HALE KAPLAN ÖZ
İstanbul Devlet Opera ve Balesi, yepyeni temsiller ve Türk sanatçıların eserleri ile sezona devam ediyor. 1958 yılında Sabahattin Kalender tarafından bestelenen, İstanbul Devlet Opera ve Balesi'nin 2003 sezonunda ikinci dünya prömiyeri yapılan Deli Dumrul Operası, AKM'de izleyici ile buluşuyor.

Ak Emekliliğin sponsorluğunda sahnelenen ve librettosu Suat Taşer'e ait olan 2 perdelik operayı, rejisör Mehmet Ergüven sahneliyor. Başlıca rollerini Ari Edirne, Efe Kışlalı, Kenan Dağaşan ve Gökhan Ürben'in paylaştığı, Orkestra Şefliğini Serdar Yalçın'ın yaptığı Deli Dumrul'un dekoru Adnan Öngün'e, kostümleri Sevda Aksakoğluna ait. Opera, 17 Mayıs Cumartesi günü saat: 15.30'da izlenebilir.

Canımda sen saklısın, isteme benden onu

Günümüzden bin yıl önce Orta Asya'da geçen ve Dede Korkut hikayelerinden esinlenerek hazırlanan Deli Dumrul'un hikayesi kısaca şöyle:

Deli Dumrul, kuru bir çay üzerine kurduğu köprüden geçenden otuz akçe, geçmeyenden döve döve kırk akçe alır. Bu haksızlığın, dünyaya meydan okumuşluğun karşısına kul gücüyle yenilemeyecek amansız bir güç çıkar; beyaz maskı ve kırmızı kostümü ile ölüm meleği Azrail. Azrail'in gelişiyle korku ve ölümle karşılaşan, güvenini yitiren Dumrul'un bağışlanması için tek şart koşulur: "Canına karşılık, can bul, yaşa bir süre daha" Önce babasının kapısına gelir Dumrul, canını istemeye. Babası bir bedenden yüz oğul verebilecek canını bir oğul için vermek istemez. Annesi de canını vermeyince Dumrul'un tek çaresi kalır; yarinin canını isteyecektir. Yari "Benden seni isteme, sen canımda saklısın, onu kimseye veremem" der ama canını vermeyi kabul eder. Aşk ile tanışan Deli Dumrul, Azrail'e "İkimizin de canını al ya da bizi bağışla" der. Azrail ise bu aşk karşısında ödülü vermede gecikmez.

45 yıl sonra sahnelendi

Muhsin Ertuğrul, eserin yazıldığı dönemde maaşı bin lira olan Sabahattin Kalender'e, Deli Dumrul Operası'nı yazması karşılığında yüz maaş vereceğini söyler. O dönemde Hollanda'da yaşayan Sabahattin Bey, Türkiye'de hiçbir enstrümanı olmadığı halde, sırf bu operayı yazmak için bir piyano alır ve Deli Dumrul'u besteler. Muhsin Ertuğrul'un ardından gelen yeni yönetim ise operayı sahnelemez. Sanatın taklitten kurtulması için yerli sanatçıların desteklenmesinin gerekliliğini inanan Mehmet Ergüven, Deli Dumrul'u dramaturji açısından eksikliklerini gidererek daha güzel bir eser ortaya koyar. Böylece parasının da alamayan Kalender'in eseri tam kırkbeş sene sonra sahnelenir.

Deli Dumrul için "Seyirci bu temsilden büyük dersler alacak, yaşamanın ne demek olduğun anlayacaktır" diyen Kalender'in, Cem Sultan adlı operası'da sahnelenmeyi bekliyor.