Yol boyunca

 
Gezi kitaplarıyla tarih bilinci, kültür bilinci, medeniyet bilinci daha netlik kazanır. Bir toplumun hafıza yolculuk notlarıyla daha bir güç kazanır.

"Yol Boyunca" Hüseyin Besli'nin Diyarbakır'dan Saraybosna'ya, Kayseri'den Kurtuba'ya uzanan gezi izlenimlerinden oluşan kitabı,

Ben deneme tadındaki izlenim ve anı karışımı gezi notlarını büyük bir keyifle okurum. Besli'nin savaş ve barışı hüzünle harmanlayan izlenimlerini ilgiyle, tad alarak okudum.

Gezi izlenimlerinde söz istenilse bile, gereğinden fazla uzatılamaz. Kaçınılmaz olarak, her şeye hayatın içinden bakılır. Bu yüzden, yalın ve çarpıcı bir dokuları olur.

Bizim kültürümüzde gezme ve görme hep özendirilir. Çünkü coğrafyası zengin olanların, düşünce dünyaları da zengin olur.

Seyahatle insan hem zenginlik, hem de ferahlık kazanır. Gezenler görür, görenler de bilir. Bu yüzden Anadolu'da "çok yaşayan değil, çok gezen bilir" denilir.

Hac, oruc gibi, zekat gibi, çok boyutlu bir ibadettir. Bir müslüman dünyanın neresinde yaşarsa yaşasın, ömründe bir defa Kabe'yi ziyaret ederek, hac yapmak zorundadır.

Mavara'nın en canlı dönemi olan seksenli yılların ilk yarısında rahmetli Cahit Zarifoğlu, her yurtdışına gidene bir defter ve bir kalem hediye eder, aşağıdaki ünlü uyarısını yapardı.

"Gittiğin, gördüğün, gezdiğin yerleri mutlaka yaz. Sokakta, çarşıda, pazarda, trende, otobüste, üniversitede, hastanede ya da işyerinde gördüğün pek çok şey, burası için ilginç ve ufuk açıcı olabilir."

Zarifoğlu, Türkiye dışına çıkan herkesten izlenimlerini yazma konusunda söz almaya çalışırdı.

Gerçekten, Besli'nin kitabında olduğu gibi, gezi notlarının satır aralarına çok şey sıkıştırılır. Yol izlenimlerinde tarih, kültür, edebiyat ve mimari birbiriyle harman olur.

Batı'da Goethe'den Steinback'e kadar her güçlü yazarın mutlaka gezi izlenimlerini anlatan bir kitabı vardır..

Bizde Nuri Pakdil'in "Batı Notları" son dönemde verilen gezi edebiyatının çok çarpıcı, çok ilginç örneklerinden biridir.

Gezi kitaplarıyla tarih bilinci, kültür bilinci, medeniyet bilinci daha netlik kazanır.

Bir toplumun hafıza yolculuk notlarıyla daha bir güç kazanır.

Gezmeden, görmeden, hayatı yaşanır kılmak mümkün değildir.