ANKARA- İran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, iki günlük resmi ziyaret için dün Ankara'ya geldi. Harrazi, Esenboğa Havalimanı'nda Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve diğer yetkililer tarafından karşılandı. Cem, burada yaptığı açıklamada, komşu iki ülke olan Türkiye ve İran'ın gündeminde benzer konuların bulunduğunu ifade ederek, Harrazi'nin ziyareti sırasında iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirme yollarını ele alacaklarını söyledi. Cem, Harrazi'nin ziyareti sırasında Konya ve İstanbul'da da çeşitli temaslarda bulunacağını kaydetti. Harrazi ise Türkiye ve İran'ın iki komşu ülke olduğunu kaydederek, bazı farklılıklarla birlikte ortak problemlerin bulunduğunu belirtti.

Güvenlik alanında işbirliği

Ekonomik ve politik alanlarda, bugüne kadar uzlaşılamayan bazı konularda anlaşma sağlanabileceğini söyleyen Harrazi, Türkiye ve İran'ın, bulundukları bölgenin barış ve istikrarının sağlanmasında önemli sorumlulukları bulunduğunu söyledi. Konuk bakan, iki ülke ekonomilerinin de birbiriyle bağlantılı olduğunu ifade etti. Türk ve İranlı yetkililer arasında yapılan görüşmelerde, Türkiye açısından en önemli gündem maddesini güvenlik alanında işbirliği oluşturuyor. Başbakan Bülent Ecevit, kısa bir süre önce yaptığı açıklamada, Harrazi'nin ziyaretine ilişkin olarak, "PKK'nın bir hayli çok sayıdaki elemanının İran'a sığınmış olduğu kesindir. Bundan duyduğumuz rahatsızlığı ileteceğiz. Daha etkili önlemler alınmasını isteyeceğiz"demişti.

İsral tuzağı

Harrazi'nin Türkiye ziyareti İran basınında geniş yer kapladı. Tehran Times gazetesi, "Türkiye İsrail tuzağından kurtulmalı" başlığıyla yayınladığı başyazısında, "İsrail'in Türkiye'deki varlığı Tahran'ın kolaylıkla gözardı edemeyeceği bir şeydir. İran doğal olarak, ezeli düşmanının kapısının eşiğinde olmasına müsamaha etmeyecektir" görüşü dile getirildi. Türkiye-İsrail ilişkileri ve ortak askeri tatbikatlarının bölge güvenliğini tehdit ettiğini ve Harrazi'nin görüşmelerinde kesinlikle bu konuları da gündeme getireceğini ileri süren gazete, Türk yetkililerinin PKK'lıların İran'da bulunduğu yönündeki açıklamalarınında "siyonistlerin kışkırtmasından kaynaklandığını" vurguladı. Türkiye ile İran arasında 1996'da imzalanan doğalgaz anlaşmasının uygulanmasının "siyonistler yüzünden bir yıl geciktiğini ve bazı gözlemcilerin Türkiye'nin 2001 yılı için verdiği sözleri de yerine getirmeyeceğine inandığını" ileri süren gazete, "Harrazi Türk yetkililerine ABD ve İsrail'in sadece kendi çıkarlarını düşündüğünü açıkça izah etmeli" ifadesini kullandı. Bazete, başyazısını, "Gerçekte İran halkı ve Türk ulusu, samimi bağlar ve iyi komşuluk ilişkilerine sahip olmayı kalpten istiyor" ifadesiyle tamamladı.

'Çaldıran Savaşı sendromu'

Iran Daily gazetesinin başyazısında ise doğalgaz anlaşmasının gecikmesinin "psikolojik" kökleri olduğu ileri sürüldü. Bu psikolojik köklerin Türkler'in İranlılar'ı yenerek Doğu ve Güneydoğu Anadolu'yu ele geçirdiği 1517 Çaldıran Savaşı'na kadar geri götürülebileceği ileri sürülen yazıda, o tarihten beri Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu bölgelerine gereken önemi vermediği ve doğalgaz anlaşmasının uygulanmasının gecikmesinden de asıl olarak bu bölgelerin halkının zarar gördüğü ileri sürüldü. Muhafazakar Abrar gazetesinde yayınlanan bir yorumda da, İran-Türkiye ilişkilerinde "Türkiye-İsrail ilişkileri ve Türk yetkililerin PKK'nın İran'da olduğu şeklindeki temelsiz suçlamalarının", iki önemli ve endişe verici sorunu oluşturduğu ileri sürüldü. Yorumda, İran'ın PKK'yı desteklemediği iddia edilerek, Harrazi'nin görüşmelerinde Türk yetkililerine, "PKK'yı desteklemenin milli çıkarlarımıza uygun olmadığını anlatması gerektiği" belirtildi.

Doğalgaz, İsrail ve PKK

Harrazi'nin Başbakan Ecevit'le yaptığı görüşme 45 dakika sürerken, görüşmede ikili ilişkiler çerçevesinde doğalgaz konusu gündeme geldi ve Ecevit, doğalgazın 1,5 yıl süreyle ertelenmesi konusunda İran'ın gösterdiği anlayışa teşekkür etti. Görüşmede, İran tarafının İsrail ile ilgili, Ecevit'in ise İran'daki PKK üsleri konusundaki rahatsızlığını dile getirdiği öğrenildi. Türk savaş uçaklarının PKK üslerine yönelik operasyonu sırasında, bazı İran vatandaşlarının hayatını kaybetmesiyle ilgili İran'ın tazminat talebinin de gündeme geldiği, tazminat miktarının belli olduğu belirtildi ancak rakam verilmedi.