Dıştan bakıldığında öyleymiş gibi gelebilir, ama tanıklarım var, ben mâsumum... Irak'a asker konusunda Hindistan'ın tereddüde düşmesinde ve sonunda "Hiçbir şart altında asker göndermeyeceğiz" açıklamasının yapılmasında herhangi bir rol oynamış değilim...

Uçak Delhi'ye doğru yol alırken okuduğum gazetelerde, "Hindistan hükümeti Irak'a asker gönderebilir" haberi vardı. Sabahın köründe otele yerleştiğimde elime aldığım gazetede rastladığım "Hindistan'ın Irak'a asker gönderme şartı: BM kararı" başlığı konunun şarta bağlandığına işaret ediyordu. Benim orada temaslara başladığım gün ise, en yetkili ağızlar, "Irak'a asker göndermeyeceğiz" açıklamasını yaptılar.

Kronolojik açıdan sanki benimle ilişkiliymiş gibi gelebilir; ancak tezviratlara aldırmayın, Hindistan bu konuda kendi kararını kendisi verdi. Benim en ufak bir ikna faaliyetim söz konusu olmadığı gibi gerekmedi de... Son zamanlarda okuduğum en ateşli Amerikan-karşıtı yazılarla Hindistan gazetelerinde karşılaştım; Irak'a asker gönderme konusu açıldığında, en mâkul düşünceleri, görüştüğüm Hint aydınlarından işittim... Böyle bir ülkede siyasilerin Amerika'ya hoş görünmek için Irak'a asker gönderme kararı alabilmesi hiç de kolay değil...

Siz benim sözümü dinleyin: Hindistan'ın kararında hiçbir dahlim bulunmuyor...

Uzak Hindistan Türkiye'de fazla ilgi uyandırmayan bir ülke; geçmişte, Bülent Ecevit'in Tagore veya Ahura Veda çevirileriyle gündeme gelmişti... Sosyalist ideallerle veya bağlantısız hareketiyle içli-dışlı olduğu dönemlerde Türkiye'de bazı kesimlere câzip geldiği de görülmüştü Hindistan'ın... Ancak, son yıllarda, ne bizler Hindistan'la ilgilendik, ne de Hintliler bizimle... Türkiye'den buraya gelmek isteyenin yarım gününü yola ayırması gerekiyor... Neyse, Türk Hava Yolları (THY) uçuşlara başlayacağı için, yol beş saate iniyor...

Epey zaman önce yaptıkları başvuruya âniden olumlu cevap verildiği için THY yetkilileri bile şaşkın... "En erken 29 Eylül" denildiği halde, sonunda "Neden 18'inde başlamayasınız" teklifiyle karşı karşıya bırakılmışlar. Bir THY mensubu, "Sevinçle, ama biraz da aceleye getirme kaygısıyla başlama tarihini bir hafta erkene çektik" dedi bana. Hintliler, Başbakan Atal Bihari Vajpayee'nin Ankara'dan İstanbul'a geçtiği güne denk düşürmek istemişler İstanbul-Yeni Delhi uçuşunun ilk seferini...

Burada bulunduğum kısa süre içerisinde vardığım sonucu kestirmeden sizinle paylaşmak niyetindeyim: Hindistan'da karar-alma mekanizması, kendilerine özgü sebeplerle, "Türkiye ile ilişkiler en iyi biçime sokulacak" kararını vermiş, alınan kararları uygulayanlar da bunu hayata geçirmek için dört koldan çaba gösteriyor... Bir yetkili, "Bürokrasiye kalsa yıllarca çözülmeyecek tıkanıklıkları bir çırpıda açıverdik" dedi bana.

Sırada, kültürel faaliyetlerin artırılması, banka şubeleri açılması, turizmin teşviki de var. Bugüne kadar aleyhimize ticaret dengesi yüzünden bir başka ülkenin üzüntü beyan ettiğini hatırlamıyorum; zaten diş kovuğunu doldurmayacak kadar az olan Hindistan-Türkiye ikili ticaretinde kendilerinden aldıklarımız onlara sattığımızdan neredeyse on misli fazla diye Hintlileri üzülüyor gördüm. Oranlar yüksek, ama rakamlar önemsiz: Türkiye'nin Hindistan'a ihracatı sadece 70 milyon dolar; ithalâtı ise 565 milyon dolar... Hindistan'ın TÜSİAD'ı sayılan CII'nın sözcüsü S. Sen, "Bize Türkiye'den satın alabileceğimiz bir ürün adı verin, derhal bağlantı yapalım" dedi isteklice...

1 milyar nüfuslu bir ülkeye Türkiyeden satacak çok şey bulunur. CII yetkilisi, "Bir Türk firması gazozlu içecek pazarına girmek için çırpınıyordu, bu hafta izni çıktı" müjdesini de verdi. Hangi firma, bilmiyorum. Bildiğim, bazı müteahhitlik firmalarının, Hindistan'da yol ve baraj ihaleleri aldıkları... "Başka firmalarınız da ihalelere katılsınlar; göreceksiniz şansları var" dedi sözü dinlenir biri...

Ülkenin TOBB'u durumundaki FICCI ile TÜSİAD'ı sayılan CII'den 50 kadar işadamı, önümüzdeki hafta, ekonomik bağlantıları güçlendirmek ve ikili ticareti artırmak amacıyla Ankara ve İstanbul'a geliyorlar. Gelme vesileleri, Başbakan Vajpayee'nin Türkiye ziyareti. Ziyaret sırasında, her iki ilde kapsamlı toplantılar düzenlenecek, mini-fuar denilebilecek etkinlikler yapılacak... Verildiği anlaşılan "Türkiye ile yakınlaşma" kararı çerçevesinde, Hint işadamları, bizdeki mukabillerinden teklif ve tavsiye dinleyecekler...

İlgilenebileceklere Hindistan'a ihracat ürünlerimizin kapsamlı bir listesini de verirdim, ama buna ihtiyaç yok. Şu ana kadar satmayı başardıklarımız bir anlam taşımıyor çünkü; buna karşılık pek çok kalem malı fazla zorlanmadan satabileceğimiz bir ülke Hindistan. Yeter ki, muhayyilemizi canlandırabilelim...

Buraya gelmeden önce, Irak'a asker gönderme konusunda, Pakistan'ın Türkiye'nin kararını beklediğini, Hindistan'ın da Pakistan'ın ne yapacağını gözlediğini düşünüyordum. Oysa, Hintli aydınları, hiç değilse benim bir yemek masası etrafında dinlediklerimin çoğunu, ABD zorda diye Irak'a asker gönderilmesine şiddetle karşı gördüm.

Hindistan'ın olumsuz kararında benim bir rolüm bulunmadığına emin olabilirsiniz...

TAHA KIVANÇ

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu