Son valiler kararnamesi ile de siyasetçilere ters düşen valilerin, "bilgisi, kültürü, deneyimi ve başarısı"na bakılmadan, derhal merkeze alındığı ya da mahrumiyet bölgelerindeki illere atandığı dikkat çekti. DSP'nin Şanlıurfa mitinginde, partililerin konvoyunu kente sokmamakla suçlanan ve başarılı çalışmaları nedeniyle bölge halkı tarafından çok sevilen Vali Şahabettin Harput, merkeze alındı.

'Vali siyasilerin oyuncağı'

Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) tarafından hazırlanan bir raporda, Türkiye'de valilerin, bulundukları ilde en fazla iki yıl süreyle görev yaptıkları, bir il'e atanan valinin, daha o ili tam olarak tanımadan, sorunlarını çözmeden, halkla kaynaşmadan başka bir illere atandıkları bildirildi. Valilerin emekli oluncaya kadar en az on ili dolaştıkları kaydedilen raporda, "siyasilerin oyuncağı" haline gelen valilerin, siyasetçilere ters düştüklerinde de makamlarından oldukları belirtildi.

Türkiye'de çok partili hayata geçildikten sonra mülki idare amirleri arasında "sürgün" denebilecek atama ve tayinlerin hız kazandığına dikkat çekilen raporda, "1950'den sonra iktidara gelen DP, CHP ile arasındaki çatışmayı haklı olarak, mülki idare amirleri ile kendisi arasındaki çelişki olarak görmeye başladı. Yoğunlaşan atamalarla, büyük bir 'misilleme'ye gitti. Günümüze kadar her iktidar değişikliğinde de bu misilleme devam etti" denildi.

"Ayrıcalıklı görevliler sınıfı"

Raporda, siyasi partilerin, demokrasinin vazgeçilmez unsurları olduğu hatırlatılarak, şu tespitlere yer verildi:

"Demokratik bir anlayışa sahip olmakla birlikte iktidarı ele geçiren parti, idari kadrolarda siyasi kadrolaşmaya gitmektedirler. Yönetimde siyasallaşma idarenin yansızlığını ortadan kaldırmakta, tarafsız idare, tarafsız hizmet ilkesi uygulanmamaktadır. Bu siyasi kadrolaşma, liyakatli kamu görevlileri yerine, kayrılmış, nitelikleri şüpheli ama yükselmesi ve atanmasıyla diğer kamu görevlilerinin de çalışma ahlakını bozan siyasal ayrıcalıklı görevliler sınıfını ortaya çıkarmaktadır. Bununla, idare tarafsızlığını yitirirken, diğer yandan kamu görevlileri beceri ve deneyimle yükselme yerine, siyasal kurumları kullanarak yükselmek sonra da yetkilerini yanlı kullanmak eğilimine girmektedirler."

'Çöküşü çağrıştırıyor'

Raporda, tüm bu sorunlardan kurtulmanın birinci şartının, yönetimin siyasal baskıdan kurtulması olduğu kaydedilerek, görevlerinin genişiliği ve önemi nedeniyle valiler üzerindeki siyasal baskıların daha fazla olduğuna vurgu yapıldı. Raporda, daha sonra şöyle denildi: "Geçmişte makam ve mevkilerin satıldığı, bir imparatorluğun yönetiminde çökmeye doğru bir gidişi dolaylı da olsa çağrıştırmaktadır. Vali olmak uğraşısı seviyesiz mücadelelerin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır."