Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, yolsuzluk yapan müteahhitlerin peşine düştü. Bakanlık, fazla ödeme yapılan müteahhitlerden, bu paraları geri almanın yollarını arıyor. Bakan Zeki Ergezen, kendisine bağlı İller Bankası ile Karayolları ve Yapı İşleri genel müdürlüklerinde, ülkenin 100 trilyon lira zarara uğratıldığını açıkladı. Gereksiz projelere onay vermeyerek daha büyük bir vurgunu önlediğini belirten Zeki Ergezen, fazla ödeme yapılan müteahhitlerden bu paraları geri alacaklarını kaydetti. Bakan Zeki Ergezen, Duble Yol ve Konut Projelerinde de iddialı konuştu. Yeni Şafak'a önemli açıklamalarda bulunan Zeki Ergezen, sorularımızı şöyle cevapladı:

Başlattığınız ve devam eden bir konut projeniz var. Neler yapacaksınız?

Hükümetimiz, Bayındırlık Bakanlığı vasıtasıyla konut yapımı, konut üretimi ile hizmet etmeye çalışıyor. Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, kooperatiflere ve konut yapmak isteyen belediyelere arsa üretiyor. Gecekondu Önleme Projesi adı altında, buralarda yaşayan vatandaşlarımızı kurtarıp sağlıklı bir mekana için çalışıyoruz. Belediyelerimiz kooperatifler kurarak, konut yaparak bu ihtiyacı karşılamaya çalışıyorlar. Özel sektör de bu şuur içinde. Şehirlere gelen insanların sağlıklı konut imkanları olmuyor. Hükümetimizin bu insanların sağlıksız yerlerde yaşamasına gönlü razı olmuyor.

Ortaya koyduğunuz bir hedef var mı?

Hükümet olarak 1 milyon konut hedefi koyduk. Vatandaşlara aylık, kira öder gibi bu konutlara sahip olma imkanı getiriyoruz. 15-20 ilde ihaleye çıktık. Adapazarı, Düzce, Diyarbakır, Urfa, Batman, Siirt, Adıyaman bu iller arasında. Ankara, Niğde ve Van'da da bu konutların ihaleleri yapılacak. 75, 100, 120 metrekare olarak yapıyoruz. Ayrıca o yörenin sosyal koşulları da dikkate alınarak konutlar yapılıyor.

1 milyon konut sayısı için bir araştırma mı yaptınız? Bu sayıyı nasıl belirlediniz?

Gelen taleplerden, yapılan araştırmalar ve illerdeki gecekondu sayısı ile Türkiye'nin bu kadar konuta ihtiyacı olduğunu belirledik. Bu sayı 1 milyonu geçebilir de.

Bu konutları ne zaman bitireceksiniz?

Bu kadar konutu 5 yıl içinde bitireceğiz demiyoruz. Mevcut durumda böyle bir ihtiyaç var, ama bu ihtiyaç da sürekli artıyor. Ülkenin ekonomik sıkıntıları da düzeldikçe, konut ihtiyacını gidermek için işlerimizi hızlandıracağız.

Duble yol projesi

Aynı zamanda devam eden bir duble yol projeniz var. Proje başlamadan önce soru işaretleri, eleştiriler vardı.

Trafik kazalarının az olduğu ülkelerde, bölünmüş yol oranı o oranda fazla. Yol sorunun çözmüş ülkelerdeki trafik oranı, bizim ülkemize göre yüzde 60-70 daha az. İnsanlar araba sahibi olmak istiyor ve çok hızlı arabalar var. Bu sosyal bir ihtiyaç. Bu ihtiyaca cevap verecek yollarımız yok. Bu proje, haklı bir proje.

Hedeflerinize ulaştınız mı?

Bu projeye başladığımız zaman olumsuz tepkilere aldırış etmedik. Ama karşı çıkanlar, kendi açılarından haklı. Çünkü bugüne kadar böyle bir proje olmamış. 2002 yılında 2,2 katrilyonla 450 km yol yapılmış. Biz 1,3 katrilyonla sadece bölünmüş yol olarak bin 600 km'lik yol yaptık. 70-80 yılda 3 bin 8 yüz 59 km'lik yol yapılmış, ama biz 8 ayda bin 600 km'lik yol yapmışız. Türkiye ortalamasında, bölünmüş asfaltlı yolun maliyeti ortalama 1 trilyon iken, bizde 200 milyara mal olmuş.

Bu maliyet farklı neyi gösteriyor?

Kamunun atıl kalan makinalarını, işçilerin ve mühendislerin gücünü birleştirdik. İnsanlar ve kurumlar direndi, sendikalar direndi. Şimdi herkes talep ediyor. Çünkü yapılabilirliği ortaya çıktı. Türkiye'de en kısa yol 10 yılda bitirilmiş şimdiye kadar. Manisa yolu 33 km, 11 yıl önce ihale edilmiş, yılda 2 km'lik yol yapılmış, 2 trilyon lira harcanmış.

Para çuvalla taşınıyor

Irak'a asker gönderilmesi tezkeresi çıktı. Sizin Irak'ın yeniden imarı konusundaki pozisyonunuz nedir?

Bizim bakanlığımızın çok fazla bir etkisi yok. Bu konudaki yetki daha çok Hazine ve Dış Ticaret'te. Türkiye'deki yetkiler bu konuda dağınık. Mesela Eximbank bana bağlı olsa yurt dışındaki müteahhitlik hizmetlerinde büyük mesafeler alırım. Müteahhitlerimizin yurt dışındaki en büyük problemi banka. Paralar bavullarla taşınıyor. Şimdi Eximbank ile oradaki bir bankanın anlaşma yapması lazım. Irak'ta da böyle sorunlar var. Biz müteahhitlerimizi teşvik ediyoruz ama bizim katkımız temenniden öteye geçemiyor.

Kendi alanınızla ilgili yetkilerin dağınıklığından şikayetiniz var. Kamu Yönetimi Reformu çalışması var hükümetin. Bu şikayetleriniz çözülecek mi?

Bakanlığımızın adı değişiyor. Çevreyi bize bağlamaya çalışıyorlar. Bakanlığımızın şu anki görevleri, kendi ilgili birimleri yapacak. Bakanlık ise daha çok denetleme ve proje desteği sağlayacak. Yollarımızı ise yine Karayolları Genel Müdürlüğü yapacak, valilikler daha çok çalışacak. Yetki paylaşımı daha iyi olacak. Örneğin Sağlık Bakanlığı'nın inşaat ihalelerini Bayındırlık yapacak.

Yakın zamanda bir toplantıda inşaat sektöründe düşüş olduğunu söylemiştiniz. Bu düşüşün nedeni nedir?

Kamu yatırımlarından söz etmedim. Kamu yatırımı tüm yatırımların yüzde 5'i kadardır. Kamu yatırımları ile özel sektörün yatırımlarında bir düşüş oldu. Bu da İhale Yasası nedeniyle oldu. Yeni yasaya adaptasyon süreci işleri yavaşlattı ve süre geçti bu sene. Kamu için ayrılan paranın önemli bir kısmı da bu yüzden harcanamaz hale geldi.

YOLSUZLUK RAKAMI 100 TRİLYONU AŞTI

Karayolları ve diğer ilgili olduğunuz alanlarda yolsuzluk iddiaları araştırması başlatmıştınız. Geldiğiniz nokta nedir?

Konut ve yol hedefimiz gibi bir de yolsuzlukların üzerine gitme hedefimiz var. Tüm bakanlıkların bu görevi var. Biz de üzerimize düşenleri yapıyoruz. Karayolları, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü ve İller Bankası'nda devletin zarara uğratılması söz konusu. Bu alanlarda bu saat itibariyle tespit ettiğimiz devlet zararı 100 trilyonun üzerinde. 100 trilyon liralık bir tespitimiz var ama çalışmalarımız devam ediyor. Bu zararın sadece 50 trilyonu İller Bankası'nın harcamalarında göze çarpıyor. Karayollarındaki çalışmalarımız özellikle devam ediyor. Fazla ödemeler yapılmış çeşitli nedenlerle.

Biraz ayrıntı verir misiniz? Bu ödemeler nerelere ve ne kadar yapılmış?

Şimdi tespitler yapıyoruz. Bu paranın müteahhitler tarafından iade edilmesi için çalışıyoruz. Tüm işleri tespit ettik. İş iş, yer yer tespit ettik. Hala inceliyoruz. İş bazında yapılan fazla ödemeleri tespit ettik. Mesela İller Bankası'ndan deprem bölgesindeki müteahhitlere 40 trilyon fazla ödeme var. İstanbul'daki bir hastanemizde 4 trilyon fazla ödeme var.

GEREKSİZ PROJELERE İZİN VEREMEZDİK

Hangi firmalar var, İstanbul'daki hastanenin ismi ne? İş iş inceliyoruz. Ayrıntıyı şimdilik veremem. Bir de gereksiz projeler var. Gereği olmayan projeler getirilmiş, yapılmak istenmiş. Biz bunları da durdurduk. Hiç araştırma yapılmadan projeyi uygulamaya koymak istemişler. Mesela düz yola köprü konulmak istenmiş. Gereksiz projeleri de durdurarak önlediğimiz yolsuzluk rakamı 100 trilyonun çok üzerinde.

Bu çalışmalara başlamadan önce İhale Kanunu engelinden söz ediyordunuz. Kanun değişti. Bunun yararını gördünüz mü?

Kanun (Emanet İhale) imkanını bize tanısaydı ben her sene 2 bin 500 ile 3 bin km yol yapabilirdim. İhale Kanunu ile birçok kurumun ihtiyaçları karşılanmış oldu. Ancak bir şey görülmedi. Türkiye'nin iklim şartları. Türkiye'de senenin yarısından çoğu kış. Bazı işlerin 1 ay içinde bitmesi lazım. Onun için emanet ihale imkanının getirilmesi lazım.

RÖPORTAJ: NEVZAT DEMİRKOL

« Geri Dön