Fransızlardan sonra Hollandalılar da "Hayır"ı bastılar... Yorumcularımızın işi bu kez gerçekten zor. Hadi diyelim ki Fransızlar herşeye "Hayır" demeyi seven "jakoben" bir millet, peki ya Hollandalılar?

Onları da "liberal Avrupa" karşıtları arasına sokacak halimiz yok herhalde... Rotterdam'dan bir siyaset bilimi profesörü, Hollanda'nın zenginliğinin "piyasa ekonomisi"ne sıkı sıkıya bağlı olduğuna ülkenin "aşırı sol" sosyalist partisinin bile itiraz etmediğini, kapitalizmin "sosyal" ile melezleştirilmesini tavsiye etmekle yetindiğini hatırlatıyor.

Profesörün Hollanda'daki "Hayır"cıların oluşturduğu cephe hakkında verdiği bilgi şöyle:

"Fazla kapitalist" bir Avrupa'ya karşı çıkan aşırı sol; ulusal egemenliğe dönüşü arzulayan küçük bir Protestan parti; ve Türkiye'nin üyeliğine ve göçmen işçilere karşı atışa geçmiş "popülist" bir parti. Profesör, AB Anayasası'na karşı çıkan bu grupların "çelişkili" argümanlara sahip olduklarını hatırlatmayı da unutmamış.

Hollanda'daki "Hayır"cıların argümanları arasında gözlenen bu "çelişki", bildiğiniz gibi, Fransa'daki sonuçlarda da gözleniyordu. Bu ülkenin "Non"cularını şöyle sınıflamak mümkün:

1- "Brüksel'in bürokratları"nı karşılarına alan milliyetçi-bağımsızlıklı kesim. "Avrupa" fikrini karşı çıkmasalar da, bu birlikteliğin karşılıklı bir işbirliği çerçevesi sınırları içinde kalmasını isteyen, bir "politik birliğe" hiç mi hiç sıcak bakmayan, her fırsatta "Öroseptisizm"i (euro-scepticisme) destekleyen ve geliştiren bir kesim bu. Tezlerinin doğruluğuna delil olarak "Airbus"ı gösteriyorlar. "İşte, böyle bir işbirliği 'Bruksel Avrupası' olmadan da pekâla başarılabildi, fazlasına ne gerek var?" diyorlar. Bu kesimi "sağcı" olmalarına rağmen, ülkenin "liberal sağ"ından ayırmak gerekiyor. Çünkü Fransa'nın "liberalleri", başlarında Nicolas Sarkozy olmak üzere, AB Anayasası hakkında tamamen farklı düşüncedeler. "Evet" çıkması için kampanya yaptıkları bu "liberal tabiiatlı" Anayasa'nın Fransa'nın rekabet gücünü geliştireceğine ve dolayısıyla ülkelerini küreselleşmenin güçlü bir devleti-ülkesi yapacağına inanıyorlar.

2- Fransız sosyalistleri: Biliyorsunuz, bu parti referandumdan birkaç ay önce düzenlediği bir "iç referandum"da üyelerinin yüzde 58'inin Anayasa'ya "Evet" oyunu almışken, geçen pazar günü seçmenlerinin yüzde 59'unun "Hayır"ı ile karşılaştı. Bu partide -fikirler muhtelif olsa da- "küreselleşme" hakkında geliştirelen fikrin özeti şu: Avrupa, "küreselleşme"ye hâkim olabilir ve olmalıdır. Ancak, bazı analizcilerin söylediği gibi bu fikir çok açık değil. Bu iş nasıl olacak? "Piyasa"nın dört nala gelen saldırısını bir takım ekonomik ve sosyal önlemlerle dengelemeye çalışmak nasıl olacak? Liberallerin Fransa'ya özgü "sosyal model"inin kökünü kurutma gayretlerinin önüne nasıl geçilecek?

3- Fransız aşırı solu ve komünistleri. Bu kesimlerin sosyalistler gibi "küreselleşme"yi reddetmeden ortaya yeni bir model koymak gibi bir niyetleri yok. "Antikapıtalist"ler, Avrupa'nın "liberal küreselleşme"sine hepten karşılar ve de tabii bunun için "rekabet" lafı filan duymak istemiyorlar. Kamunun elinde bulunan mal ve hizmet üretimine sonuna kadar sahip çıkılmasını istiyorlar.

Demek ki "jakoben" Fransızlardan sonra "liberal" Hollandalıların da "Hayır" demesi karşısında, AB Anayasası'nın görücüye çıktığı üç ülkenin ikisinden tokat yemesinin nedenlerini başka yerlerde aramak icabediyor.

Bu "tokat"ın başta gelen nedenlerinden birisine geçen günkü yazımda değinmiştim: Peş peşe gelen "Hayır"ların arkasında "siyaseti" giderek esir almış bulunan "ekonomi"ye -henüz çok karmaşık ve problemli bir nitelikte olsa da- bir "haddini bildirme" girişimini görmek yanlış olmasa gerek.

Niçin "yanlış olmasa gerek"?

Takdir edersiniz ki cevabı iki satırla geçiştirilecek bir soru değil bu. Dolayısıyla cevabı başka bir güne bırakalım...

KÜRŞAT BUMİN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan