HÜSEYİN ÖZAY / ANKARA
Kasım ve şubat krizlerinin ardından kullandığı kredilerle IMF'ye en çok borcu olan ülkelerden birisi haline gelen Türkiye, IMF borçlarını büyük ölçüde azalttı. 2004 yılında IMF'den 1,1 milyar dolar kredi kullanılmasına rağmen, 4,3 milyar dolarlık ödeme yapıldı. Yıl sonu itibariyle IMF'nin alacağı 20 milyar dolara geriledi. Yeni stand-by anlmaşmasında ise kredi miktarının düşük tutulması kararlaştırıldı.

Batık bankalarda kullanıldı

Türkiye, kasım ve şubat krizleri ardından IMF'den yüklü miktarlarda kredi kullandı. Bu kredilerle IMF'ye en çok borcu olan ülkelerden birisi haline gelen Türkiye, IMF'den sağlanan kredileri batık bankaların açıklarının kapatılmasında, iç borçların ödenmesinde kullandı. Türkiye, son iki yıldır da IMF'ye net borç ödeyicisi konumunda bulunuyor.

Türkiye, IMF'den kullandığı krediden daha fazla ödeme yaparak, IMF borçlarını önemli ölçüde aşağıya çekti. Sadece 2004 yılında IMF'den 1,1 milyar dolarlık kredi kullanılırken, aynı yıl IMF'ye 4,3 milyar dolarlık ödeme yapıldı. 2004 yılı sonu itibariyle IMF'ye olan borç miktarı 20 milyar dolarlar seviyesinde olacak. IMF'ye, 2005 yılında 9,2 milyar, 2006 yılında da 10 milyar dolarlık geri ödeme bulunuyor.

Borçlar yeniden yapılandırılacak

IMF ile imzalanacak olan yeni stand-by anlaşmasının finansal programla ilgili çalışmaları da son aşamaya geldi. 2005-2007 dönemini kapsayan yeni stand-by anlaşmasının finansal programı üç ayaktan oluşacak. Birinci ayağı, 2005-2006 yıllarındaki borçların yeniden yapılandırılması oluşturuyor. Ekonomi yönetimi, 2003 yılında 2004 ve 2005 yıllarındaki ödenmesi gereken yaklaşık 11,3 milyar dolarlık borcu yeniden yapılandırmıştı. Şimdi de, 2005 ve 2006 yıllarında yoğunlaşan kredi geri ödemelerinin yeniden yapılandırılması planlanıyor. Finansal programın ikinci ayağını ise, eski programdan kalan 1,3 milyar dolarlık kredi hakkının kullanılması oluşturuyor. Sözkonusu 1,3 milyar dolarlık kredi, yeni anlaşma döneminde serbest bırakılacak. Üçüncü ayak ise, IMF'den yeni anlaşmayla birlikte kullandırılacak kredilerden oluşuyor.

Sözkonusu kredi miktarı henüz netleşmedi. Ancak, IMF ile Hazine Müsteşarlığı uzmanları arasında, üç yıllık dönemde finansman ihtiyacı konusunda tartışmalar yapıldı. Bu tartışmalarda, önümüzdeki üç yıllık dönemde Türkiye'nin büyük miktarda krediye ihtiyacı olmadığı görüşünde birleşildi.

Buna göre IMF'den yeni olarak kullanılacak kredi miktarı düşük tutulacak. Hazine yetkilileri, IMF'den yeni stand-by anlaşması kapsamında kullanılacak olan toplam kredi miktarının 10 milyar dolarlar civarında olacağını tahmin ediyor. 2005 ve 2007 döneminde de, IMF'den kullanılan krediden daha fazla ödeme yapılarak, IMF'ye olan toplam borçların aşağıya çekilmesi hedefleniyor.

Niyet Mektubu taslağı hazır

IMF ile yapılması planlanan stand-by'a ilişkin niyet mektubu taslağı tamamlandı. Kurumların da görüşüne sunulan taslakta katılım Öncesi Ekonomik Program'daki ana unsurların yanı sıra, finansman ve yapısal reformların takvimi de yer alıyor. Yaklaşık iki haftadır görüşmelerini sürdüren IMF Heyeti'nin önümüzdeki hafta bir basın toplantısı yaparak Türkiye'den ayrılması bekleniyor. Yazımına bir süre önce başlanan stand-by'a ilişkin niyet mektubunun taslağı ise kurumların görüşlerine sunulmaya başlandı. Taslakta makroekonomik büyüklükler Avrupa Birliği'ne sunulan Katılım Öncesi Ekonomik Program'da yer alan hedefler olarak sıralandı. Yapısal reformlarla ilgili olarak ise daha ayrıntılı ve takvimlendirilmiş bir liste hazırlandı. Finansman başlığında da kullanılmak istenen kredi miktarı yer aldı. Miktar konusunda ağırlıklı olarak 9 milyar dolar telaffuz ediliyor.