T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

E K O N O M İ

Savaş bizi bitirir

Kasım ve şubat krizlerinin ardından rekor küçülme yaşayan Türk ekonomisi olası savaş sonucunda ihracatta 5 milyar, turizmde 1 milyar dolarlık bir kayıpla karşıkarşıya kalacak.

Kasım ve şubat krizlerinin ardından 2. Dünya Savaşı dönemindeki büyüme rakamlarını yakalayan Türk ekonomisine bir darbe de "terörist savaşı"ndan geliyor. ABD'nin terörist saldırılara vereceği karşılıkla birlikte, Türkiye'nin ihracat ve turizm gelirleri başta olmak üzere, ithalat, kur politikası, dış borçlanma imkanları olumsuz etkilenecek.

Kaynaklar savunmaya

Türkiye olası savaş sonucunda ihracat gelirlerinde 5 milyar dolarlık, turizm gelirlerinde de 1 milyar dolarlık bir kayıp ile karşı karşıya kalacak.

Savaşla birlikte, savunma harcamalarına yönelik ithalatının artması, petrol fiyatlarının yükselmesiyle birlikte de, petrolü hammedde olarak kullanan ürünlerin fiyatlarının yükselmesi bekleniyor.

İhracat: Dalgalı kur politikasına geçilmesiyle birlikte ihracatta yakalanan avantaj savaşla kaybolacak. İhracat 30 milyar dolarlar seviyesinde kalacak.

Turizm: Serbest kur politikasıyla birlikte turizmde yakalanan ucuzluk avantajı, güvenlik endişesiyle kaybedilecek. Türkiye, 2002 yılında 8,6 milyar dolarlık gelir bekliyordu. Gelelecek yıl 2000 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

İthalat: Sanayi ürünleri bakımından dışarıya bağımlı bulunan Türkiye'nin, savaş dönemlerinde ithalatı yükselecek. Özellikle, savunma harcamalarının arttırılması sonucunda, düşüşe geçen ithalat rakamları tekrar yükselecek.

Enflasyon: Petrol fiyatlarının yükselmesi de, Türkiye'de petrol sıkıntısının baş göstermesine ve hammaddesi petrol olan ürünlerinin fiyatlarının da artmasına neden olacak. Bu durumda da, KİT ürünlerine ardı ardına zamlar yağacak.

Döviz kurları: Savaşın, Türkiye'nin ödemeler dengesini de olumsuz etkilemesi bekleniyor. Yeni ekonomik program dışardan sağlanacak krediler üzerine kuruldu. Bu kredilerde yaşanacak aksamalar, Türkiye'nin iç ve dış borçlarının ödenmesini zorlaştıracak. Bu da, döviz kurlarını yükseltecek.

Bu tablo ile savaşa girilmez

Metal Eşya Sanayicileri Sendikası'nın yayınladığı Biz Bize dergisinde Türkiye'nin savaş öncesi tablosu şöyle yer alıyor: DİE'ye göre, Türkiye'deki işsizlik oranı yüzde 6.9'a ulaştı. Ekonomi yılın ikinci yarısında yüzde 11.3 küçüldü.

768 bin çocuk okula gitmek yerine çalışmak zorunda.
Krizlerin ardından kayıtlı intihar vakaları üç kat arttı.
Yabancıların yüzde 63'ü Türkiye'den kaçıyor.
Bir kişiye istihdam oluşturma maliyeti 9 kat arttı.
İmalat sanayi sektörü Temmuz 2001'de yüzde 12.8 daraldı.
Ekonominin yüzde 53'ü kayıt dışına çıktı.

 
IMF yardımı kesecek IMF'nin Birinci Başkan Yardımcısı Anne Krueger, Türkiye'deki ekonominin belirsiz olduğunu belirterek başka yardım yok sinyalini verdi.
THY bu yıl satılacak
Karakoyunlu, Türk Hava Yolları'nın yılsonuna dek özelleştirileceğini, TEKEL'in de şu an değerlendirilmesinin mümkün olmadığını söyledi.
YABANCILAR ENDİŞELİ
Türkiye'nin savaşa girmese bile direk etkileneceğini belirten yabancı uzmanlar da Türk ekonomisinden kaygılı. Yatırım Bankası Merill Lynch, ABD'ye saldırı sonrasında Türkiye'nin ekonomik görünümünde riskin arttığını öngördü. Deutsche Bank da, petrol fiyatındaki artışın Türkiye'yi olumsuz etkileyebileceğini tahmin etti. Yatırım Bankası UBS Warburg da, 2001'e yılı büyüme tahminini % -8,5'e çekti. 11 Eylül saldırısından sonra, Türkiye hakkında hazırlanan raporlarda ihtiyatlılık göze çarpıyor. Yabancılar en çok ihracat ve turizm gelirlerindeki azalma ile 2001'deki küçülmenin beklenenden büyük olacağına dikkat çekiyorlar.
SAVAŞA GİRMEYELİM
Yeni Şafak'a değerlendirmede bulunan ekonomi uzmanları, Türkiye'nin savaşta aktif rol almaması ve kendi çıkarları doğrultusunda politika izlemesini istediler. Uzmanların görüşü şöyle: Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Güvemli: "ABD, büyük harcamalar yapacağı için tasarrufa yönelip, dış alımlarını sınırlayabilir, kotaları yeniden gözeden geçirebilir. Böyle olursa Türkiye'nin yapacağı ihracat sekteye uğrayabilir."
Marmara Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özer Ertuna: "Ben Türkiye'nin aktif olarak savaşta yer almamasından yanayım. Türkiye kendi çıkarlarını gözetip, bu savaş ortamında fırsatları iyi değerlendirip, ihracatını artırmanın yollarını aramalı."
26 Eylül 2001
Çarşamba
 
Künye
Temsilcilikler
Reklam Tarifesi
Abone Formu
Mesaj Formu
Ana Sayfa | Gündem | Politika| Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon| Hayat| Arşiv
Bilişim
| Aktüel | Dizi | Röportaj | Karikatür

Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED