YAKUP KOCAMAN / TAHRAN
Bu yıl 7.si İran İslam Cumhuriyeti'nde düzenlenen Uluslararası İş Forumu (IBF) toplantısının ardından gazetecilere değerlendirmelerde bulununan MÜSİAD Genel Başkan Yardımcısı Ömer Bolat, Türk işadamlarının otomotiv, gıda ve inşaat başta olmak üzere birçok sektörde İran pazarına girmeye başladıklarını, burada ofis açmaya veya yatırım yapmaya da kararlı olduklarını söyledi.

Dünya'nın değişik ülkelerinden 700'e yakın müslüman tüccar ve sanayicinin katıldığı Uluslararası İş Forumu'nda, MÜSİAD'ın İran ve diğer Müslüman ülkelerdeki işadamları için bir model haline geldiğine şahit olduklarına dikkat çeken Bolat, kapalı ekonomilerde yaşayan müslüman işadamlarında, artık dışa açılma ve kalite konusunda dünya standartlarına ulaşarak rekabet etme taleplerinin ağır bastığını ifade etti.

İran büyük bir pazar

MÜSİAD Başkan Yardımcısı Bolat, "İran'da ofis açmak, şirket kurmak isteyen işadamlarımız oldu. 2001 yılında başlayan Türk-İran yakınlaşması meyvelerini bugünlerde vermeye başladı.

Tüketim ürünlerinde burada büyük bir pazar var. Türkler, direkt ihracatla veya yatırımla buradan satış yaparak ciddi bir boşluğu doldurabilir.

İran'lı sanayiciler kalite ve fiyat konusunda dünya standartlarında rekabetten yoksun olduğu için gümrük duvarlarının hemen indirilmesine sıcak bakmıyorlar. Fakat, İran'lı tüccarlarda gümrük duvarlarından kurtulma isteği var" şeklinde konuştu.

Bolat, Türkiye'nin İran'a bu yılın ilk sekiz ayında yaptığı ihracatın yüzde 60 oranında arttığını, fakat İran'dan ithalatımızın çekilen doğalgaz miktarındaki artış nedeniyle yüzde 118'e yükseldiğini söyledi.

MÜSİAD Başkan Yardımcısı Ömer Bolat, yıl sonu itibariyle Türkiye'den İran'a ihracatın 450 milyon dolara çıkacağını, İran'dan ithalatımızın ise 1 milyar 150 milyon dolara ulaşacağını bildirdi.

'Gümrük duvarları' yüzde 4'e düşüyor

İran'ın bugüne kadar yerli üreticiyi korumak için Türk ürünlerine uyguladığı aşırı yüksek gümrük tarifeleri 5 yıl içinde yüzde 40'tan yüzde 4'e düşüyor. Ekim başında İran'da resmi temaslarda bulunan Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, İran-Türkiye arasında gümrüklerin Türkiye lehine indirilmesi konusunda ön protokol imzaladı. Buna göre İran Devleti bu indirimlerin hangi ürünleri kapsadığı en geç Kasım ortasında Türkiye'ye bildirecek. Anlaşma imzalanacak ve uygulama 1 Ocak 2004'te hayata geçecek.

İşadamları İran'ı test ediyor

İran'ın son bir yıldır yabancı yatırımcıyı çekmek amacıyla teşvik yasası çıkardığını ve burada Türk işadamlarına ilgi duyduğunu anlatan MÜSİAD Genel Başkan Yardımcısı Ömer Bolat, "Son bir yılda Türkiye'den 7-8 tane büyük firma İran'a 45 milyon dolar tutarında yatırım yaptı. Onlar İran'ı test ediyorlar. Yakın gelecekte olumlu sinyaller gelirse İran Türkiye'den ve diğer ülkelerden yatırım çekebilir. Bütün bunlar İran bürokrasisinin izleyeceği politika ile de ilgili" şeklinde konuştu.

İran Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olacak

Çin'i örnek alan İran, dünya piyasalarında rekabet edebilecek kalite alt yapısını oluşturmaya hazırlanıyor. Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) üye olma yolunda adımlar atan İran'ın ihracatının yüzde 80'inden fazlası petrol ve doğalgazdan oluşuyor.

Halı sektörüde dünyanın önde gelen üreticilerinden olan İran İslam Cumhuriyeti, DTÖ üyeliği ile kalitede uluslararası standartları yakalayarak bu potansiyelini artırmayı hedefliyor.

İran'da kimler var

İran'da 'Türk malları' kaliteli ürün anlamına geliyor.

Hangi firmanın ürünü giderse gitsin İran'da 'Türk malı' olması başlı başına bir marka haline gelmiş durumda.

Mavi Jeans, Ramsey, Yimpaş gibi perakende satış yapan Türk firmalarının yanısıra Demirdöküm, Tepe Akfen ve Çukurova BMC şirketleri de orada yatırım yapan ve yapacak olan Türk kuruluşları arasında bulunuyor.

İran'da enerji maliyetleri Türkiye'den yer yer 10 kat daha ucuz.

İran'da bir otomobilin deposu Türk Lirasıyla 10 milyona doluyor.

İran'daki yatırımcıların en fazla şikayet ettiği konular arasında bürokratik engeller ilk sırada bulunuyor.