Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Son Dakika
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Davut DURSUN ddursun@yenisafak.com.tr

Türkiye'de iktidar yarışında belli roller oynayan kesimlerin rakiplerini geçip pozisyonlarını tahkim etmenin, pozisyonlarına yönelik çabaları boşa çıkarmanın ve bir adım öne geçmenin temel yöntemlerinden biri kriz politikaları peşinde koşmak olduğu her kriz durumunda daha rahat anlaşılabilmektedir. Aslında her siyasi sistemde çeşitli nedenlerle krizlerin çıkması kaçınılmaz bir durumdur. Bu bakımdan krizlerin yaşanması sadece Türkiye'ye özgü bir durum değildir. Önemli olan krizlerin olmaması değil sistemin krizleri aşabilecek donanıma, imkana ve tecrübeye sahip olmasıdır.

Türkiye sık sık krizlerle karşılaşmaktadır. Bütün mesele bu krizlerin hangi yöntemlerle ve araçlarla aşabilmesidir. Türkiye krizlerin üstesinden nasıl gelmektedir? Bu soruya verilecek pek çok cevap olabilir. Belki de cevap verenler kendi siyasi eğilim ve konumlarına göre kriz çözme yöntemi önereceklerdir. Demokratik sistemlerde krizleri çözmenin meşru, hukuki ve bilinen belli başlı yöntemleri var. Siyaset de zaten kolektif sorunları çözme, krizlerin üstesinden barışçı yöntemlerle gelebilme faaliyetinden başka bir şey değil. Krizleri çözemeyen bir siyasi sistemin varlığını sürdürmesi imkanının olmadığı kesin.

Mesela tek parti sistemleri veya kişiye dayalı otoriter sistemler toplumlarda beliren kolektif sorunları çözebilmiş olsalar çok partili demokratik sisteme geçmek mecburiyetinde kalırlar mıydı? Bir toplumda demokrasinin tercih edilmesi, demokrasi dışı sistemlerin krizleri çözme noktasında başarısız olmalarından dolayıdır.

Türk siyasi sistemi kriz çözme hususunda pek başarılı değil. Bunun başlıca sebepleri üzerinde durup düşünmemiz gerekiyor. Herhangi bir yöntemin kriz çözme aracı olarak işlev görmesi, öncelikle toplumun o konudaki inancı ve güvenine bağlıdır. Hiçbir yöntem bizatihi objektif bir kriz çözme aracı olamaz. Toplumun bir yöntemi kriz çözücü olarak düşünmesi, temelde bir kültür, gelenek ve tecrübe işidir.

Türkiye demokratik yöntemlerle krizleri çözemiyor...

Sözü şuraya getirmek istiyorum. Türkiye yarım asrı biraz aşan çok partili dönemde ciddi siyasi ve sosyal krizlerle yüz yüze gelmiştir. Bu krizleri, maalesef demokratik yöntem ve süreçlerle çözmesini başaramamış ve silahlı güçlerin sisteme müdahalesiyle karşılaşmıştır.

Toplumsal çevrede karşılaşılan krizleri çözme veya krizleri aşmada silahlı kuvvetlerin müdahalesini, en azından toplumun bir kesimi bir kriz çözücü eylem olarak alkışlamaktadır. Böyle olunca kriz politikaları toplumun gündeminde hiçbir zaman düşmemektedir.

Mevcut statükodaki yerini berkitmek isteyen veya siyasetin bürokrasi karşısında öne geçmesinden rahatsız duyan çevreler kriz politikalarıyla belli sonuçlar elde etmeyi tercih etmektedirler. Öncelikle kriz çıkaran kesimler biliyor ki demokratik yöntemlerle krizleri çözmek pek alışık olduğumuz bir uygulama değil; bu durumda demokrasi dışı yöntemler gündeme gelebilmekte ve krizin çözülmesi için toplum bunu ödenmesi gereken fatura olarak görebilmektedir.

Önceki gün 12 Mart idi. Siyaset 12 Mart 1971 öncesinde yaşanan ekonomik, sosyal ve siyasi krizleri demokratik yöntemlerle aşabilmeyi başaramadığından askeri güçlerin müdahalesi gündeme gelmiş ve bu müdahale ile krizin çözümlenmesi istenmiştir.

12 Mart 1971'de Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının altına imza koyup Cumhurbaşkanı ve Meclis Başkanlığı'na verdikleri üç maddelik muhtıra, demokratik siyasi süreci sonlandırmış ve askerlerin aktif siyasi roller üstlendikleri yeni bir olağanüstü rejimin kurulmasını sağlamıştır.

14 Ekim 1973 genel seçimlerine kadar devam eden olağanüstü rejim döneminin kriz çözme noktasında başarılı olup olmadığının muhasebesi yeterince yapılmış mıdır? Ben kendi adıma bundan emin değilim. Muhtırada sıralanan krizlerin nerede ise hiçbirinin aşılamadığı ve problem olarak görülenlerin hiçbirinin çözümlenemediği ortadadır. Bu durumda krizi çözmek iddiasıyla demokratik sisteme müdahale eden ve iki buçuk yıl sistemi yönlendiren aktörlerin eylemlerini sorgulamak gerekmez miydi?

Aradan şu kadar yıllık bir tecrübe elde edilmesine rağmen siyasi aktörlerden bir kısmının, demokratik kurum ve aktörleri krizleri çözme noktasında tek yöntem olarak görmeyip demokrasi dışı çevrelerden krizleri çözmelerini beklemeleri demokratikleşme konusunda daha çok yolumuzun olduğunu göstermiyor mu?

Geri dön

Yazdır

Yukarı