Türkiye Esad'ı destekledi mi?

Devlet başkanlarına düzenlenen cenaze törenleri o ülkenin yönetimi, uluslararası prestiji açısından önemli ipuçları verir. Hele hele Suriye gibi tek adam iktidarına dayalı yönetimlerde düzenlenen törenler (her türlü törenler bu anlamda önemlidir) iktidar dengelerinden dış ilişkilere kadar pek çok gelişmenin habercisidirler. Diplomasi biraz da sembollere dayalı bir dildir ne de olsa.

Örneğin Sovyetler'de, Mao Çininde yöneticilerin diktatörün yanında sıralanışına göre kimin gözden düşüp kimin yükseldiğini anlamak mümkündü. Robert Fisk Ortadoğu'yu özellikle de Suriye'yi yakından takip eden deneyimli bir gazeteci. The Independent'da yayınlanan yazısında ilginç bir gözlemini aktarıyor. İsrail cenazeye Şabra ve Şatilla katliamının sorumlusu Şaron'u göndermiş. Putin ise Grozni katliamını gerçekleştiren eski başbakan Primikov tarafından temsil edilmiş. Ve ekliyor Robert Fisk; "tek eksik Hama katliamının sorumlusu Rifat'tı."

Türk basınında en önemli açıklamayı dünkü Milliyet'te Naki Özkan'ın konuştuğu eski Şam Büyükelçisi Aydın Alacakaptan yaptı. Türkiye'nin diktaya karşı ayaklanan Müslüman Kardeşlerden istihbarat aldığını, bunları da Amerika'ya aktardığını açıkladı. Kimi zaman şaşırtıcı biçimde hem de diplomatik dili de aşan boyutlarda Suriye'deki kapalı rejim hakkında ciddi ip uçları verdi. En iyi istihbaratı alan elçilik olmamıza rağmen çoğu gelişmelerden haberleri olmayacak kadar kapalı bir rejim olduğunu anlatırken veriyor bu bilgileri.

Müslüman Kardeşlerin Esad yönetimine karşı sürdürdüğü ayaklanma sırasında Türkiye'den yardım istedikleri o zaman basına yansımıştı. Alacakaptan'ın açıklamaları ilginç:

Ülkede büyük bir çoğunluk Müslüman Kardeşler'i tutuyor. Suriye için bence en büyük tehlike Müslüman Kardeşler'dir. Eğer iktidar kavgası başlarsa Müslüman Kardeşler'e koz verirler. Bu da muazzam bir kargaşa demektir. Bu kargaşalık Irak, Ürdün ve hatta Mısır'a kadar yayılır. Müslüman Kardeşler'in gelmesi Türkiye'nin de lehine olmaz. Büyükelçilik dönemimde hükümete, "Müslüman Kardeşler'in galip gelmesi Türkiye'nin zararına olur, bizim de başımıza bela olurlar. Hafız Esad'ı onlara destekleyelim" dedim.

Hafız Esad'ı destekleyenler hayli fazlaymış meğer.

Benzer görüşleri Akşam'daki köşesinde Coşkun Kırca da paylaşıyor: "Assad'ın Sünni şehirleri bombalamaya kadar varan iç siyaseti de Sünni aleyhtarlığından değil; Müslüman Kardeşlerin temsil ettiği kökten dinciliğin yandaşlarının Sünni nüfus içinde çokça bulunmasındandır."

Kırca'nın cevabını vermediği ya da sormadığı soru şu: Bu durumda Türkiye azınlık iktidarını mı tercih etmiş oluyor?

Türkiye Suriye halkının çoğunluğu tarafından desteklenen Müslüman Kardeşleri destekleseydi ne olurdu bilemeyiz. Ancak anlaşılan o ki PKK'yı desteklediği için baş düşman ilan edilen Esad'ı bazı çevrelerin en azından örtük destek verdiği sonucu çıkıyor bu ifadelerden.

Esad bu desteği aldı ama 35 bin kişinin canına malolan bir harekete de lojistik destek vererek Türkiye elini kolunu bağladı.

Bundan daha felaket ne olabilirdi acaba?

Türkiye'nin Suriye gibi bir ülkenin iktidarını belirleyecek gücü var mı bunu kestirmek zor. Ancak, olsa bile kimi aydın hatta diplomatların, komşularımızda azınlığa dayalı dikta rejiminden rahatsız olmayacakları, destek verecekleri (verdikleri) anlaşılıyor.

Siz bunun arkasında yatan mantaliteyi çözebiliyor musunuz?