MURAT PALAVAR
Unutulmaya yüz tutan ve günümüzde yerini zillere bırakan kapı tokmakları, İstanbul Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Çini İşletmeciliği Öğretim Görevlisi Aydan Birdevrim tarafından tekrar gün yüzüne çıkartılıyor. Sanatçı, "Kapıların Dili" ismini verdiği 51 eserden oluşan yeni sergisinde, Selçuklu ve Osmanlı'nın sanat zevkini halka indiren tokmakların, seramikle kazandığı biçimleri, Kadıköy Bağdat caddesi galeri Efsunda sanat severlerle paylaşıyor.

Tez çalışması yaptı

Tokmakları kapı önünden alarak, evlerin içerisine taşıyan Birdevrim, Anadolu kapı tokmakları üzerine birde tez çalışması yaptı. Serginin iki yıllık bir çalışmanın ürünü olduğunu belirten Birdevrim, çalışmalarında ahşap ve seramikten yararlanarak, çalışmaların gerçeğe yakın olması için ahşap ve seramiği çeşitli aşamalardan geçirdiğini söylüyor. Anadolu ve İstanbul'un eski ahşap binalarının kapılarında bulunan tokmakların vurmak suretiyle gelenin evdekilere haber verdiğini; ancak çağdaş yaşamda elektriğin kullanılması ile fonksiyonel sanat eserlerinin yerlerini zillere bıraktığını söyleyen Birdevrim, sergideki eserlerin her birinin ayrı bir duygu ve anlam taşıdığını belirtti.

Kapıların dili var

Kapı tokmaklarının değişik formlarıyla dikkatini çektiğini, üzerindeki figürlerin, mitolojik ve sosyal anlamlarını inceleyerek kapının dili olduğunu söyleyen Birdevrim, ì onlara tekrar hayat vermek, çağdaş bir üründe geçmişi yaşatmak için serbest seramik tasarımını kulandım. Bu çalışmalarımda istenildiği taktirde her biri fonksiyonel bir objeye dönüşebilecek. Kapının dışında kalan kapı tokmakları içeri taşınarak, mekan içinde abajur, ayna gibi aksesuar halinde kullanılabilecekî dedi.