Takvimdeki Mustafa Şekip

 
Ölümünün 42. yılında Mustafa Şekip Tunç'u bir takvim yaprağı dolayısıyla anmak tuhaf değil mi?

Bu yıl duvarımda yeni bir takvim var. Kombassan Vakfı'nın hazırladığı Bilgi Takvimi. Bu takvimin yapraklarında, başka takvimlerde görmediğim bir çeşitlilik ve zenginlik var. Bilmecelerden fıkralara, biyografilerden kıssalara, sağlık bilgilerinden pratik bilgilere, manilerden çizgilere bir yığın güzellik, her gece üç beş dakikamı renklendiriyor.

Bilgi Takvimi'nin 17 Ocak 2000 Pazartesi yaprağının ön yüzünde yer alan üç olaydan biri şu: "Mustafa Şekip Tunç'un vefatı (1958). Takvim yaprağının arka yüzünde de "Biyografi" başlığı altında aşağıdaki bilgiler yer alıyor:

"1886'da İstanbul'da doğan Mustafa Şekip, Mülkiye mektebini bitirdi. Balıkesir Lisesi edebiyat öğretmeniyken İsviçre'ye gönderildi. Psikoloji ve Pedagoji öğrenimi gördükten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Pedagoji bölümünde öğretim üyesi oldu. Ordinaryüs profesörlüğe kadar yükseldi."

"Mustafa Şekip Türkiye'de Bergson felsefesinin tanıtıcısı oldu. Sanat ve edebiyat konularındaki yazılarını Dergâh, İnsan, Ağaç, Çığır, Türk Düşüncesi dergilerinde yayımladı."

"Başlıca eserleri: Hissiyat Ruhiyatı, Terakki Fikrinin Menşei ve Tekâmülü, Yeni Türk Kadını ve Ruhî Münasebetleri, İnsan Ruhu Üzerine Gezintiler, Ruh Yapımız ve Onun Tipleri Bakımından Ahlâk, Ruh Âleminde, Bir Din Felsefesine Doğru."

Bu ilginç bilim ve düşünce adamının adını ilk kez Necip Fazıl Kısakürek'in "Babıali" adlı anı kitabında gördüğümü hatırlıyorum. Bir takvim yaprağındaki kısacık bilgiden daha çoğunu bulmak ümidiyle Meydan Larousse'a baktım. Hayretle gördüm ki, bu ansiklopedide, sonradan yayımlanan ek ciltler de dahil, "Mustafa Şekip Tunç" maddesi yok. Hakkı Devrim'in ikide bir bu ansiklopediyle övünmesi, gözümde birden gülünçleşiverdi. Bir umutla Gelişim Yayınları'nın çıkardığı Büyük Larousse'a baktım. Heyhat, orada da yok Mustafa Şekip Tunç! Bu ansiklopedinin yayın kurulunda yer alan "Türk felsefeci" Bedia Akarsu, kendisi için madde yazılırken Mustafa Şekip Tunç'un ihmal edilmesine nasıl göz yumabildi acaba? "Daha çok kültür, ahlak ve dil felsefesiyle ilgilenen", eserleri arasında "Modern Toplumda Kadın" da bulunan Akarsu, "Yeni Türk Kadını ve Ruhî Münasebetleri" müellifine kişisel olarak maddî-manevî herhangi bir 'minnet' duygusu hissetmiyor olsa bile, Şekip Hoca'yı okuyucuya sunma değerbilirliğini göstermeliydi. Bu ansiklopedilerde sendikacı Halil Tunç'a yer var; bilim, sanat, felsefe adamı Şekip Tunç'a yer yok!

Adı geçen ansiklopedilerin Bergson maddelerinde de görülmüyor Tunç'un adı. Yayıncılar, böylesi maddeleri Türk okuyucusu için kullanışlı hâle getirme gibi bir kaygı taşımıyorlar ki. Yoksa, onlar da ansiklopedileri herkesin bir çeşit süs saydığını mı sanıyorlar?

Sevgili Veli Urhan'ı aradım, bu konuda ondan bilgi edinmek istedim. Mustafa Şekip'in önemli biri olduğunu, kendisinin onunla ilgili bir makale yazdığını, bu makalenin Türk Yurdu dergisinde yayımlandığını söyledi. Fakat Mustafa Şekip Tunç'un kitaplarına ancak kütüphanelerden ulaşılabileceğini, piyasada herhangi bir eserinin bulunmadığını, kendisinin Bir Din Felsefesine Doğru'yu fotokopi yoluyla edindiğini ekledi.

Ölümünün 42. yılında Mustafa Şekip Tunç'u bir takvim yaprağı dolayısıyla anmak tuhaf değil mi? Terakki Fikrinin Menşei ve Tekâmülü adlı eseri kütüphanede bulabilir miyim acaba? Merhum Tunç'un dergilerde kalmış yazıları üzerinde çalışan birileri var mıdır? Bu yazıların kitaplaşması yararlı olmaz mı?

Birikiminin farkında olmayan bir düşünce ortamı, sağlıklı olabilir mi?

Osmanli ile aramizda 'yazi' basta olmak üzere bir yigin engel var da Cumhuriyet akademisyeni Mustafa Sekip Tunç ile aramizi açan nedir?