Osmanlı İmparatorluğu'nun son padişahı Sultan Vahdettin'in saltanatı ve hilafeti elinden alınmasından uzun yıllar geçti ama hilafet tartışmaları gerek Türkiye'de gedekse diğer İslam ülkelerinde bir türlü sona ermedi. Dr. Hasan Gümüşoğlu, Kayıhan Yayınları'ndan çıkan "Osmanlı Hilafeti ve Kaldırılması" adlı kitabında asrın en tartışmalı konularından birisi olan "hilafet" konusunu ele alıyor.

Hilafetin Osmanlıya geçişi üzerine günümüze kadar Osmanlı aleyhinde pekçok söz söylendi. Bunlardan başlıcaları ise; Osmanlının hilafete önem vermemiş olması, padişahların 'halife' ünvanını kullanmaması, Yavuz Sultan Selim'in Abbasilerden hilafeti devraldığına dair o günün kaynaklarında elle tutulur bir bilginin olmaması, hilafetin özellikle II. Abdülhamit döneminde son demlerini yaşayan Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmaması için siyasi bir manevra olarak kullanılması gibi iddialar. Kitabında bütün bu iddialara cevap getiren Gümüşoğlu, eserde, on dört asırlık İslam tarihinde önemli bir yere sahip olan hilafetin İslamiyetteki önemini ve yerini ortaya koyduktan sonra, Osmanlı hilafetinin tarihi ve özellikle İslami kıstaslar açısından meşruiyetini inceliyor. Ve Osmanlı sultanlarının aynı zamanda bir halife olarak üzerine düşen görevleri yerine getirmedeki başarılarından dolayı, Batılıların Osmanlı hilafetini kabul etmek zorunda kaldıklarını belirtiyor.

Hilafetin kaldırılmasına giden yolun ele alındığı ve bu doğrultudaki tartışmaların özetlendiği kitapta, aynı zamanda zamanla bir dünya meselesi haline gelen hilafetin ilgâsından sonra İslam aleminde ve Batı dünyasında yapılan bazı değerlendirmelere de yer veriliyor. Kitabın son bölümünde ise dünya müslümanlarının aralarındaki işbirliğini nasıl geliştirebileceklerine dair görüşler yer alıyor.

Sorunlara ortak çözüm

Dr. Hasan Gümüşoğlu, kitabı kaleme alış sebebini şöyle belirtiyor: "Dünyanın bugün geldiği noktada, özellikle asırlarca Osmanlı idaresinde kalan coğrafyada yaşayan insanların karşılaştıkları sıkıntıların çözümünde 'Osmanlı Tecrübesi'nin önemli bir kaynak olduğuna dikkat çekilmektedir. Yüzyıllarca Yahudi ve Hıristiyanların müslümanların idaresinde ciddi bir sıkıntı ile karşılaşmadan yaşamaları, İslam'ın gayr-i müslüm toplumlara tanıdığı hoşgörü ortamının bir ürünüydü. Osmanlı sultanlarının aynı zamanda bir halife olarak geliştirip uyguladıkları bu siyasetin, dünya müslümanlarının aralarındaki işbirliğini geliştirmede günümüze de ışık tutacak yönlerinin bulunmasının yanında 'büyük bir köy' olma yolunda ilerleyen dünya insanlarının aralarındaki bazı farklılıklar bulunmasına rağmen birlikte nasıl yaşayabilecekleri konusunda geliştirilecek teorilere katkı sağlayabileceğini düşünüyoruz."

Kayıhan Yay. Tel: 0212-513 51 90)