İslam dünyasında modernleşme ve İSAV

Bazı etkinlikler, toplantılar vardır; ilk anda çok ses getirir, medyanın ilgisini çeker. Ancak kalıcı iz bırakmaz bunlar; sel suları gibi gürültüyle akar ve biterler. Medyada ilk anda çok ses getirmeleri ya gündemi iyi yakalamalarından ya da önde gelen siyasilerin bu tür toplantılara iltifat etmelerinden kaynaklanır. Bu sebeple tertip heyetleri çoğu kere birkaç karizmatik siyasiyi bu toplantılara getirmeye gayret ederler. Bir de kamuoyunda ilk anda fazla ses getirmeyen, ancak kalıcı etkileri olan toplantılar, etkinlikler vardır. Bunlar kar suların erimesi gibi ilk anda gerektiği kadar farkedilmezler, ama sonuçları itibariyle çok kalıcı olurlar.

İslami İlimler Araştırma Vakfı'nın (İSAV) her sene gerçekleştirdiği toplantılar bu ikinciye örnektir. Sessiz sedasız deyişim konunun ilgilileri tarafından farkedilmez anlamında değil. Tam tersine bu toplantılar çok seçkin ve hayli kalabalık bir dinleyici kitlesini her zaman kendisine çekmiştir. Ve adeta bu toplantılar belli bir izleyici nezdinde tiryakilik oluşturmuştur. Ancak bu toplantıların yeteri kadar kamuoyuna yansımadığı da bir vakıa.

İSAV sadece bu toplantıyı yapmakla kalmaz, burada sunulan tebliğleri ve müzakereleri kitaplaştırır. Şu ana kadar her biri sahasında önemli bir boşluğu dolduran 33 kitabın yayımlandığını söylemem yeter sanırım. En son Osmanlı Devleti'nde Din ve Vicdan Hürriyeti'ni yayımladılar. Şimdiler bu toplantıları İSAV tertipliyor ve çıkacak kitabı hazır hale getiriyor, vardıkları bir mutabakat sonucu yayım işini Ensar Vakfı'nın yan kuruluşu olan Ensar Neşriyat (Süleymaniye Cad. 13 Bayezıt-İstanbul, tel: 0212 5134341-5130309) üstleniyor.

Vakfın faaliyetlerinde bitmez tükenmez enerjisi ve takip fikri ile Prof. Dr. Ali Özek'in önemli katkısı var. Ali Özek Hoca -Allah uzun ömür versin- üstlendiği her hayır işini tamamlamadan bırakmıyan bir kişiliğe sahip. Bunun İlahiyat Fakültesi Camii başta olmak üzere ortaya koyduğu sayısız örneği mevcut. Ancak İSAV'ın kuruluşundaki halisane niyetin ve samimi gayretin de bunda etkisi olduğunu düşünüyorum. Temeline ilk harcı koyanlardan rahmetli Mahir İz Hoca'nın bu tür ilmi faaliyetlerden nasıl heyecan duyduğunu ve bu vakfın kurulmasına nasıl gayret ettiğini ilk kuruluş günlerini bilenler hatırlar. Vakıf aynı heyecanlı yoluna devam ediyor.

İşte İSAV geçtiğimiz 17-19 Kasım günlerinde İstanbul'da "Modernleşme, İslam Dünyası ve Türkiye" isimli milletlerarası tartışmalı bir ilmi toplantı daha tertipledi. Üç gün boyunca "Bir İslam modernitesine doğru mu", "Din ve modernleşme: Batılı bir perspektif", "Ortadoğu'nun modernleşme süreci üzerine", "Müslüman Hint alt kıtasının modernleşme tecrübesi", "Müslüman Afrika'nın moderleşme tecrübesi", "Türkiye'de din ve moderleşme", "Türkiye'nin sosyal modernleşmesi", "Türkiye'nin siyasi modernleşmesi", "Türkiye'nin iktisadi moderleşmesi", "Türkiye'nin hukuki modernleşmesi", "Modernleşme ve entelektüel hayat" konuları yerli ve yabancı bilim adamları tarafından enine boyuna tartışıldı. Son gün bile toplantının ve tartışmaların bitmesinin istenmemesi konunun ve ilmi tartışmaların ne kadar ilgi çektiğinin göstergesiydi. Bu son toplantının gerçekleşmesinde Prof. Dr. Sabri Orman, Prof. Dr. Mustafa Öz ve Prof. Dr. Bedrettin Çetiner'in ve nice isimsiz kahramanın rolü olduğunu belirtmeliyim.

Türkiye Gönüllü Teşekküller Vakfı bu toplantılardaki hizmetlerinden dolayı büyük kadirşinaslık örneği gösterip Prof. Dr. Ali Özek'e bir plaket verdi. Kaderin garip cilvesi -geçen Cuma günü plaket verilmesi aleyhine yazdığım yazıyı hatırlayın lütfen- bu plaketin verilmesi toplantıyı yöneten başkan sıfatıyla benim celseme denk geldi ve tarafımdan dinleyicilere duyuruldu. Ancak Ali Özek Hoca kendilerine mebzulen plaket verilen "Türk büyükleri"nden olmadığından bu etkinlikte aldığım rolle kendimle çelişkiye düşmüş olmadım.

Bu toplantıda emeği geçen herkese gönül dolusu teşekkürler.