Türkiye, küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ) kaynak sorununu halledebilmek için KOBİ borsası kurmaya hazırlanırken Güney Kore'nin girişimci KOBİ'ler için açtığı Korea Securities Dealers Automated Quotation (Ulusal Aracılar Birliği Otomatik Fiyat Bildirim Sistemi - KOSDAQ) borsası 30 milyar dolarlık bir hacme ulaştı. 1996 senesinde kurulan KOSDAQ'ta Ağustos 2004 itibariyle 884 şirketin hisseleri işlem görüyor. Bu rakam İstanbul Menkul Kıymetler Borsa'sındaki (İMKB) şirket sayısının yaklaşık üç katına denk geliyor.

KOSDAQ, küçük yatırımcıların tasarruflarını reel ekonomiye kazandırarak kısa sürede Kore'nin adeta dinamosu haline geldi. Kore'li borsa uzmanları, 1997'de Uzakdoğu ülkelerini vuran Asya krizi sırasında KOSDAQ'ın Kore piyasalarının çökmesini engelleyici işlev gördüğünü belirtiyor.

Türkiye'de ise vatandaş tasarrufunu genellikle banka mevduat faizlerinde değerlendirimeyi ya da yastık altında tutmayı tercih ediyor. Merkez Bankası verilerine göre bankalardaki toplam mevduat 167 katrilyon civarında bulunuyor. Bunun yaklaşık 72 katrilyonluk kısmını ise döviz cinsi paralardan oluşuyor. Devlet iç borçlanma faizlerindeki yüksek reel faizler cazibesini sürdürüyor. Öte yandan Türkiye'de küçük yatırımcı olmayı düşünen vatandaşın önü de henüz açılabilmiş değil. Yatırımcı olmayı düşünenlerin, bir şirketten hisse satın almanın nasıl olacağı konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmadığı gözleniyor.

Öte yandan, İMKB'nin Kore'deki karşılığı olan Kore Borsa'sında (KSE) işlem gören 837 şirketin halka açık hisselerinin piyasa değeri 350 milyar dolar civarında iken İMKB'de listelenen 310 şirketin piyasa değeri 80 milyar doları geçemiyor. Kore'nin tasarruflarını reel ekonomide değerlendirmedeki başarısı Türkiye'ye örnek olabilecek nitelikte.

"İMKB, zaten KOBİ borsası gibi"

Bu arada, İMKB'de işlem gören şirketlerinin çoğusunun zaten KOBİ sınıfında olduğunu ileri süren bazı piyasa uzmanları, Türkiye'de yeni bir KOBİ borsası kurulmasının gereksiz olduğunu, çünkü yerli ve yabancı yatırımcıların İMKB'de işlem görmekte olan KOBİ şirketlerinin hisse senetlerine halen ciddi anlamda talep göstermediğini belirtiyor.

İMKB'deki 311 şirketin yaklaşık 3'te 2'si, 250'den az işçi çalıştırdığı için KOBİ sayılıyor. Uzmanlar, geçmiş dönemde borsadan ağzı yanan küçük yatırımcıların özellikle 2001 krizinden sonra borsadan uzak durmaya çalıştığını, güvensizlik nedeniyle borsada uzun vadeli yatırıma yönelemediğine vurgu yapıyor.

22 yılda Kore'nin yarısı kadar büyüyebildik

Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği'nin (TSPAKB) hazırladığı "Güney Kore ve Türkiye Sermaye Piyasaları" isimli raporda yer alan verilere göre, Türkiye 1980-2002 yılları arasındaki ekonomik büyümede Güney Kore'nin ancak yarı hızına ulaşabildi. 1960'lara kadar köylü toplumu olarak bilinen Güney Kore, 45 senede 10 bin doların üzeri milli gelire ulaştı. Dolar bazında Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) rakamları baz alındığında, 1980-2002 yılları arasındaki 22 yılık dönemde Kore'nin yıllık ortalama büyüme hızı yüzde 9.7 iken aynı dönemde Türkiye'nin büyüme hızı yüzde 4.5'ta kaldı.

YAKUP KOCAMAN / İSTANBUL

« Geri Dön