Türkiye'de Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında doruk noktasına ulaşan içine kapanma süreci, doksanlı yıllardaki gelişmelerle hız ve yoğunluğunu yitirdi. Anadolu insanı, Batı dünyasıyla ekonomik ilişkilerini geliştirerek, Osmanlı coğrafyasındaki ülkelere yardım etmenin yollarını genişletiyor. Türk işletmeleriyle birlikte eğitim kuruluşları, Endonezya'dan Arnavutluk'a kadar Türk ve İslam dünyasına öğrenen ve üreten kurum olmanın en güzel örneklerini veriyorlar.

Geçen hafta başında İstanbul Fatih Eğitim Kurumları Genel Koordinatörü Celal Peynirci'nin öncülüğünde Azerbaycan'a düzenlenen üç günlük bir geziye katıldım. Başta Fatih Üniversitesi olmak üzere, onaltı değişik üniversiteden ikiyüze yakın öğretim üyesiyle birlikte Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi'ni ziyaret ettik. Üniversite'nin Rektör'ü ve ben Haydar Aliyev'in "Bir millet iki devlet" dediği Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ekonomik ve kültürel ilişkileri ele alan birer konuşma yaptık.

"Bitlis ile Tiflis" nasıl kardeşse, "İzmir ile Bakü" ve "Bursa ile Şeki"yi de kardeş görenler, "bir ülkenin erdemlileri, toplumun eğitim ve kültür seviyesini yükseltenlerdir" diyerek, başta Amerika ve Avrupa'daki eğitim kurumları olmak üzere, bütün dünyayla, öğrenmesini öğrenme ve öğretme yolunda, sonu hiç gelmeyecek büyük ve uzun bir yarışa girmek zorundadırlar.

Anadolu insanının tarih içindeki gücü ve ağırlığı bir "hizmet" toplumu olmasından kaynaklanır. Anadolu'da toplumun sevgi ve saygısını kazanmada, onun hizmet ve bilgi üretme gücünü büyütme vazgeçilmez bir yer tutar. Tarihin her döneminde, veren el olmasını bilenler, alan el olanlardan daha üstün, daha güçlü ve daha etkili olmuşlardır. Üreten el olma yolunda, Azerbaycan'ın son onbeş yılda büyük atılım yaptığı gözleniyor.

Azerbaycan'ı ilk defa doksanlı yılların başında görmüştüm. O yıllarda petrol ülkesi olan Azerbaycan varlık içinde yokluk çekiyordu. "Fırtınalar kenti" anlamına gelen Bakü, onbeş yıl içinde, büyük ve yenilenmiş havaalanı yanında onlarca yeni ve çok yıldızlı konaklama tesislerine sahip olmuş. Havaalanları ve oteller bir ülkenin vitrinidir. Vitrinlerini güzelleştirmesini bilen ülkeler, ekonomik yapılarını sağlamlaştırdıkları gibi, kültürel dokularını da zenginleştirirler.

Balkanlar'daki soydaşlar gibi, Kafkaslar'ın kusur ölçüsünde cesur ve yardımsever insanları, uzun bir süre Anadolu'dan uzak ve ayrı kaldı. Onbeş yıl gibi kısa bir sürede, başta Bakü, Tiflis ve Ceyhan petrol boru hattı olmak üzere, değişik alanlarda faaliyet gösteren yüzlerce kurum ve kuruluş, Avrupa ile Asya'yı birbirine koparılmaz bağlarla bütünleştirmiş.

Doksanlı yılların başında Bakü'nün en büyük otellerinde, sular akmıyor, perdeler solmuş, çarşaflar yırtık, aynalar kararmış ve hiçbir odada televizyon yoktu. Artık büyük oteller dünya standartlarında hizmet vermede, Avrupa ülkelerinden geri kalmıyor. Hizmet kuruluşları gibi, yüksek öğrenim kurumları da dünyadaki gelişmelere ayak uydurmada önemli yol almış. Eğitim seviyesinin yüksek olması, her alanda etkisini gösteriyor.

İlk gittiğimizde ziyaret ettiğimiz maliye bakanlığı, bir apartman dairesine yerleşecek kadar küçük bir kurumdu. O yıl, ilk defa bütçe hazırlayacakları için, Türkiye'den uzman istemişler. Türkiye'nin yardımı gecikince, IMF uzmanlarından destek almak zorunda kalmışlardı. Şimdi, kendi bütçelerini kendileri hazırlayıp uygulayacak geniş bir kadroya sahipler.

Dünyada bozulan güç dengelerinin yeniden oluşmasında, büyük petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip Türk Cumhuriyetleri'nin önemi giderek artıyor. Onlar Batı dünyasına karşı yeni bir birlik oluşturmaya çalışan Rusya , Çin ve Hindistan'ın odak noktasında yer alıyorlar. Yirmibirinci yüzyılda dünya politikasının belirleyici gücü, Türk ve İslam dünyası olacaktır.

Türkiye'nin Avrupa'da kendisine sağlam bir yer tutması, Türk ve İslam dünyasının gelecekte en büyük güvencesi olacaktır.

NAZİF GÜRDOĞAN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan