EKONOMİ SERVİSİ
Para piyasalarında son bir haftadır yükselişe geçen dövizdeki oynaklığın arkasında yüksek kâr elde etmeye çalışan bazı bankaların olduğu belirtiliyor. Son günlerde iç borç ihaleleri ile kısa vadeli borçlarını uzun vadeye dönüştüren Hazine'nin önümüzdeki günlerde tekrar vade uzatmaya gidecği beklentisi spekülatörlere yaradı. Hazine'nin geçen haftaki ihalesinde 28 Ocak 2004 vadeli Türk lirası cinsinden bonolar 27 Ekim 2004 vade ile değiştirildi. Piyasada bu tip bir ihalenin döviz cinsinden kağıtlarda da yapılacağı beklentisi oluştu.

Bazı yabancı bankaların ağırlıklı olarak bonodan çıkıp dövize yöneldiklerini belirten para piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, yerli bankaların da katılımıyla dövizdeki oynaklığın arttığını söyledi. Yıldırımtürk, dövizdeki yükselişi şöyle değerlendirdi, "Devletin en yüksek iç borç ödemeleri 2004 yılı Ocak-Şubat-Mart aylarında yapılacak. Bu üç ayda 30 katrilyonluk Türk lirası ödemesi yapılacak. Bunun içinde hazine yeni ihalelere çıkacak. Yeni ihalelerde kıva vadeli borçların uzun ve döviz cinsinden yapılacağı beklentisi bazı bankaların iştahını açtı. Döviz fiyatlarını yükseltip kısa vadeli tahvillerini devletin döviz cinsinden çıkaracağı uzun vadeli tahvillerle değiştirip yüksek kar elde etmek isteyen bazı yerli ve yabancı bankalar piyasayla oynuyor."

Yıldırımtürk, dövizdeki bulanıklığa Merkez Bankası'nın da sessiz kalmasını eleştirirken, 'dövizde alışveriş yasağı getirilecek' şeklindeki haberlerin de döviz alımlarını tetiklediğini öne sürdü.

Merkez döviz almayacak

Döviz arzındaki daralmanın etkisiyle yükselen dolar, Merkez Bankası'nın döviz alım ihalelerine bugünden itibaren ara vereceğini açıklamasıyla gerilemeye başladı. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada, ihalelere döviz arzındaki azalmaya bağlı olarak döviz piyasasında gözlemlenen dalgalanma nedeniyle ara verildiği belirtildi. Merkez Bankası kararı sonrasında dolar 1 milyon 468 bin liraya inerken, sabah saatlerinde işlemler 1 milyon 481 bin lira düzeyinde bulunuyordu. Merkez Bankası; 6 Mayıs'tan bu yana günlük döviz alım ihaleleri düzenleyerek yaklaşık 4 milyar dolarlık alım yapmıştı. İstanbul Borsası'nda ise satışlar etkili oldu. Bileşik Endeks günü yüzde 1.89 kayıpla 15 bin 300 puandan tamamlarken; satışların artmasında ABD'den gelecek 8.5 milyar dolarlık krediye yönelik çelişkili açıklamalar ve sekiz aylık dış ticaret açığındaki sert yükseliş etkili oldu.