Silah ticareti dünya genelinde yoğun çatışma ve savaş içinde bulunan ülkelerde önemli rol oynuyor. Dünya genelindeki örgütler, gruplar ve kuruluşlar silah ticaretinin zor olmasına rağmen silaha çok kolay ulaşmaları hep büyük bir gariplikle karşılanmıştır. Amerika, İsrail ve Rusya'daki silah üreticisi şirketler kendi aleyhlerine dahi olsa terör gruplarına silah satmaktan geri durmuyorlar. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün son verilerine göre, Ortadoğu son on yılda dünyanın en büyük silah müşterisi konumuna geldi.

Ortadoğu dünya genelinde yüzde 40 silah alımıyla en ön sıralarda. Enstitü'nün kayıtlarına göre ABD yüzde 50'lik bir pay ile dünya silah üretiminin yarısını elinde bulunduruyor. ABD'yi de ikinci sırada İngiltere ve Rusya takip ediyor. Arap ülkeleri içinde en çok silah alan ülke Suudi Arabistan.

Birleşik Arap Emirlikleri'nin ABD'den 6,4 milyar dolar değerinde F-16 tipi 80 savaş uçağı satın alacağı ifade ediliyor. Mısır, Bahreyn, Ürdün ve Katar'ın da F-16 tipi 53 savaş uçağı satın alacağı kaydediliyor. Kuveyt ise önceki gün yaptığı açıklamada ABD'den 2 milyar dolar değerinde 16 adet Apaçi helikopteri satın alacağını açıkladı. ABD'nin bu yıl içinde 11 ülkeye 350 savaş helikopteri, Türkiye'ye iki fırkateyn ve İspanya'ya da bir deniz altı vereceği belirtildi.

Silah üretiminde ikinci sırada yer alan İngiltere'nin ise piyasadaki payının yüzde 17,4'e (15 milyar dolar) ulaştığı belirtiliyor. İngiltere'nin ise silah sattığı ülkeler arasında İsrail, Ürdün, Endonezya ve Afrika ülkeleri yer almakta. İngiltere'nin 2000 yılında Endonezya'ya 100 milyon sterlin tutarında silah sattığı, ABD'nin de Suudi Arabistan'a 131 milyon sterlinlik silah ihraç ettiği vurgulandı. Üçüncü sırada yer alan Rusya'nın da silah piyasasındaki payının 4,8 milyar dolara ulaştığı açıklandı. Rusya'nın silah sattığı ülkeler arasında Çin, Kuzey Kore, Hindistan ve İran bulunuyor.

Silaha milyar dolarlar

2000 yılında dünyada silaha 798 milyar dolar harcandı. Soğuk savaştan sonraki yılların en düşük silahlanma harcaması, 1998'de gerçekleşti. O yıldan sonra bir yükselme yaşandı. Bu 800 milyar dolara yakın paranın anlamı, kişi başına dünyada 130 dolar harcanması. Ya da dünyadaki gelirin yüzde 2.5'i. 2000 yılı silah harcaması 280.6 milyar dolar. İlginçtir (belki de değildir, birçok kişiye göre) Rusya'da ve bir çok ülkede kriz görüntüsüne karşın, silahlanma harcamaları artıyor. Rusya'nın 1998'den sonraki iki yılda bu artışı 13 milyar doları buldu.

Rusya'nın 2000 yılı harcaması 43,9 milyar dolar. Onu, 40,4 milyar dolarla Fransa, 37,8 milyar dolarla Japonya ve 36,3 milyar dolarla İngiltere izledi. Bu beşlinin toplam silah harcamaları içindeki payı, yüzde 58. Silahlanma "ligi"nin ikinci beşi Almanya (33), İtalya (23,8), Çin (23), S.Arabistan (19,1), Brezilya (14,9). Türkiye'nin 1999'a kıyasla bir kademe ilerleyip 12. sıraya oturduğu üçüncü "beş" ise Hindistan (12,3), Türkiye (10,5), G.Kore (10), İsrail (8,9), İspanya (8)'dan ibaret. Bu 15 ülke, dünyadaki silah pazarının yüzde 80'inin de sahibi.

11 Eylül sonrası büyük artış

11 Eylül'den sonra astronomik derecede silaha para harcandığı belirtiliyor. ABD Başkanı George W. Bush, gelecek 5 yıl için silahlanmaya 2,1 trilyon dolar harcamayı planlıyor. Bu miktar, Türkiye'nin ulusal gelirinin tam 14 katı büyüklüğünde.

Bush, 2003 bütçesinde 396,1 milyar dolar silahlanmaya ayırdı. Bu miktar, bir yıl önceki silahlanma bütçesinden yüzde 13 ve 'Soğuk savaş' döneminin ortalamasının yüzde 15 üzerinde. Bunun 379,3 milyar doları Savunma Bakanlığı'na ve 16,8 milyar doları Enerji departma'nının nükleer silahlar programına ayrılacağı belirtildi.

Elmas ve silah arasında

Kanada Montreal üniversitesi İktisad fakültesi öğretim görevlisi Prof Tylor, üçüncü dünya ülkelerinde silah ticaretinin elmas kaçakçılığı, fildişi, kıymetli taşlar ve tabii kaynaklar karşılığında yapıldığını belirtti.

Tylor, gelişmiş ülkelerin bunlar karşılığında terörist gruplar ve örgütler ile de işbirliğine gittiklerini ifade etti. Dünya'daki tüm çatışmaların kaynağının silah tücarlarının eliyle yapıldığını belirten prof Tylor, silah üretici ülkelerinin örgütlere yaptıkları silah satışlarını yer altı dünyasının babaları ile birlikte yaptığını vurguluyor.

Silahlanma harcamalarının en yoğun arttığı bölgeler arasında Afrika da bulunuyor. Afrika'da 2000 yılında silaha 13.8 milyar dolar gitmiş. Cezayir, Burundi, Cibuti, Etiopya, Fas ve Ruanda da ulusal gelirlerinin yüzde 3-5'ini silaha ayıran çatışma içindeki Afrika ülkeleri.

Silah taciri hükümetler, şirketler

Silah üretimi, dünyada önemli ölçüde özel sektör-devlet destekli-eliyle yapılmakta. Bu üretimin kârlılığı ise tartışma götürmez. ABD Başkanı W. Bush'un yardımcısı, Baba Bush'un savunma konusunda danışmanlığını yapan ve savaş yanlısı bir politikacı olan Dick Cheney ve eşi Lynn Cheney ABD'deki iki büyük silah şirketinin yönetim kurulunda bulunuyorlar. Viladimir Putin, başa gelir gelmez Moskova, dünya silah piyasasında yeni bir atağa kalktı. Putin bugün devlet başkanlığının yanı sıra silah ticareti alanında kurulan özel komiteninin başında bulunuyor. Dünya'daki en büyük 100 silah şirketinden 38'i ABD'de bulunuyor.

Silah üretildikçe, terörizm artıyor

Terörizm niçin hortluyor? Teröristler son gelişmiş silahları nereden alıyor? Savaşlar neden çıkıyor? Savaşlarda kimler ölüyor? Silah ticaretini kimler yapıyor? Irak'ı silah deposu haline kimler getirdi? Petrol için, değerli taşlar için, doğal gaz için, stratejik bölgeler için hegemonyaları için on binlerce insanı öldürmeyi kimler göze alıyor? Dünya ekonomik çalkantılar içinde iken, açlık, sefalet, su kirliliği ve çevre kirliği bugün dünyamızı tehdit ederken, Güney Afrika'nın Johannesburg şehrinde devam eden zirve'de silah ticaretinin azaltılması ve Kyoto anlaşmasının dünya liderlerinin gündemi getirilmemesi için kimler çaba sarfediyor? 11 Eylül'de İkiz Kulelerin çökmesini bahane eden ABD, Afganistan'da binlerce masum ve yoksul insanı öldürdükten sonra şimdi de başka ülkeleri kana bulamaya hazırlanıyor. 1 Eylül dünya barışı çerçevesinde tüm dünya halklarının sloganı 'Savaş'a hayır, barış'a evet' olsun.