Toplanan vergiler ve vergilerin türündeki değişmeler ekonomik dengeleri etkiler, yönlendirir. Gelir ve kurumlar vergisi gibi kazanç üzerinden alınan vergilerin artırılması bir taraftan yatırıma giden kaynakların azalmasına neden olurken diğer taraftan müteşebbislerin yatırım kararlarını olumsuz yönde etkilemektedir.

Harcamalar üzerinden alınan vergilerin toplam miktarının artması, tüketim harcamalarını azaltır, talep üzerinde daraltıcı bir etkiye sahiptir. Harcama vergilerindeki oran artışı ise enflasyonu körükler.

Vergi ve benzeri mali yükümlülüklerin GSMH'ya oranlanmasıyla bulunan vergi yükü 1995 yılından itibaren hissedilir biçimde artış trendine girmiştir.

Yıllar İtibariyle Vergi Yükü:

1995 % 20.5	1999 % 28.8
1996 % 22.1	2000 % 31.3
1997 % 24.5	2001 % 33.3
1998 % 26.2

Vergi yükü kavramına, Devlet'in Maliye Bakanlığı yoluyla topladığı vergiler, katma bütçeli kuruluşların vergi ve benzeri gelirleri, belediyeler başta olmak üzere mahalli idarelerin topladığı vergi, resim ve harçlar, değişik isimler altında oluşturulan fonlar için toplanan paralar, sosyal güvenlik kuruluşlarının topladığı primler dahildir.

1995 yılında % 20.5 olan vergi yükü oranı 2001 yılında % 33'e ulaşmış ve 6 yıllık dönemdeki artış oranı % 50'yi aşmıştır.

Son 10 yılda vergi ve benzeri mali yükümlülükler 266 kat artarken aynı dönemde milli gelir cari fiyatlarla sadece % 166 oranında artış kaydetmiştir.

Vatandaştan kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi için alınan rüşvet rakamları ile elektrik ve doğal gaz başta olmak üzere kamu mallarına yapılan aşırı zamlar yoluyla toplanan paralar vergi yükü rakamlarına dahil değildir. Gerçek vergi yükü oranının bulunabilmesi için bu rakamların da ilave edilmesi gerekir.

Vergi yükü artışları büyük oranda KDV ve akaryakıt tüketim vergisi başta olmak üzere harcama vergilerindeki artışlardan kaynaklanmaktadır. Depremin finansmanı için geçici olarak çıkarılan ancak daha sonra sürekli hale getirilen vergiler de vergi yükünün artışında etkili olmuştur. Keza ücretler üzerinden alınan vergi ve sosyal güvenlik kesintilerinde yapılan artışlarda vergi yükünü büyüten faktörlerdendir.

Özellikle harcama vergilerindeki artışlar toplumdaki harcanabilir gelirlerin oranını azaltmaktadır. Toplanan vergilerin tamamı özellikle son iki yılda faiz ödemelerinin finansmanında kullanıldığı için, harcanabilir gelirlerin Hazine'ye borç olarak verilen ve ekonomiden çekilen kaynağa dönüşmüştür. Faiz geliri elde edenlerin kazançlarındaki reel artışlar ne yatırım ne de tüketim olarak ekonomiye dönmediği için hem toplam yatırım ve hem de toplam tüketim rakamlarını olumsuz yönde etkilenmiştir. Harcanabilir gelirlerin azalması ise toplam talebi düşürmüş ve durgunluğu artırıcı bir fonksiyon ifa etmiştir.

Diğer taraftan OECD ülkelerinin ortalamasından daha büyük orandaki vergi yükü, üretim maliyetlerini artırdığı için sanayicinin rekabet gücünü de azaltmaktadır.

Bugün vergi yükünün azaltılması için geçerli bir çok neden bulunmaktadır. Üretim ve istihdamda artış sağlanabilmesinin temel şartlarından birisi vergi yükünün küçültülmesidir. Yaşanan durgunluk vergi yükünün azaltılması gereğini pekiştirmektedir.

Vergi yükünün azaltılmasıyla ortaya çıkacak gelir kaybı ve bütçe açığını büyütmesinin enflasyonu körükleyeceği iddialarını ise ciddiye almamak gerekir. Zira, bütçe açığı, vergi yükü aşırı derecede artırılarak kapatılamaz, kapatılmamalıdır. Böyle bir yöntem hem kolaycılık ve hem de ekonomik dengeler üzerinde tahribata yol açmak anlamına gelir. Vergi yükü oranının büyümesi ile ekonomik büyüme ters orantılı olduğu için yüksek vergi yükünde ısrar etmek ekonomiyi kısır döngüye sokmak demektir.

Çıkış, vergi yükünün azaltılması, büyüme hızının artırılması ve vergilendirilebilir kaynakların büyütülmesi yönünde olmalıdır.

Mali Müşavirlik seçimleri

İstanbul SMMO'nın seçimli genel kurulu 26 Mayıs 2002 Cumartesi günü İTÜ Maden Fakültesi'nin Maçka'daki tesislerinde yapılacaktır.

İstanbul'da faaliyette bulunan bütün Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin oy kullanmaları meslek mensuplarına verilen hizmetin kalitesini artıracaktır.

Bu seçimlerde Meslekte Birlik Grubu'nun adayı Sayın Mustafa ÖCALAN'dır. Mali müşavirler sandık başına diyoruz.

NURETTİN CANİKLİ

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu