YAKUP KOCAMAN İSTANBUL
Geçen Eylül ayında Meksika'da gerçekleştirilen Dünya Ticaret Örgütü toplantısında, gelişmekte olan 23 ülke tarafından ısrarla dile getirilen 'tarımsal desteklerin kaldırılması' konusunda ABD ve Avrupa'nın ayak diremesi sonucu toplantı başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Gelişmiş ülkeler, kendi ülkelerindeki tarım kesimine çok yüksek oranlarda sübvansiyon (destek) sağlıyor. Gelişmiş ülkelerin uyguladığı bu destek yüzünden, gelişmekte olan ülkeler tarım ürünleri ihracatında haksız rekabete uğruyor. Dünya Bankası'nın 2004 yılı dünya ekonomisi üzerine yayınladığı tahmin raporuna göre zengin ülkeler tarımın libarelleşmesinde ayak sürümeye devam ediyorlar. Raporda alan bilgiye göre ABD sadece pamuk üreticileri için yılda 3 milyar dolar teşvik veriyor. Bu rakam, Amerikan hükümetinin tüm Afrika'ya gönderdiği dış yardımın tam üç katı. Yine Japonya, kendi pirinç üreticilerine üretim maliyetlerinin yüzde 700'ünü bulan destekler sunuyor. Aynı şekilde, Avrupa Birliği'nde uygulanan Ortak Tarım Politikası çerçevesinde AB ülkelerinde çiftçiye senede toplam 100 milyar dolara ulaşan boyutlarda doğrudan gelir desteği sağlanıyor. Buna karşın, gelişmekte olan ülkelerde tarımla uğraşanlar ne kadar ucuza pamuk, buğday ya da pirinç üretirse üretsin dünya piyasalarında rekabet şansı bulamıyor. Dünya Bankası verilerine göre dünya çapında tarımda ticaret serbestleşirse ve tekstil gibi hafif sanayi kollarında engeller kalkarsa kalkınmakta olan veya fakir ülkelerin kazancı 2015 yılına kadar 350 milyar dolar artacak. Gelişmiş ülkelerin ise bu durumdan 170 milyar dolarlık bir kazanç elde edebileceği belirtiliyor.