ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan Dini Özgürlükler 2003 raporunda Türkiye, belli dinlerin aleyhine çalışan politikalar ve yasal ayrımcılık uygulayan ülkeler arasında sayıldı. ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından, ABD kongresine sunulan Dini Özgürlükler 2003 raporunda, aynı grup ülkeler arasında Türkiye'nin yanı sıra, Belarus, Brunei, Eritre, Endonezya, İsrail, Malezya, Moldova, Rusya da yer aldı.

Raporda Türkiye'de Müslüman olmayan dini gruplara karşı kısıtlamalar getirildiği ve Müslümanların da ülkede hükümet kuruluşlarında ve üniversitelerde dini ifade özgürlüğünden yararlanamadığı iddia edildi. Türk makamlarının, üniversiteler, okullar ve çalışma alanlarında dini kıyafetlerin giyilmesini geniş şekilde yasakladığı belirtilen raporda, "bazı Müslüman, Hıristiyan ve Bahailerin kısıtlamalar ve yer yer tacize uğradığı, toplantı yaptıkları için gözaltına alındıkları" savunuldu.

'Fransa'daki gelişmeleri izliyoruz'

ABD Dışişleri Bakanlığı Demokrasi ve İnsan Hakları biriminin yayınladığı raporun Türkiye bölümünde, Türk anayasasının dini özgürlük sağladığı ve hükümetin de genel olarak bu hakkın korunmasına saygı gösterdiği belirtildi. Ancak raporda, bazı dini gruplar ve hükümet kuruluşlarında dini ifade özgürlüğüne hükümet tarafından, laik devlet yapısını korumak için bazı kısıtlamalar getirildiği iddia edildi.

ABD Dışişleri Bakanlığı, Uluslararası Dini Özgürlükler 2003 Raporu'nu yayınlarken, Fransa'daki laiklik tartışmalarını yakından izlediklerini bildirdi ve Türkiye'ye de değindi. ABD Kongresi'ne sunulan raporu hazırlayan komisyonun başında bulunan Büyükelçi John Hanford, raporla ilgili gazetecilerin sorularını cevapladı.

Hanford, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın, devlet okullarında dini sembollerin yasaklanması görüşüne ilişkin sorularla karşılaştı. Büyükelçi Hanford, Fransa'da, "Fatima'nın eli, Davud'un Yıldızı ve haç" gibi küçük dini sembollerin kullanılmasına okullarda izin verildiğini ancak başörtüsü, kippa (Musevi takkesi) veya büyük haçların takılmasının yasaklandığını anladıklarını ifade etti.

"Kimse kimseyi kışkırtmasın"

Chirac'ın, dinlerin uyumlu bir şekilde birarada olmasını sağlamak için böyle bir yasanın gerekli olduğuna inandığını söylediğini hatırlatan Hanford, Fransa'daki gelişmeyle ilgili bütün detayları bilmediklerini ancak bütün dünyada dini özgürlüklerin temel prensipleri üzerinde çalıştıkları için bu konuda yorum yapabileceğini belirtti.

Hanford, "başörtüsünü de kapsayacak şekilde bütün insanlar, başkalarını kışkırtmayacak ve yıldırmayacak şekilde, hükümet müdahalesi olmadan dinlerini ve inançlarını barışçı bir şekilde uygulayabilmelidir" dedi.

Dini özgürlükler tartışılmaz olmalı

Hanford, "Bizim umudumuz, dini özgürlüklerin de tartışılamaz olmasıdır" dedi ve Fransa'daki gelişmeleri çok yakından izlemeyi sürdüreceklerini kaydetti. Hanford, "Ele aldığımız başörtüsünü kısıtlayan bir dizi ülkede bizim hissettiğimiz, insanların bunu kışkırtma amacıyla giymediği ve sadece kendi kalplerindeki inancı sergiledikleridir ve biz bunun halklar arasında nasıl bir bölünmeye yol açacağını göremiyoruz'' dedi. Bir gazetecinin, "sanırım Türkiye'den bahsediyorsunuz" demesi üzerine Hanford, "evet" cevabını verdi.