile bu bölüm yağlanarak küçülür. Küçülen uykuluk yağlı ve lezzetsiz olduğundan genelde uykuluk için kesilen hayvanlar sütten kesilmiş ve yaşı çok ilerlememişler oluyor. Uykuluğun en lezzetlisi kuzu veya danadan yapılır. Özelikle süt kuzusundan olan ve mayıs, haziran, temmuz aylarındaki uykuluğun lezzeti ve kalitesi çok farklıdır. Bu aylarda mutlaka gerçek kuzu uykuluğu bulun ve yemeyi ihmal etmeyin. O zaman ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.
Uykuluk çok özel ve lezzeti tam anlamıyla muhteşem olan bir lezzettir. Buna nazaran bulunması zor olan bir yiyecektir. Hayvanlardan özellikle bahar aylarında çok az çıkar ve gerçek lezzetli uykuluğu, ilk bahar ayı dışında bulmak oldukça zordur. Maalesef piyasada fiyatının yüksekliğinden dolayı bazı yerlerde uykuluk diye çöz yağı yani gerdan altı, uykuluk diye satılıyor.
İstanbul'a geldiğimden zamandan bu yana uykuluk denilince akla ilk gelen yerlerden birisidir Sütlüce. Halice nazır kıyısı, temiz semti ile görülmeye değer bir yerdir. Eski mezbahalara yakın olması sebebiyle sahil boyu sıralanmış salaş restoranlar vardır. Belki de bir kısmımız uykuluğun tadına ilk orada bakmıştır. Uykuluğa azalan ilgiden dolayı insanlar gerçek uykuluğun tadını unutmuş ve ne yazık ki oradaki birçok işletmede kapanmış durumda.
Hazırlaması zahmetli ama yemesi lezzetli olan uykuluk; önce suda bekletiliyor, üzerindeki zarı tümüyle çıkarılıyor, kan ve kıkırdaklarından temizleniyor, ağırlık altında dinlenmeye bırakılıyor. Dinlendirilen uykuluk çeşitli yöntemlerle pişirilerek servise sunuluyor. Gerçek uykuluğun tadına doyulmaz. Ne yapın edin mutlaka gerçek uykuluğun özellikle bahar ayında tadına bakın ve sakatat yiyip yemeyeceğinize ondan sonra karar verin..
