Hayak kırıklığı

HRW Avrupa ve Orta Asya Bölümü Genel Müdürü Holly Cartner tarafından gönderilen mektupta, Orhan Pamuk hakkında TCK'nın 301. maddesinde düzenlenen "Türklüğü tahkir ve tezyif" suçundan açılan davanın ve Pamuk'un duruşmaya polis tarafından getirilmesi için emir verilmesinin hayal kırıklığı ve endişeye neden olduğu belirtildi. Holly Cartner, savcının kararının TBMM'nin Türk vatandaşlarının şiddetten yana olmayan düşüncelerini ifade etmelerinden dolayı hapsedilmeme veya diğer müeyyidelerden korunması kararlılığına aykırı düştüğünü belirtti.

'Bu olaylar münferit değil'

HRW Avrupa ve Orta Asya Bölümü Genel Müdürü Holly Cartner, yazar Orhan Pamuk'un davasının münferit bir dava olmadığını belirterek, şu örnekleri verdi. "Dergi editörü Hrant Dink ve Mazlum-Der Başkan Yardımcısı Şehmus Ülek 'Türklüğe hakaret' suçundan dolayı yargılanmaktadır. Yayıncı Ragıp Zarakolu 'Atatürk'e hakaret' suçundan dolayı yargılanmaktadır. Gazete editörü olan Ersen Korkmaz ise 'hükümete hakaret' suçundan dolayı yine 301. madde dolayısıyla yargılanmaktadır.

Gazeteci Rahmi Yıldırım 'Silahlı Kuvvetler'e hakaret' suçundan dolayı 301. maddeden yargılandı ve 13 Eylül'de gazeteci Emin Karaca aynı suçtan dolayı beş yıllık hapis cezasına çaptırıldı. Sözü edilen kişilerin her biri salt şiddetten yana olmayan düşüncelerini açıkladıkları için cezalandırılmış veya halen yargılanmaktadır."

Türk mahkemelerinin artık hakaret davalarında daha çok beraat kararları verdiğini hatırlatan HRW Genel Müdürü Holly Cartner tarafındanHolly Cartner, şunları dile getirdi: "Halbuki bu tür davaların mahkeme önüne getirilmemesi gerekmektedir. AB Komisyonunun hazırladığı Türkiye İlerleme Raporlarında hakim ve savcılar için düzenlenen eğitimden söz edilmektedir.

Yersiz davalar

Son zamanlarda açılan davalarda ise, bazı savcı ve hakimlerin ya ifade özgürlüğü hakkında yeterli eğitime sahip olmadıkları ya da uluslararası hukuku kasıtlı olarak yok saydıkları görülmektedir. Savcılar ve hakimler, hükümetin AB projesine katılmayabilirler ama, bu hoşnutsuzluklarını vatandaşlara karşı yersiz davalar açarak açıklayamazlar."

'Uyumluluk cetveli yok'

Holly Cartner, hükümetin mahkemelerin bağımsızlığından sözederek yükümlülüklerinden kurtulamayacağını kaydederek, şöyle dedi: "Hükümet ifade özgürlüğünü ihlal eden maddelerin kaldırılması için yapılan çağrılara rağmen yeni ceza yasasına bu maddeleri koymuştur. Ayrıca Adalet Bakanlığı, hakim ve savcıların yıllık değerlendirilme sistemine yargıç ve savcıların uluslararası hukuk konusundaki bilgileri ve gösterdikleri uyumluluk ile ilgili herhangi bir puanlama cetveli de eklememiştir." Çiçek'e 301. madde ve hakareti cezai suç olarak düzenleyen benzer maddelerin kaldırılması için çağrıda bulunan Cartner, "Bütün savcı ve hakimlerin, insan hakları sözleşmelerini kapsayan uluslararası hukukun yabancı bir hukuk değil, Türk iç hukukunun bir parçası olduğunu anlamalarını ve görevlerini bu esasa göre ifa etmelerini sağlamanızı tavsiye etmekteyiz" dedi.