Cumhurbaşkanı Sezer'in Tahran'a gidip gitmeyeceğinin Türkiye'nin bölge ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri'yle ilişkileri açısından hayati önem arzettiğini belirten dış politika uzmanları, Sezer'in Türkiye'nin kurucusu olduğu ECO Zirvesi'ne katılmama kararının kıyasıya enerji rekabetinin yaşandığı bir dönemde Türkiye'nin bölgesel etkinliğine büyük darbe vuracağına işaret ediyorlar. Rusya'nın Kafkaslar ve Orta Asya'daki yayılmacı grişimlerine karşı ABD ve Türkiye ile bu bölgelerde işbirliği yapma iradesini daha önce açıkça ortaya koyan İran'ın, Dışişleri Bakan Yardımcısı'nı Türkiye'ye göndererek Sezer'i davet etsmesinin Tahran'ın Türkiye'ye yakınlaşma isteğinin açık bir göstergesi olduğunun altını çizen uzmanlar, iki ülkenin yakınlaşmasının önüne geçmek isteyen ve çeşitli senaryolarla Türkiye kamuoyunu meşgul eden güçlerin amaçlarına ulaştığını ifade ettiler.

Umut Operasyonu gibi paket programlarla Sezer'in önüne yoğun bir gündem bırakanlar, Dışişleri'nin yoğun ve rasyonel çabalarını boşa çıkararak, iki ülke arasında gerilim çıkarma stratejisini başarıya ulaştırdılar. Türk işadamlarının İran'daki olumlu temasları ve iki ülke arasındaki krizin bir an önce sona erdirilmesine dair açıklamalarına rağmen Ankara'nın olumsuz kararının İslam Konferansı Teşkilatı Başkanlığı için adaylığını koyan Türkiye'nin önünde ciddi bir sıkıntı oluşturacağı, Orta Asya'daki sıkıntıyı Tahran'a gelecek Türk liderler ile görüşerek giderme şansının da ortadan kalktığı belirtiliyor.

Bölgesel işbirliğine büyük darbe

Türkiye'nin ağırlıklı stratejik çıkar alanları olan Asya'da ve Ortadoğu'da ardı ardına ciddi zaafiyetler geçirdiği, İsrail'in, Türkiye-İran-Suriye arasında olabilecek yakınlaşmayı sabote etmek için yoğun çaba harcadığı bir dönemde Ankara'nın Tahran'daki zirveyi önemsemez bir görüntü vermesinin bölgedeki güven bunalımını daha da derinleştireceği ve Türkiye'nin kendi bölgesindeki yalnızlaşma sürecine hizmet edeceğine işaret ediliyor. Sezer'in dış politika vizyonunun yeniden gündeme gelmesinin beklendiği ifade edilerek, Türkiye gibi küresel sistemin aktif oyuncusu olmaya aday bir ülkenin bazı çevrelerin oyuncağı olmasının büyük bir talihsizlik olduğu dile getiriliyor.