ÖZGÜR AKBAŞ / ANKARA
BOTAŞ Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, suskunluğunu Yeni Şafak'a bozdu ve doğalgaz tartışmalarına ilişkin çarpıcı açıklamalar yaptı. Tüm Türkiye'ye doğalgazın ulaşması için her yerin borularla örüleceğini belirten Bilgiç, artan maliyetlere rağmen doalgaz fiyatlarına zam yapmamak için direndiklerini bildirdi. Bilgiç, Boğazlar'dan artık petrol tankerlerinin geçemeyeceğini, by-pass projesi ile Karadeniz'den Akdeniz'e ham petrol boru hattı döşeneceğini anlattı ve ABD'nin İran gazına muhalefet ettiği iddialarını yalanladı. Bilgiç, Bakü-Ceyhan petrol boru hattında ise mayıstan itibaren petrol akmaya başlayacağını açıkladı.

İran, Türkiye üzerinden Avrupa'ya açılacak

Başbakan Erdoğan'ın İran gezisindeki doğalgaz pazarlığında kazanan ya da kaybedenin olmadığını açıklayan Bilgiç, şunları söyledi: "İran tarafı ve AB ülkeleri, İran gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınmasını bizden çok istiyorlar. Türkiye'de bu gazın boru hattı ile taşınması konusunda en etkin maliyeti verecek coğrafyada var olan bir ülke konumunda. Bu yüzden bu gaz mutlaka Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınacaktır, bundan kimsenin şüphesi olmasın. Geceli gündüzlü bu proje üzerinde çalışıyoruz. İran üzerinden batıya uzanacak hat için mevcut hatlar da kullanılabilir ancak yeni bir boru hattı döşenmesi daha uygun olacaktır. Bu projeyi kısa sürede hayata geçireceğiz."

Bilgiç, Türkiye üzerinden gaz ya da petrolü transit geçirecek ülkeler arasında sadece İran'ın yer almadığını, Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Irak, Mısır ve Katar gibi çok sayıda ülkenin aynı talepte bulunduğunu belirtirken, "En büyük piyasalardan bir tanesi konumunda olan Batı Avrupa'ya gaz aktarılacaksa, Türkiye bu güzergahın toplama noktasıdır" dedi. Bilgiç, "Türkiye enerji koridoru ya da köprüsü olacak" şeklindeki değerlendirmeler için ise, "Artık bu cümlenin içi boşaltılmıştır. Yol Türkiye'den geçiyor ve tek alternatif Türkiye'dir" diye konuştu.

"İran'da tahkim sürebilir"

Bilgiç, İran gazıyla ilgili alım sözleşmesini "sürdürülebilir" bir noktaya çekmek istediklerini anlatarak, "Bundan sonra görüşmeler de sürebilir daha önce başlatılan tahkim süreci de devam edebilir. Burda amacımız işi hakime mahkemeye bırakmadan çözmektir" dedi. ABD'nin 'Türkiye ile İran arasındaki gaz görüşmelerine tepkili' söylentilerinin doğru olmadığına söyleyen Bilgiç, AB içinden pekçok ülkenin İran'la doğrudan ya da dolaylı olarak ilişki içine girdiğini, ancak kimsenin ses çıkarmadığını anlattı. Bilgiç, "ABD'nin pekçok müttefiki İran'dan gaz tedariki için ilişki içine giriyor. İtalya'nın Eni şirketi, Fransa'nın, İngiltere'nin ve Norveç'in uluslararası şirketleri İran'la görüşmelerini sürdürüyorlar. Bunlar sorun yaratmıyor bizim görüşmelerimiz mi sorun yaratacak" diye konuştu.

İstanbullulara müjde

Bilgiç, İstanbulluların korkulu rüyası olan Boğazlar'dan petrol yüklü tankerlerin geçişine bir süre sonra izin verilmeyeceğini açıkladı. Yeni bir proje üzerinde çalıştıklarını açıklayan Bilgiç, Boğazları by-pass eden bir projenin kısa bir süre sonra devreye gireceğini söyledi. Bu proje hakkında teknik çalışmaların yapıldığını belirten Bilgiç, "Ham petrol boru hattı projesi devreye girecek. Karadenizden Akdeniz'e bu boru hattı uzanacak. Bu proje ile birlikte boğazlardaki tehlike de sona ermiş olacak" dedi. Bilgiç, Irak üzerinden Yumurtalık tesislerine gelen petrolün kapasitesinin 80 milyon ton, Bakü-Ceyhan projesinin kapasitesinin 50 milyon ton, By-pass projesiyle gerçekleştirilerek Ceyhan'a yeni bir hat daha ulaştırmasıyla oluşacak kapasitenin ise 50 milyon ton olacağını kaydetti. Bilgiç, bu projelerin sonucunda Türkiye'ye yılda yaklaşık 200 milyon ton ham petrolü piyasaya kavuşturacak bir ülke konumuna geleceğini söyledi. Dünyada artan petrol fiyatları karşısında çaresiz kaldıklarını vurgulayan Bilgiç, "Elimiz kolumuz bağlı, petrol fiyatları rekor düzeye ulaştı. Bu doğalgaz fiyatlarını da olumsuz yönde etkiliyor. Ama biz buna rağmen tüketciyi korumak adına zam yapmamak için direniyoruz" diye konuştu. Türkiye'nin bir dönem yaşadığı doğalgaz kesintisinin bir daha yaşanmaması için farklı ülkelerden gaz alımının yapılması gerektiğini ifade eden Bilgiç, şunları söyledi: "Türkiye'nin soğukta kalması geçmiş yıllarda kalmıştır. Böyle bir olayın yaşanması artık söz konusu değildir. Ama Türkiye'nin gaz alımı yaptığı ülkeleleri farklılaştırması şarttır. Bu hem gazın fiyatını düşürür hem de gazsız kalma gibi riskli bir konuyu sıfıra indirir. Aldığımız doğalgazı tüm Türkiye'ye yaymak gibi bir niyetimiz var. Bunu başaracağız." Bilgiç, önümüzdeki hafta Yunanistan'a doğalgaz boru hattı ile bağlantı kurulması amacıyla ihaleye çıkılacağını da sözlerine ekledi.

'Türkiye ham petrolün toplandığı en büyük üs ülke olacak'

Bilgiç, yeni projelerin de hayata geçmesiyle Türkiye'nin dünya üzerinde çok önemli bir pozisyona sahip olacağını kaydetti. Akdeniz'in Bakü-Ceyhan projesiyle birlikte Akdeniz'in en büyük ham petrol yatağı konumuna yükseleceğini anlatan Bilgiç, şöyle devam etti: "Bakü-Ceyhan projesinin tamamlanmasına az bir süre kaldı. Malzeme tedariki sorunları kalmamıştır. Devasa bir projeyi hayata geçirmenin gurunu yaşayacağız. Bu projeyle Ceyhan terminaline 50 milyon ton ilave petrol akacak. Ceyhan terminali Akdeniz'in en büyük ham petrol üstlerinden bir tanesi olacak."

1 milyon varil petrol akacak

Bilgiç, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattından mayıstan itibaren petrol akmaya başlayacağını anlatırken, "Bu projede gecikme olacak iddiaları doğru değildir. BOTAŞ zamanında işi bitirecektir. 2005 yılının Mayıs ayında günde 1 milyon varil petrol borulardan akmaya başlayacaktır. Mayıs ayı ilk yükleme yapılmak suretiyle dünya pazarlarına ulaştırılacaktır" dedi.