Stockholm

Stockholm özellikle Avrupa'da Kuzey'in Venedik'i olarak bilinir. O 24 bin adanın merkezine kurulmuş, her yanı göl ve denizle içiçe bir su şehridir.

İstanbul ile Stockholm'un arası uçakla dört saati bulmuyor. Uçak Uppsala ile Stockholm arasındaki Arlando havaalanına inerken, deniz, orman ve şehirin eşsiz bir uyum ve düzen içinde kaynaştığı gözlenir.

Stockholm Londra gibi, çok geniş bir alana yayıldığı için, 55 köprüyle birbirine bağlanan adalar ve yapılar arasında endüstriyel üretimin ve trafiğin olumsuz etkileri çok hissedilmiyor.

İstanbul'da son elli yılda büyük bir hız ve yoğunluk kazanan uyumsuz ve düzensiz şehirleşmeyle nereye bakarsanız bakın içiniz kararır. Zamanın eskitemediği tarihi şehir yıkılmaya terk edilirken, onunla barış içinde yeni yerleşim merkezleri de kurulamamıştır.

İstanbul'da tarihi ve kültürel miras bütünüyle reddedildiği için, geçmişle gelecek arasında süreklilikle birlikte bütünlük de sağlanamadı. Bunun sonucu da çevre, toplum, tarih ve kültürle savaşan bir şehir ortaya çıktı.

Geçen yüzyılın başında İstanbul'u ziyaret eden İsviçre'li ünlü mimar Le Corbusier, onun tabiatla uyum içindeki camileriyle bahçeli evlerini Avrupa'ya örnek olarak alınması gereken model olarak gösteriyordu.

Aynı yüzyılın sonunda, Batı'ya örnek olarak gösterilen şehir, uyumsuz, düzensiz ve ilkesiz şehirleşmenin simgesi oldu.

Dayatmacı yönetimler, seksenli yıllara kadar "biz her şeyin en iyisi yaptık" diyerek, hem kendilerini hem de bütün bir toplumu aldattılar.

Büyük ölçüde dünyaya açılan Anadolu insanı gördü ki, Türkiye şehirleşmeden, çoğulcu demokrasi ve pazar ekonomisine kadar her alanda Avrupa'nın ulaştığı standartların çok gerisinde.

Aradaki farkı kapatmak için başta İsveç'inki olmak üzere, Avrupa'daki Anadolu yorulma bilmez bir gayretle çalışıyor. İşte Bilal Tezcan on yıldır Stockholm'de. Finansmanını devletin sağladığı, herkese açık felsefeden ekonomiye kadar her alanda eğitim veren ABF'de Türkçe öğretiyor.

Tezcan'la birlikte adalar şehri "İskandinavya'nın Taçı Stockholm"u denizi ve gölleriyle birlikte gezdik. Onlarca ada, onlarca köprüyle birbirine bağlı. Türkiye yetmiş yılda, İstanbul'a iki köprüyü zor yapabildi. Hala Çanakkale boğazı köprüyle birbirine bağlanamadı.

Stockholm'de şehir, İstanbul'da olduğu gibi, bir yanda işyerleri, kamu kurum ve kuruluşları diğer yanda evler olmak üzere ikiye bölünmemiş. Bütün yerleşme birimlerinde alışveriş merkezleriyle birlikte her kamu kurum ve kuruluşunun şubesi var. Yerleşme bölgeleri bağımsız bir şehir gibi düzenlenmiş.

Stockholm'un ormanla kaplı olmasında kuşkusuz Kuzey'in ikliminin büyük etkisi var. Ancak Bursa gibi nice şehirler var ki, dünyadaki gelişmelerden habersiz yöneticilerin elinde beton yığınına dönüştü.