Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Vecdi AKYÜZ vecdiakyuz@yenisafak.com.tr

Dünkü yazımızda, zekât yükümlüsü olmak için gerekli olan nisap kavramını ve dayanağını ele almıştık. Bugün ise günümüzde nisap ölçüsünün nasıl belirleneceğini öne süren başlıca görüşleri incelemeye çalışacağız.

Nisapta tartışma konusu olan, zekât nisabı durumlarını koruduğu düşünülen hayvan sürüleri değil, nakit nisabıdır. Nakit nisabının ölçüsü belirlenirken, bazen aşırıya kaçan bir ihtiyatlılığın olduğunu belirtmek gerekir. Bu konuda, nisabı güncellemek amacıyla öne sürülen başlıca görüşler üç ana başlıkta toplanabilir.

Altın ve Gümüşün Ölçü Alınması

1) Gümüşün Ölçü Olması: Bugün bazı Arap ülkeleri ile Hindistan ve Pakistan'da benimsenen ölçü, gümüş nisabıdır. Bu da, yaklaşık 600 gr gümüştür. Çünkü hadisler, gümüşü temel alarak açıklama yapmaktadır. Gümüşün değer kaybı dikkate alınarak, nisap ölçüsü olamayacağı çoğunluk tarafından belirtilmiştir.

2) Altının Ölçü Olması: Muhammed Ebu Zehra ve Abdülvehhab Hallâf'a göre, altın hakkında Hz.Peygamber'den açıkça bir delil gelmemiştir. Ancak sahâbe, 200 dirhem olan gümüş (dirhem) nisabını, 20 miskal altın (dinar/miskal) nisabına dönüştürerek bir takdirde bulunmuşlardır. Altının dünya çapında bir değişmezliği olduğu için, bütün eşyalar ona göre değerlendirilebilir. Gümüşün ölçü olmasına göre daha tercih edilebilir nitelikteki bu ölçü, ihtiyat açısından da dikkate alınarak daha çok taraftar toplamaktadır.

Eşya Nisabının Ölçü Alınması

3) Sınırlı Eşya Nisabının Ölçü Olması: Zekâtla ilgili geniş araştırması bulunan Yusuf el-Kardâvî hocamız, en sağlam ölçünün deve ve koyun nisapları olduğunu belirtir. Bunlar konusunda, hadis ve icma vardır. Hz.Peygamber devrinde 40 koyun veya beş deve, gümüş nisabının iki katına, yani 400 dirheme eşitti. Öyleyse parasal değer olarak, ülkelere göre ortalama fiyatlarla deve veya koyun nisabının yarı değeri nisap ölçüsü olmalıdır.

4) Bütün Eşyanın Ortalamasının Alınması: Yunus Vehbi Yavuz hocamıza göre, ihtilaftan kurtulmak için, zekât konusu bütün eşyaların nisap miktarlarının parasal ortalaması ölçü olmalıdır.

5) Karma Görüş: Hayreddin Karaman hocamıza göre, normal şartlarda altının esas alınması, iktisadî bakımdan normal sayılmayan durumlarda ortalama yoluna gidilmesi, zenginlik seviyesini belirlemede en uygun yoldur.

Günümüzdeki Yaşam Standartlarının Ölçü Alınması

6) Asgarî Geçim Standardının Ölçü Alınması: İSAM İlmihal'inin zekât bölümünü yazan Mehmet Erkal hocamıza göre ise, Hz.Peygamber devrinde değişik mallar için birbirine denk olarak belirlenen, ancak bugün için aralarında önemli değer farkları doğan nisap miktarları yerine, bir ailenin yıllık ortalama harcamaları tutarı (asgarî geçim standardı) nisap olarak esas alınmalıdır.

Bu görüşlerden her biri, nisabı güncellemeye çalışarak, zekât yükümlüsü olmanın temel ölçüsünü belirlemeye çalışır. Nisap güncellemesiyle ilgili gerçekten takdire değer çaba gösteren bu görüşlerde, genellikle bir ihtiyatkârlık ve bazı görüşlerde ise belli oranda yerellik sözkonusudur. Ayrıca, belirlenen ölçütler arasında hayli büyük sayılabilecek farklılıklar bulunmaktadır. Bunun anlamı, nisap belirlemesinin sanıldığının aksine hiç de kolay olmadığıdır.

Yarınki yazıda, günümüzde nisap ölçüsünü belirleme çerçevesinde bir öneride bulunmaya çalışacağım.

Geri dön

Yazdır

Yukarı