İstanbul'da yapılan İSEDAK toplantısına katılan İslâm Dünyası liderleri, 11 Eylül günü ABD'deki hedeflere karşı düzenlenen terörist saldırıları şiddetle kınarken, Afganistan'a yönelik silâhlı müdahaleyi ve Afgan kentlerinin bombalanmasını onaylamadılar. Başkanlığını Türkiye'nin yaptığı daimi komite, sıkıntı içerisindeki Afgan halkına insani yardımı da kararlaştırdı.

Şanghay kentinde toplanan Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi, Çin'in evsahipliğinde, geniş bir coğrafyanın liderlerini biraraya getirdi. George W. Bush ile Vladimir Putin'in de geleneksel Çin ceketiyle katıldıkları zirvede, beklenebileceği gibi, ABD'ye yönelik terör ve Afgan savaşı da konuşuldu. Ancak Endonezya ve Malezya'nın aktif rol almasıyla, APEC Zirvesi'nden de İSEDAK benzeri bir karar çıktı: Terör şiddetle kınanırken Afganistan'a açılan savaşa destek verilmedi.

Dünya, Hıristiyan'ı, Müslüman'ı ve başka dinlisi ile sağduyu istikametinde tavır alma yolunda. Bu tavır, Türkiye'de, bizlerin de içinde bulunduğumuz çok geniş bir ittifakın daha ilk günden benimsediğinin aynıdır: Terör elbette onaylanamaz, kimden gelirse gelsin en şiddetli biçimde kınanmalı ve mücadele konusu yapılmalıdır; buna karşılık, terörün savaşla ortadan kaldırılması yönteminin benimsenmesi ve mâsum insanları hedef seçen silâhlı tecavüzler de yanlıştır...

Bunun 'sağduyu noktası' olduğu, köklü ve bugüne kadar çözülmemiş pek çok uluslararası soruna uygulanabilecek bir yöntemi içinde barındırmasından da belli. Uluslararası örgütlerin yönlendirmesiyle dünyada bu 'sağduyu noktası' etrafında meydana gelecek buluşma, teröre bulaşmış kişi ve örgütleri dışlarken, 'suçun şahsiliği' temel hukuk kuralını zedeleyen her türlü cevabı reddedecektir. Filistin ve Keşmir gibi kemikleşmiş sorunların çözümü için gerekli bir buluşma noktasıdır bu.

İSEDAK ve daha önemli olarak APEC toplantılarından dışarıya yansıyan 'sağduyu noktası' buluşması, dünya medyasına yansımalarından da anlaşıldığı üzere, 'teröre karşı' olduğu iddiasıyla savaş yürüten ABD'yi fazla rahatsız etmemişe benziyor. APEC Zirvesi'ne katılan ABD başkanı, üye ülkelerin üst düzey yöneticileriyle samimi pozlar vermekten geri durmadı. "Putin Afgan savaşını destekliyor" dese bile, Rusya yönetiminin savaşla ilgili farklı görüşe sahip olduğunu o da biliyor. Aradaki politika farklılığına rağmen, Bush-Putin samimiyeti gözden kaçacak gibi değil.

Kesin konuşmak için vakit henüz erken; ancak, İSEDAK ve APEC türü toplantıların iradesi ortaya çıktıkça, ABD yönetiminin savaş konusundaki tavrını sorgulaması fazla uzakta görünmüyor. ABD yönetiminde, başkan yardımcısı Dick Cheney ve savunma bakanı Donald Rumsfeld'in içinde bulunduğu 'şahinler' kanadının zorladığı 'savaşkan politikalar', dünya kamuoyunun savaşa tepkileri arttıkça, gündemden kalkacaktır. 'Dünya lideri' olma iddialı ABD, 'sağduyu noktası' ile daha fazla ters düşemez.

Washington'un o noktaya gelmesi daha kolay ve daha az zahmetli olurdu; ancak terörist saldırılara bizzat muhatap olmuş ABD, şu yakınlarda da toplumu bütünüyle sindirip teslim almayı amaçlayan başka tür bir terörle karşılaşıverdi. 'Şarbon' yayan paket ve zarflar yüzünden, Amerika'nın bütünü, sağduyulu düşünüp hareket edemez halde. Üsame bin Laden üzerinden 'siyasal İslâm'a mâl edilen 11 Eylül terörü sonrasında başlayan 'şarbonlu saldırı' da, benzer bir buluşturmayı zihinlerde oluşturdu. Ancak, yeni saldırının gerçek odağının keşfi yolunda şu sıralarda önemli adımlar atılıyor.

Şarbon yayan odağın ortaya çıkartılması, ilk günkü kolay kabulün de sorgulanmasını getirebilecektir. Şu sorunun sorulmaya başlaması bütün dengeleri değiştirebilecek önemde bir gelişme olacaktır: "Üsame bin Laden ve el-Kaide örgütü veya bütün dünyada peşlerine düşülen terör örgütleri 'şarbon' yayma işinde yoklarsa, 11 Eylül saldırıları da aslında mâl edilenden farklı bir odağın eseri olamaz mı?"

Bütün insanlığı hergün aldatmak mümkün değildir; insanlar, bir süre yalpalasalar bile, sonunda 'sağduyu noktası'nda birleşirler... O noktaya ulaşmaya az kaldı.

FEHMİ KORU

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu